Edirneli Mustafa Kabûlî Baba divanında dinî ve tasavvufî muhteva
Religious and sufi content in the dîvân of Edirneli Mustafa Kabûlî Baba
- Tez No: 951803
- Danışmanlar: DOÇ. DR. RAMADAN DOĞAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Din, Linguistics, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Trakya Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk İslam Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 196
Özet
Bu çalışmanın amacı önemli bir mutasavvıf olarak kabul edilen Şeyh Mustafa Kabûlî er-Rifâ'î'nin dîvânını incelemektir. Şeyh Mustafa Kabûlî er-Rifâ'î nazmını İslam merkezli ve tasavvuf eksenli bir anlayış ile kaleme almıştır. Bu bağlamda çalışmada nitel araştırma yöntemi kullanılarak dîvânın, tematik olarak analiz edilmesi amaçlanmıştır. Kullanılan bütün temalar orijinal metne bağlı kalınarak yorumlanmıştır. Şeyh Mustafa Kabûlî er-Rifâ'î'nin şiirleri, özellikle Allah'a, Hz. Muhammed Mustafa'ya (s.a.v.), Ahmed er-Rifâ'î Hazretlerine ve şeyhine duyduğu derin muhabbet ve sevgi ile biçimlenmiştir. Nazmında bulunan manevî hikmet ve kullandığı üslup ile muhataplarına farklı bakış açıları kazandırdığı anlaşılmaktadır. Bu açıdan dîvânı tasavvufî bilgi elde etmek isteyenler için evrensel bir kaynak niteliği taşımaktadır. Bu çalışmada bu çerçevenin anlaşılması için; Şeyh Mustafa Kabûlî er-Rifâ'î'nin hayatı, eserleri, seyr ü sülûku ve tarîkatı, dinî mefhumlar (itikadi konular, ahiret ile ilgili kavramlar, önemli şahsiyetler ve sıkça kullanılan diğer dinî kavramlar), tasavvufî mefhumlar (tasavvuf literatüründe sıkça kullanılan kavramlar) olarak üç bölüme ayrılmıştır. Bu açıdan dîvân, öncelikli olarak dayandığı dinî kaynaklar, şahsiyetler ve dinî bağlamı ile incelenmiştir. Dîvân sadece teorik bir metin olarak düşünülmemelidir. Bir başka ifade ile Kabûlî Baba'nın İslam ve tasavvuf ile ilişkisi onun bütün hayatını biçimlendirmiş ve başkalarına rehberlik etmesine de olanak sağlamıştır. Bu nedenle dîvânı aynı zamanda hem teorik hem de tecrübi bilgiyi barındırmakta ve okuyanlara bu çerçevede nasihatler vermektedir.
Özet (Çeviri)
The purpose of this study is to examine the dîvân of Sheikh Mustafa Kabûlî Er-Rifâ'î, who is considered an important Sufi. Sheikh Mustafa Kabûlî Er-Rifâ'î intided his poetry with an Islam-centered and Sufism-oriented understanding. In this context, the study aims to thematically analyze the dîvân using qualitative research methods. All the themes used have been interpreted while adhering to the original text. Sheikh Mustafa Kabûlî Er-Rifâ'î's poems are shaped by his deep love and affection for Allah, Prophet Muhammad Mustafa (peace be upon him), Ahmed er-Rifâ'î, and his sheikh. It is understood that the spiritual wisdom found in his verses and the style he used provided his audience with different perspectives. In this regard, his dîvân serves as a universal source for those seeking to acquire sufistic knowledge. In this study, to understand this framework; the life, works, spiritual journey, and order of Sheikh Mustafa Kabûlî Er-Rifâ'î, religious concepts (theological issues, concepts related to the afterlife, religious figures, and other frequently used religious terms), and Sufi concepts (terms frequently used in Sufi literature and Sufi figures) have been divided into three sections. In this regard, the dîvân has been examined primarily through the religious sources, personalities, and religious context it is based on. The Dîvân should not be considered merely as a theoretical text. In other words, Kabûli Baba's relationship with Islam and Sufism shaped his entire life and enabled him to guide others. Therefore, his dîvân simultaneously contains both theoretical and practical knowledge and provides advice to its readers within this framework.
Benzer Tezler
- Edirneli Kabuli Mustafa Efendi hayatı, eserleri ve tasavvufi görüşleri
Başlık çevirisi yok
SELAMİ ŞİMŞEK
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
DinAtatürk ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN TÜRER
- Edirneli Şeyh Kabûlî Mustafa Efendi Dîvânı'nın bağlamlı dizin ve işlevsel sözlüğü
Contextual index and functioal glossary of Kabuli Divan
EZGİ GEMİCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıGaziantep ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLŞAH GAYE FİDAN
- Kabûlî Mustafa Dîvânı (metin-inceleme)
Başlık çevirisi yok
ELİF BOLAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiEski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
DOÇ. DR. YAŞAR AYDEMİR
- Edirneli Nazmi, hayatı, edebi kişiliği, eserleri -Türki-i Basit ve gazelleri dışındaki nazım şekil ve türleri
Edirneli Nazmi, his life, his literary personality, his works -Türki-i basit and his poems other than his gazels
ZİYA AVŞAR
Doktora
Türkçe
1998
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA İSEN
- Edirneli Nazmi, Divan-ı Türk-i Basit (İnceleme, metin, sözlük, adlar dizini)
Edirneli Nazmi, Divan-ı Türk-i Basit (Research, context, dictionary, example sentences in the purification of the language)
SAVAŞ TURGUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiYeni Türk Dili Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ÖZKAN