Geri Dön

Epilepsili çocuklarda antiepileptik ilaçların hematolojik parametreler üzerine etkisi

The effects of antiepileptic drugs on hematological parameters in children with epilepsy

PDF İndir

  1. Tez No: 952167
  2. Yazar: ELİF KAVZAK
  3. Danışmanlar: PROF. DR. HATİCE EMEL ÖZYÜREK, DR. NAZLI BALCAN KARACA
  4. Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
  5. Konular: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Child Health and Diseases
  6. Anahtar Kelimeler: Antiepileptik ilaçlar, valproik asit, levetirasetam, hematolojik parametreler, lökopeni, trombositopeni, makrositoz, Antiepileptic drugs, valproic acid, levetiracetam, hematological parameters, leukopenia, thrombocytopenia, macrocytosis
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
  10. Enstitü: Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi
  11. Ana Bilim Dalı: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 157

Özet

Giriş: Epilepsi, çocukluk çağının önemli nörolojik hastalıklarından birisidir. Epilepsi tedavisinde kullanılan antiepileptik ilaçların (AEİ) başta tam kan sayımı olmak üzere hematolojik parametreler üzerine birçok yan etkisi vardır. Literatürde genellikle kısa dönem etkileri incelenmiş olup uzun dönem etkilerinin değerlendirildiği çalışmalar oldukça kısıtlıdır. Bu çalışmada, pediatrik epilepsi hastalarında farklı AEİ'ların tam kan sayımı parametreleri üzerindeki uzun dönem etkilerinin değerlendirilmesi ve değişikliklerin klinik açıdan öneminin araştırılması amaçlanmıştır. Materyal ve Metod: Retrospektif olarak planlanan bu çalışma, Ocak 2012 ve Şubat 2023 tarihleri arasında Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi Çocuk Nöroloji Bölümü'nde takip edilen 851 idiyopatik epilepsili çocuk hastayı kapsamaktadır. Uzun dönem etkileri araştırmak için, en az 1 yıl AEİ kullanan hastaların verileri gözden geçirildi. Hastaların tedavi sürecindeki dört farklı zaman noktasına (0–3 ay [T1], 12–15 ay [T2], 16–19 ay [T3] ve ≥20 ay [T4]) ait tam kan sayımı parametreler (WBC, RBC, PLT, HGB, HCT, MCV, MCH, MCHC, RDW, ANS, ALS, AMS, MPV, PCT) analiz edilmiştir. Kullanılan AEİ türlerine göre hematolojik değişimler değerlendirilmiş ve demografik/klinik değişkenlerle ilişkileri lojistik regresyon analiziyle incelenmiştir. Bulgular: Çalışmamızda en sık tercih edilen antiepileptik ilaçlar sırasıyla valproik asit (VPA) (n=382), levetirasetam (LEV) (n=239), karbamazepin (KRB) (n=76), fenobarbital (n=22) ve levetirasetam-valproik asit (LEV-VPA) kombinasyonu (n=71) olarak belirlendi. Tüm hasta grubunda zamana bağlı olarak eritrosit indekslerinde RBC ve RDW değerlerinde azalma, HGB, HCT, MCV ve MCH değerlerinde artış gözlendi. Lökosit serisinde WBC ve ANS değerleri düşerken, ALS ve AMS değerlerinde anlamlı değişiklik olmadı. Trombosit serisinde ise PLT ve PCT değerlerinde azalma, MPV'de artış kaydedildi. VPA grubunda HGB, HCT, MCV, MCH, MPV artarken; WBC ve PLT değerlerinde azalma saptandı. LEV grubunda RBC, HGB, HCT, MPV ve PCT değerleri artarken; ALS azaldı. KRB ve LEV-VPA gruplarında da MCV ve MPV artışları dikkat çekti. Yüzde değişim analizlerinde, LEV grubunda tam kan parametrelerinde daha olumlu bir profil izlendi. T1 ve T4 zamanlarının yüzde değişimlerinde anlamlı fark bulunan hematolojik parametreleri (RBC, PLT, MCV, MCH, RDW, ANS, ALS, MPV, PCT) yordayan faktörleri bulmak için yapılan regresyon analizinde; AEİ türü, febril konvülsiyon öyküsü, cinsiyet ve nöbet tipi ile ilişkili olduğu gösterildi. Sonuç: Epilepsili çocuklarda demografik ve klinik özelliklerin yanı sıra, kullanılan AEİ'ların kan hücreleri üzerinde genellikle hafif-orta düzeyde ve yönetilebilir değişikliklere yol açtığını göstermektedir. Literatürle uyumlu şekilde VPA en belirgin hematolojik etkilere sahip ilaç olurken, LEV en tolere edilebilir ajan olma profilini korudu. AEİ kullanan epilepsili çocuklarda en sık değişiklikler tedavi başlangıcı ile ilk yıl arasında görüldü. Lökosit ve trombosit düşüşü ile makrositoz eğilimi ilk 6-12 ayda belirginleşmektedir. Bu yüzden tam kan sayımı izleminin, ilk 3 ayda sık aralıklarla izlendikten sonra 3 aylık aralıklarla sürdürülmesi gerektiğini düşünmekteyiz. Bundan sonraki çalışmalarda ve hasta izlem protokollerinde bu bulguların yol gösterici olacağı kanaatindeyiz.

Özet (Çeviri)

Introduction: Epilepsy is one of the most common neurological disorders of childhood. Antiepileptic drugs (AEDs), widely used in its management, are known to exert various hematological side effects, primarily affecting complete blood count (CBC) parameters. Although numerous studies have addressed the short-term hematological effects of AEDs, data regarding their long-term impact remain limited. The present study aimed to evaluate the long-term effects of different AEDs on CBC parameters in pediatric epilepsy patients and to investigate the clinical significance of these changes. Materials and Methods: This retrospective study included 851 children with idiopathic epilepsy who were followed at the Pediatric Neurology Department of Ankara Training and Research Hospital between January 2012 and February 2023. Patients who had received AED therapy for at least one year were included to assess long-term effects. CBC parameters — including WBC, RBC, PLT, HGB, HCT, MCV, MCH, MCHC, RDW, ANC, ALC, AMC, MPV, and PCT — were analyzed at four time points during treatment: 0–3 months (T1), 12–15 months (T2), 16–19 months (T3), and ≥20 months (T4). Hematological alterations were evaluated based on the type of AED administered, and associations with demographic and clinical variables were analyzed using logistic regression models. Results: The most commonly prescribed AEDs in this study were valproic acid (VPA; n=382), levetiracetam (LEV; n=239), carbamazepine (CBZ; n=76), phenobarbital (n=22), and a combination of levetiracetam and valproic acid (LEV-VPA; n=71). Across the entire cohort, longitudinal analyses revealed a decrease in RBC and RDW values and an increase in HGB, HCT, MCV, and MCH levels over time. In the leukocyte series, WBC and ANC decreased, whereas ALC and AMC remained stable. Platelet parameters demonstrated a reduction in PLT and PCT values, alongside a rise in MPV. In the VPA group, increases in HGB, HCT, MCV, MCH, and MPV were observed, while WBC and PLT levels decreased. In the LEV group, RBC, HGB, HCT, MPV, and PCT levels increased, whereas ALC levels declined. Notably, increases in MCV and MPV were also detected in the CBZ and LEV-VPA groups. Percentage change analysis indicated a more favorable hematological profile in the LEV group compared to other AEDs. Logistic regression identified AED type, history of febrile seizures, gender, and seizure type as independent predictors of hematological changes for parameters showing significant differences between T1 and T4 (RBC, PLT, MCV, MCH, RDW, ANC, ALC, MPV, PCT). Conclusion: In pediatric epilepsy patients, AED therapy is generally associated with mild to moderate and clinically manageable alterations in hematological parameters. Consistent with previous literature, VPA was found to exert the most pronounced hematological effects, while LEV demonstrated a more favorable hematologic safety profile. Most hematological changes occurred within the first year of treatment, with leukopenia, thrombocytopenia, and macrocytosis tendency becoming more prominent during the initial 6–12 months. Based on these findings, we recommend frequent CBC monitoring during the first three months of therapy, followed by assessments at three-month intervals. These results may serve as a valuable reference for future studies and clinical monitoring protocols in the management of pediatric epilepsy.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    501032

    Ketojenik diyet kullanan hastalarda tedavi etkinliğinin değerlendirilmesi

    Evaluation of treatment effectiveness in patients using ketogenic diet

    NECATİ EMRECAN TÜRK

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Beslenme ve DiyetetikSağlık Bilimleri Üniversitesi

    Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MEHMET GÜNDÜZ

  2. Tez No

    115211

    Valproik asit kullanımının kemik mineral metabolizması üzerindeki etkileri

    Effect of valproic acid on bone minerals

    DİLARA FÜSUN İÇAĞASIOĞLU

    Tıpta Yan Dal Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2002

    Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıAnkara Üniversitesi

    Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. GÜLHİS DEDA

  3. Tez No

    559234

    Karbamazepin ve valproik asit kullanan epilepsi hastalarında tiroid hormonlarının değerlendirilmesi

    Evaluation of thyroid hormones in epilepysis patients using carbamazepine and valproic acid

    BETÜL KILIÇ

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıSağlık Bilimleri Üniversitesi

    Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    DR. İHSAN KAFADAR

  4. Tez No

    545026

    Çocuk yoğun bakım ünitesinde görülen aritmilerin retrospektif olarak değerlendirilmesi

    The retrospective evaluation of arrhythmias in thepediatric intensive care unit

    SİBEL KELEPÇE

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıSağlık Bilimleri Üniversitesi

    Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İBRAHİM İLKER ÇETİN

  5. Tez No

    307185

    Yeni kuşak antiepileptik ilaçların klinik ve labaratuvar yan etkileri

    Clinic effect and side effects of new antiepileptic drugs

    NECLA YÜCE

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıUludağ Üniversitesi

    Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET SAİT OKAN

Geri Dön