Geri Dön

Okul öncesi dönem hafif zihinsel yetersizlik tanısı olan çocukların matematik becerilerini geliştirme ve izlemeye yönelik bir mobil uygulamanın kullanılabilirliği

Usability of a mobile application for developing and monitoring mathematical skills of preschool children diagnosed with mild intellectual disability

PDF İndir

  1. Tez No: 952168
  2. Yazar: SAİME ARSLAN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. YALIN KILIÇ TÜREL
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Fırat Üniversitesi
  10. Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 181

Özet

Erken çocukluk dönemi; sayı kavramı, sayı ilişkileri, işlemler, geometri, uzamsal algı, örüntü, ölçme ve karşılaştırma gibi temel matematiksel kavramların temellerinin atıldığı kritik bir gelişim evresidir. Bu dönemde edinilen matematiksel kazanımlar, ilerleyen yıllarda öğrencilerin matematik başarısının yanı sıra matematiğe yönelik tutum ve motivasyonunun da temelini oluşturmaktadır. Zihinsel yetersizlik (ZY) tanılı çocuklar, dikkat, bellek, dil ve motivasyon alanlarında yaşadıkları güçlükler nedeniyle matematik öğrenmede çeşitli zorluklar yaşayabilmektedir. Literatürde, ZY tanılı çocukların akranlarına kıyasla matematiksel kazanımlarında gecikmeler yaşadıkları yaygın olarak belirtilmektedir. Öğretim teknolojilerinde yaşanan gelişmeler, ZY tanılı çocuklara yönelik matematik becerilerinin öğretiminde teknoloji destekli müdahalelerin artmasına olanak sağlamıştır. Bu müdahaleler, özel gereksinimli çocuklar için kanıta dayalı uygulamalar arasında yer almakla birlikte, özellikle okul öncesi dönem ZY tanılı çocuklar ve bilişsel becerilerin öğretimi bağlamında daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulduğu görülmektedir. Mobil uygulamalar, sahip oldukları multimedya özellikleri sayesinde özel gereksinimli çocuklara çeşitli becerilerin öğretiminde önemli bir potansiyele sahiptir. Ancak bu potansiyelin etkili biçimde kullanılabilmesi, geliştirilen uygulamaların eğitsel ve tasarımsal açıdan çocuk dostu özellikler taşımasına bağlıdır. Bu nedenle, geliştirilen mobil uygulamalarda kullanılabilirlik testlerinin gerçekleştirilmesi ve ZY tanılı çocuklar için en etkili, verimli ve memnuniyet düzeyi yüksek tasarımların ortaya konulması gerekmektedir. Bununla birlikte, ZY tanılı çocuklara yönelik tasarım odaklı mobil uygulama sayısının sınırlı olması, tasarım ilkelerinin belirlenmesi açısından daha fazla çalışmaya ihtiyaç olduğunu göstermektedir. Bu araştırma, okul öncesi dönemde hafif düzey ZY tanılı çocukların matematik becerilerini desteklemek ve gelişimlerini izlemek amacıyla geliştirilen bir mobil uygulamanın kullanılabilirliğini değerlendirmeye yönelik nitel bir çalışmadır. Araştırmada, öğretmen, ebeveyn ve çocuk kullanılabilirlik testi gözlem formları, öğretmen görüş formu ve video kayıtları olmak üzere farklı veri toplama araçları kullanılmıştır. Kullanılabilirlik testi gözlem formları alan uzmanları tarafından geliştirilmiştir. Mobil uygulamanın öğretmen, çocuk ve ebeveyn paneline sahip olması nedeniyle tüm katılımcı gruplar açısından etkililik, verimlilik ve memnuniyet düzeyleri değerlendirilmiştir. Ayrıca öğretmenler,“Öğretmen Görüş Formu”aracılığıyla uygulamada yer alan 20 oyuna ilişkin geribildirim sağlamıştır. Verilerin geçerliliğini artırmak amacıyla beş özel eğitim öğretmeni ve beş ZY tanılı çocuğun uygulamayı kullanırken video kayıtları alınmıştır. Formlardan elde edilen veriler betimsel istatistiklerle, video kayıtları ise tematik analiz yöntemiyle değerlendirilmiş; bulgular tümevarımsal bir yaklaşımla yorumlanmıştır. Araştırma bulguları, geliştirilen mobil uygulamanın çocuklar, öğretmenler ve ebeveynler açısından yüksek düzeyde kullanılabilirliğe sahip olduğunu göstermektedir. Ancak çocuklara yönelik etkililik ve verimlilik alt boyutlarının ayrıntılı incelenmesi, bazı tasarımsal sorunlara işaret etmiştir. Video kayıtları, çocukların sık sık ekrana tıklama davranışı sergilediğini, oyunların model olma ve bağlam verme aşamalarında yetişkin desteğine ihtiyaç duyduklarını ortaya koymuştur. Bu durumun en önemli nedenlerinden birinin, bazı oyunlarda sesli ve görsel uyaran eksikliği olduğu belirlenmiştir. Öğretmen görüş formundan elde edilen veriler bazı oyunlarda karakter ve renk kullanımına ilişkin geliştirilmesi gereken yönler olduğunu da göstermektedir. Aynı zamanda öğretmenler uygulamadaki oyunların, kazanımları destekleyici nitelikte olup, çocuklar için uygun olduğunu belirtmiştir. Video kayıtlardan elde edilen veriler ise uygulamanın kolay öğrenilebilirliğine ilişkin bilgi vermektedir. Sonuç olarak, bu araştırma, okul öncesi dönemde hafif düzey ZY tanılı çocuklara yönelik eğitsel mobil uygulamaların tasarımında dikkate alınması gereken eğitsel ve tasarımsal unsurlara ilişkin çeşitli öneriler sunmaktadır.

Özet (Çeviri)

Early childhood is a critical developmental period in which the foundations for fundamental mathematical concepts such as number concept, number relations, operations, geometry, spatial perception, patterning, measurement, and comparison are laid. The mathematical achievements acquired during this period form the foundation not only for students' mathematical achievement in later years but also for their attitudes and motivation toward mathematics. Children with intellectual disabilities (ID) can experience various difficulties in learning mathematics due to difficulties in attention, memory, language, and motivation. It is widely reported in the literature that children with ID experience delays in mathematical achievement compared to their peers. Advances in educational technologies have enabled an increase in technology-supported interventions for teaching mathematical skills to children with ID. While these interventions are among the evidence-based practices for children with disabilities, further research is needed, particularly in the context of teaching cognitive skills to preschool children with ID. Mobile applications, thanks to their multimedia features, hold significant potential for teaching various skills to children with disabilities. However, the effective use of this potential depends on the development of child-friendly applications in terms of educational and design. Therefore, usability tests must be conducted on developed mobile applications and the most effective, efficient, and satisfying designs must be developed for children with ID. However, the limited number of design-focused mobile applications for children with ID indicates that further research is needed to determine design principles. This research is a qualitative study to evaluate the usability of a mobile application developed to support the mathematical skills of preschool children with mild ID and monitor their development. Various data collection tools were used in the study, including teacher, parent, and child usability test observation forms, a teacher feedback form, and video recordings. The usability test observation forms were developed by field experts. Because the mobile application included panels of teachers, children, and parents, the effectiveness, efficiency, and satisfaction levels of all participant groups were evaluated. Teachers also provided feedback on the 20 games included in the application through the“Teacher Feedback Form.”To enhance the validity of the data, video recordings were taken of five special education teachers and five children with ID using the application. Data obtained from the forms were evaluated using descriptive statistics, and video recordings were evaluated using thematic analysis; the findings were interpreted using an inductive approach. The research findings indicate that the developed mobile application has a high level of usability for children, teachers, and parents. However, a detailed examination of the effectiveness and efficiency sub-dimensions for children revealed some design issues. The video recordings revealed that children frequently clicked on the screen and required adult support during the modeling and context-providing stages of the games. One of the most significant reasons for this was determined to be the lack of audio and visual stimuli in some games. Data obtained from the teacher feedback form also indicated that some games needed improvement regarding the use of characters and colors. Teachers also stated that the games in the application supported the learning outcomes and were suitable for children. The data obtained from the video recordings also provided information about the app's ease of learning. In conclusion, this research offers several recommendations regarding educational and design elements that should be considered in the design of educational mobile applications for preschool children with mild ID.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    485966

    Anasınıfına devam eden hafif düzeyde zihinsel yetersizlikten etkilenmiş çocukların ve aynı sınıfa devam eden yazı farkındalığı düşük olan çocukların yazı farkındalığı becerileri üzerinde paylaşımlı kitap okumanın etkililiği

    Effectiveness of shared book reading on print awareness of pre-school children wi̇th mild intellectual disability and thei̇r peers underperformi̇ng in print awareness

    DAVUT ASLAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Eğitim ve ÖğretimGazi Üniversitesi

    Özel Eğitim Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. EMİNE RÜYA ÖZMEN

  2. Tez No

    670718

    Çocuk ve ergen psikiyatrisi polikliniğine başvuran, psikometrik test yapılmış hastaların retrospektif analizi: Tek merkezli deneyim

    Retrospective analysis of patients applied to the child and adolescent psychiatrics clinic and subject to psychometric tested: One-centered experience

    UMUT BALATACI

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    PsikiyatriBursa Uludağ Üniversitesi

    Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞAFAK ERAY

  3. Tez No

    858663

    Okul öncesi dönem çocuklarının yeme davranışları ve annelerinin beslenme bilgi düzeylerinin değerlendirilmesi

    Evaluation of preschool children's eating behaviors and their mothers' nutritional knowledge levels

    SİBEL YURDUŞEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Beslenme ve Diyetetikİstanbul Atlas Üniversitesi

    Beslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ BİLGE NUR ÇÖL ÇETİNKAYA

  4. Tez No

    806120

    Özel eğitim kurumuna devam eden eğitsel tanısı olan ve olmayan okul öncesi dönem otizmli çocukların sosyal iletişim ve oyun becerilerinin değerlendirilmesi

    Evaluation of social communication and play skills of preschool children with and without educational diagnosis of autism attending special education institutions

    ASİYE MASANOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Eğitim ve ÖğretimTrakya Üniversitesi

    Temel Eğitim Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ YAKUP BURAK

    DR. ÖĞR. ÜYESİ MİNE AKKAYNAK

  5. Tez No

    204874

    Okul öncesi yöneticilerinin sergiledikleri iletişim becerilerinin algıları ile öğretmenlerinin empati düzeyleri arasındaki ilişki

    The relation between pre-school managers communication skill perception and the teachers levels of sympathy

    MÜJGAN HACIOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2007

    Eğitim ve ÖğretimYeditepe Üniversitesi

    Eğitim Yönetimi ve Denetimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ADİL ÇAĞLAR

Geri Dön