The predictive role of early maladaptive schemas and schema coping styles in explaining dyadic adjustment of couples in romantic relationships
Romantik ilişkilerde çift uyumunun açıklanmasında uyum bozucu şemaların ve şema başaçıkma biçimlerinin yordayıcı rolü
- Tez No: 952417
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SERDAR KÖRÜK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Yeditepe Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 149
Özet
Bu çalışmanın temel amacı, şema alanlarının ve şema başa çıkma biçimlerinin çift uyumu üzerindeki yordayıcı rolünü incelemektir. Demografik Bilgi Formu, Young Şema Ölçeği Kısa Form-3 (YŞÖ-KF3), Young Telafi Ölçeği (YTÖ), Young-Rygh Kaçınma Ölçeği (YR-KÖ) ve Yakın İlişkilerde Algılanan Uyum Ölçeği (YİAUÖ) 349 katılımcıya uygulanmıştır. Çalışmaya dahil edilme kriteri en az bir yıllık evlilik ya da partnerle birlikte yaşama olarak belirlenmiştir. Bu çalışma, şema alanlarının ve şema başa çıkma biçimlerinin çift uyumu üzerindeki etkisini belirlemek amacıyla yordayıcı korelasyonel araştırma yaklaşımını benimsemiştir. Araştırma sorularını yanıtlamak için Bağımsız Örneklemler t-testi, tek yönlü ANOVA, Pearson Korelasyon ve Hiyerarşik Çoklu Regresyon analizleri yapılmıştır. Bulgular, kopukluk şeması alanının tüm alt ölçekler ve toplam çift uyum puanı için tutarlı bir şekilde en güçlü negatif yordama gücünü sergilediğini göstermiştir. Dahası, bu alan şema başa çıkma biçimleri modele girdiğinde bile anlamlı etkisini sürdürmüştür. Telafi tarzlarından biri olan kontrol ve kaçınma tarzlarından ikisi olan öfkeyi bastırma ve kasıtlı olarak üzen şeyleri düşünmeme hariç, istatistiksel olarak anlamlı olan tüm başa çıkma biçimlerinin negatif yordama gücü sergilediği bulunmuştur. Buna karşılık, yukarıda bahsedilen başa çıkma biçimleri pozitif yordama gücü göstermiştir. Tüm başa çıkma biçimleri arasından üçü, eleştiriye tahammülsüzlük, öfkenin bastırılması ve kasıtlı olarak üzen şeyleri düşünmeme, en yüksek mod değerine sahiptir ve ikili uyumun çoğu boyutu için önemli bir yordayıcı olarak ortaya çıkmıştır. Hiçbir başa çıkma biçiminin ilişki memnuniyeti alt ölçeğinde anlamlı bir yordayıcı olarak ortaya çıkmaması dikkat çekicidir. Bu çalışmanın sınırlılıkları ve bulguları ilgili literatür bağlamında tartışılmıştır. Ayrıca, gelecekteki araştırmalar için önerilerle birlikte teorik ve klinik çıkarımlar da sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The primary objective of this study is to examine the predictive role of schema domains and schema coping styles on dyadic adjustment. The Demographic Information Form, Young Schema Questionnaire Short Form-3 (YSQ-S3), Young Compensation Inventory (YCI), Young-Rygh Avoidance Inventory (YRAI) and Perceived Adjustment Scale in Close Relationships (PASCR) were administered to 349 participants. The inclusion criteria were as follows: a minimum duration of one year of marriage or cohabitation. The present study adopted a predictive correlational research approach in its design in order to determine the impact of schema domains and schema coping styles on dyadic adjustment. In order to answer the research questions, Independent Samples t-test, one-way ANOVA, Pearson Correlation and Hierarchical Multiple Regression analyses were conducted. The findings demonstrated that the disconnection schema domain consistently exhibited the strongest negative predictive power for all subscales and the total adjustment score. Moreover, this domain maintained its significant effect even when schema coping styles were entered into the model. It was found that all statistically significant coping styles, with the exception of control, one of the compensation styles, and of suppression of anger and intentionally not thinking about upsetting things, two of the avoidance styles, exhibited negative predictive power. Conversely, the aforementioned styles demonstrated positive predictive power. Three of all coping styles, intolerance to criticism, suppression of anger, and intentionally not thinking about upsetting things, have the highest mod value, revealing a significant predictor for most dimensions of dyadic adjustment. It is noteworthy that no coping style emerged as a significant predictor on the relationship satisfaction subscale. The limitations and the findings of the present study are discussed in the context of related literature. Furthermore, its theoretical and clinical implications are also presented, along with suggestions for future research.
Benzer Tezler
- Erken dönem uyum bozucu şemalar ve işlevsel olmayan şema baş etme modlarının romantik ilişkilerde baskınlık ve boyun eğicilik ile ilişkisi
The relationship between early maladaptive schemas and dysfunctional schema coping modes with dominance and submissiveness in romantic relationship
BÜŞRA FATMA GÜLTEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
PsikolojiMarmara ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MİRAY AKYUNUS
- The predictive roles of perceived social support, early maladaptive schemas, parenting styles, and schema coping processes in well-being and burnout levels of primary caregivers of dementia patients
Demans hastasına temel bakım veren bireylerde algılanan sosyal desteğin, erken dönem uyumsuz şemaların, ebeveynlik stillerinin ve şema baş etme biçimlerinin iyilik hali ve tükenmişlik seviyeleri üzerindeki yordayıcı rolü
ELÇİN AYRANCI
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
PsikolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZLEM BOZO
- Romantik ilişkilerde erken dönem uyumsuz şemalar ve affetme
Early maladaptive schemas and forgiveness in romanticrelati̇onships
BÜŞRA DÖNMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
PsikolojiBahçeşehir ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BERNA GÜLOĞLU
- The effects of early maladaptive schemas on each partner's marital satisfaction: the mediating roles of schema coping styles and perceived partner responsiveness
Erken dönem uyumsuz şemaların partnerlerin evlilik doyumu üzerine etkileri: Şema baş etme stilleri ve partner duyarlılık algısının aracı rolleri
SELİN AKKOL
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
PsikolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE NURAY KARANCI
- Algılanan anne tutumları, duygu düzenleme stratejileri ve erken dönem uyumsuz şemaların yeme tutumu üzerindeki yordayıcı rolü
The predictive role of perceived maternal parenting styles, emotion regulation strategies and early maladaptive schemas on eating attitudes
NİLÜFER AYAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
PsikolojiIşık ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BERNA AKÇİNAR YAYLA