A comparative study on the effect of using a customized machine translation system in maritime text translation between Turkish and English
Türkçe ve İngilizce dilleri arasında denizcilik metinlerinin çevirisinde özelleştirilmiş makine çevirisi sistemi kullanmanın etkisi üzerine bir karşılaştırmalı çalışma
- Tez No: 952492
- Danışmanlar: PROF. DR. NÜZHET BERRİN AKSOY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mütercim-Tercümanlık, Translation and Interpretation
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Atılım Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çeviribilim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 150
Özet
Makine çevirisinin (MT) profesyonel çeviri süreçlerine giderek daha fazla entegre edilmesiyle birlikte, MT'nin verimliliği, kullanılabilirlik derecesi ve çeviri sürecini ne ölçüde hızlandırdığı sorgulanmaya başlanmıştır. Bu tezde, genel ve alana özgü verilerin bir araya getirildiği sınırlı bir derlem ile eğitilmiş olan özelleştirilmiş bir MT modelinin, Türkçe-İngilizce dil çiftinde teknik içeriği doğru bir şekilde aktaran ve profesyonel bağlamda kullanılabilir çeviriler üretip üretemeyeceği araştırılmıştır. Özelleştirilmiş iki farklı model, önde gelen çeviri sistemleri (Google Translate, DeepL, Microsoft Translator) ve ChatGPT-4 ile birlikte incelenmiştir. Modellerin performanslarını değerlendirmek için otomatik değerlendirme metrikleri (BLEU, METEOR, chrF++, TER) ve kısa insan yorumları kullanılmıştır. Bu değerlendirme neticesinde, özelleştirilmiş modellerden birinin Türkçeden İngilizceye çeviride rakiplerine kıyasla en yüksek performansı gösterdiği görülmüştür. Sonuç olarak, yapılan özelleştirmenin, özellikle denizcilik metinlerinde daha yüksek terminolojik doğruluk, akıcılık ve yapısal tutarlılık sağladığı görülmüştür. Bu bulgular ışığında, özelleştirilmiş MT'nin özellikle uzmanlık gerektiren alanlarda çeviri verimliliğini ve kalitesini artırabildiği söylenebilir.
Özet (Çeviri)
With the increasing integration of machine translation (MT) into professional workflows, questions have arisen regarding its effectiveness, usability, and how much it accelerates the translation process. This thesis investigates whether a custom MT model, trained on a limited corpus combining general and domain-specific data, can generate translations that accurately convey technical content and are professionally usable within the Turkish-English language pair. Two customized models were evaluated alongside leading commercial systems (Google Translate, DeepL, Microsoft Translator) and ChatGPT-4. To evaluate system performance, automatic evaluation metrics (BLEU, METEOR, chrF++, TER) were used together with brief human commentary. Based on this assessment, one of the customized models outperformed all others in Turkish-to-English translation. Overall, the results indicate that domain adaptation through customization leads to higher terminological accuracy, fluency, and structural consistency, particularly in maritime texts. These findings suggest that custom MT can enhance translation efficiency and quality, especially in specialized domains.
Benzer Tezler
- Polietereterketona uygulanan farklı yüzey işlemlerinin yüzey pürüzlülüğü, faz değişimi ve bağlanma dayanımına etkisinin incelenmesi
The investigation of the effect of various surface treatments on surface roughness, phase transformation and bond stength of polietheretherketone
EMEL ARSLAN
Diş Hekimliği Uzmanlık
Türkçe
2021
Diş HekimliğiRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiProtetik Diş Tedavisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İPEK ÇAĞLAR
- Online alışveriş kolaylığı ile müşteri sadakati arasındaki ilişkide müşteri memnuniyeti ve algılanan değerin etkisi: İnönü Üniversitesi örneği
The effect of customer satisfaction and perceived value on the relationship between online shopping convenience and customer loyalty: The case of Inönü University
EBRU ERDOĞAN
- Akımsız Ni-P, Ni-B ve Ni-W-B kaplamaların yüksek sıcaklık oksidasyon ve camla etkileşim davranışlarının incelenmesi
Investigation of high temperature oxidation and glass interaction bahaviors of electroless Ni-P, Ni-B ve Ni-W-B coatings
SİNEM ERASLAN
Doktora
Türkçe
2015
Metalurji Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiMalzeme Bilimi ve Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA KAMİL ÜRGEN
- Karşılaştırma
Bencmarking
BURÇAK ERENMEMİŞOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiMühendislik Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT DİNÇMEN
- Ağ trafiği tahmininde makine öğrenmesi algoritmalarının karşılaştırmalı analizi
A comparative analysis of machine learning algorithms on network traffic forecasting
BUSE DİLAN USLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Mühendislik Bilimleriİstanbul Teknik Üniversitesiİşletme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FERHAN ÇEBİ