Okul müdürlerinin yeşil dönüştürücü liderlik davranışları ile öğretmenlerin yeşil örgütsel davranışları arasındaki ilişkiler
Relationships between school principals' green transformational leadership behaviors and teachers' green organizational behaviors
- Tez No: 952635
- Danışmanlar: PROF. DR. ABDURRAHMAN TANRIÖĞEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Yeşil dönüştürücü liderlik, yeşil örgütsel davranış, çevresel sürdürülebilirlik, eğitim yönetimi, Green transformational leadership, green organizational behavior, environmental sustainability, educational administration
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Pamukkale Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 97
Özet
Bu çalışmanın amacı, devlet ilkokul, ortaokul ve liselerinde görev yapan öğretmenlerin algılarına göre okul müdürlerinin yeşil dönüştürücü liderlik davranışları ve öğretmenlerin yeşil örgütsel davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Araştırmada, nicel araştırma yöntemlerinden betimsel ve ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma örneklemini, Denizli ili Merkezefendi ilçesinde devlet okullarında çalışan ve kolay ulaşılabilir örnekleme yoluyla ulaşılan 435 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri Yeşil Dönüştürücü Liderlik Ölçeği ve Yeşil Örgütsel Davranış Ölçeği aracılığıyla toplanmıştır. Araştırmanın alt problemlerinin çözümlenmesinde Mann-Whitney U, Kruskal– Wallis, Sperman rho korelasyon testlerinden yararlanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, öğretmenlerin okul müdürlerinin yeşil dönüştürücü liderlik davranışlarına yönelik değerlendirmelerinin“Ne katılıyorum ne katılmıyorum”şeklinde olduğu görülmüştür. Öğretmenler yeşil örgütsel davranışlarını“Her zaman”olarak belirlemişlerdir. Öğretmenlerin okul müdürlerine yönelik yeşil dönüştürücü liderlik algıları; okul müdürlerinin lisansüstü eğitim durumlarına göre ve öğretmenlerin önceden çevre konulu eğitim alması durumuna göre anlamlı olarak farklılaşmaktadır. Öğretmenlerin aynı kategorik değişkenler bakımından yeşil örgütsel davranışları incelendiğinde cinsiyet, okul türü, kıdem, kitap okuma, çevre konulu eğitim ve lisansüstü eğitim durumlarına göre anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir. Erkek öğretmenlerin yeşil örgütsel davranışın çevresel katılım ve yeşil satın alma gibi davranışa dönük boyutlarında kadın öğretmenlere göre daha yüksek düzeyde davranış gösterdiği belirlenmiştir. Öğretmenlerin mesleki kıdemleri arttıkça yeşil örgütsel davranışlarının artma eğiliminde olduğu ve ilkokullarda çalışan öğretmen gruplarının en yüksek yeşil örgütsel davranış puanına sahip oldukları belirlenmiştir. Çevre konulu eğitim alan öğretmenlerin yeşil örgütsel davranış puanları, çevre konulu eğitim almayan öğretmen gruplarına göre anlamlı olarak farklılaşmaktadır. Lisans mezunu öğretmenlerin, lisansüstü eğitimi olan öğretmenlere göre yeşil örgütsel davranışın ekonomik duyarlılık alt boyutu puanları da anlamlı olarak farklılaşmaktadır. Öğretmenlerin okul müdürlerinin yeşil dönüştürücü liderlik algıları ile öğretmenlerin yeşil örgütsel davranışları arasında pozitif yönlü, düşük düzeyde ve anlamlı ilişki tespit edilmiştir. Eğitim yönetimi alanında oldukça sınırlı sayıda çalışılan yeşil dönüştürücü liderlik olgusuna yönelik bu araştırma, çevresel sürdürülebilirlik hedeflerinin okullarda uygulanması ve yeşil dönüştürücü liderliğin önemine dikkat çekmesi bakımından anlamlıdır.
Özet (Çeviri)
This study aims to examine the relationship between school principals' green transformational leadership behaviors and teachers' green organizational behaviors based on the perceptions of teachers working in public primary, middle, and high schools. A quantitative research method, specifically the descriptive and relational survey model, was employed. The sample consists of 435 teachers working in public schools in the central district of Denizli, selected through convenience sampling. Data were collected using the Green Transformational Leadership Scale and the Green Organizational Behavior Scale. For data analysis, Mann-Whitney U, Kruskal–Wallis, and Spearman rho correlation tests were used. Findings revealed that teachers rated their principals' green transformational leadership at a neutral level (“neither agree nor disagree”), while their own green organizational behavior was reported at a high level (“always”). Teachers' perceptions of green transformational leadership varied significantly based on the principals' postgraduate education status and whether the teachers had received environmental training. Significant differences in teachers' green organizational behavior were found in relation to gender, school type, seniority, reading habits, environmental training, and postgraduate education. Male teachers exhibited higher levels of environmentally participative and green purchasing behaviors compared to female teachers. Green organizational behavior increased with teachers' years of experience, and those working in primary schools showed the highest green behavior scores. Teachers who had received environmental training demonstrated significantly higher green organizational behavior scores. Additionally, teachers with only a bachelor's degree showed significant differences in the economic sensitivity sub-dimension compared to those with postgraduate degrees. A positive, weak, but statistically significant correlation was found between teachers' perceptions of their principals' green transformational leadership and their own green organizational behavior. This study is meaningful in pioneering the limited research on green transformational leadership in educational administration and emphasizing the implementation of environmental sustainability goals in schools.
Benzer Tezler
- Okul müdürlerinin ders denetimine ilişkin öğretmen görüşleri
Teachers' views on principals' classroom supervision
DUYGU YEŞİL
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve Öğretimİnönü ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ KIŞ
- Destekleyici müdür davranışı ile okul kültürü arasındaki ilişkinin incelenmesi
The relationship between supportive principal behavior and school culture
TÜBA YEŞİL
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimEskişehir Osmangazi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELAHATTİN TURAN
- Eko-okul programını uygulayan okul öncesi eğitim kurumlarının sürdürülebilir gelişme için eğitim açısından değerlendirilmesi
Evaluation of preschool educational institutions using eco-school program for education for sustainable development
AYSEL KORKMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Eğitim ve ÖğretimHacettepe Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TÜLİN GÜLER YILDIZ
- Sürdürülebilir eko-okullar: Okul mekan yönetimi, eğitim ve uygulamalar
Sustainable eco-schools: Space management of schools, education and practices
SEDA KARADENİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimYıldız Teknik ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM KOCABAŞ
- İlkokul bahçelerinin, doğal öğeler ve çocukların fiziksel gelişimi açısından incelenmesi
Investigation of primary schoolyards in terms of natural elements and the physical development of children
DİLRUBA SAYGIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve Öğretimİstanbul Kültür ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DEMET ZAFER GÜNEŞ