Psikolojik danışmanların Kahramanmaraş depremi sonrası travma ile başa çıkma öz yeterlikleri: Nitel bir çalışma
Psychological counselors self efficacy in coping with trauma after Kahramanmaraş earthquake: A qualitative study
- Tez No: 952911
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HATİCE İREM ÖZTEKE KOZAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Necmettin Erbakan Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 93
Özet
Bu araştırmanın amacı, psikolojik danışmanların Kahramanmaraş depremi sonrasında yaşadıkları travmayla başa çıkmaya yönelik öz yeterliklerine ilişkin algılarını ortaya koymaktır. Bu hedef doğrultusunda, katılımcıların deprem travması sonrasında edindikleri deneyimler ve bu deneyimlere yönelik algıları incelenmiştir. Araştırma, nitel araştırma yöntemlerinden fenomenolojik desen çerçevesinde gerçekleştirilmiştir. Yarı yapılandırılmış görüşme formunun hazırlanmasında uzman görüşlerinden yararlanılmış ve ön görüşmeler yapılmıştır. Araştırma kapsamında, Kahramanmaraş depremini deneyimlemiş 15 psikolojik danışman ile yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Verilerin analizinde tematik analiz yöntemi kullanılmıştır. Elde edilen tema, alt tema ve kategorilerin geçerliği için uzman görüşüne başvurulmuştur. Ayrıca, farklı uzmanların önerileri doğrultusunda görüşmeler, depremin ardından belirli bir süre geçtikten sonra yapılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen temalar; travma tepkileri, sosyal destek kaynakları, mesleki süreçler, öz yeterlik algısı ve başa çıkma stratejileri olarak belirlenmiştir. Bu temalar, kendi içerisinde alt temalara ayrılmış; alt temalar ise çeşitli kategoriler altında sınıflandırılmıştır. Katılımcılar, 6 Şubat depremini takip eden süreçte yoğun duygusal tepkiler yaşadıklarını; korku, şok ve çaresizlik gibi hislerle başa çıkmaya çalıştıklarını ifade etmişlerdir. Travma sonrası dönemde özellikle kaygı, yabancılaşma ve belirsizlik duygularının baskın olduğu; günlük rutinlere dönme, mesleki destek alma ve manevi yönelim gibi stratejilerin başa çıkmada etkili olduğu belirtilmiştir. Psikolojik danışmanlar, mesleki sorumlulukları gereği yardım etme rollerini sürdürmeye çalışırken, bu durumun kendi ihtiyaçlarını geri planda bırakmalarına neden olduğunu aktarmışlardır. Katılımcılar, bu süreçte toplumsal dayanışmanın, aile ve meslektaş desteğinin önemli bir güç kaynağı olduğunu vurgulamış; aynı zamanda duygusal dayanıklılıklarını, öz farkındalıklarını ve başa çıkma becerilerini geliştirdiklerini belirtmişlerdir. Afet sonrası yaşanan bu deneyimin, katılımcılar için hem kişisel hem de mesleki düzeyde dönüşüm ve yeniden yapılanma süreci yarattığı görülmüştür. Araştırmadan elde edilen sonuçlar alan yazın çerçevesinde tartışılmıştır. Son olarak araştırmadan elde edilen sonuçlara göre önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to reveal psychological counselors' perceptions of their self-efficacy in coping with the trauma they experienced following the Kahramanmaraş earthquake. In line with this objective, the experiences gained by the participants after the earthquake trauma and their perceptions regarding these experiences were examined. The study was conducted within the framework of a phenomenological design, which is one of the qualitative research methods. Expert opinions were utilized in the preparation of the semi-structured interview form, and preliminary interviews were conducted. As part of the study, semi-structured interviews were carried out with 15 psychological counselors who had experienced the Kahramanmaraş earthquake. Thematic analysis was used for data analysis. Expert opinions were sought to ensure the validity of the obtained themes, sub-themes, and categories. Furthermore, interviews were conducted after a certain period had passed following the earthquake, in line with the suggestions of different experts. The themes obtained as a result of the research were identified as trauma responses, sources of social support, professional processes, perception of self-efficacy, and coping strategies. These themes were further divided into sub-themes, and the sub-themes were categorized under various classifications. The participants stated that they experienced intense emotional responses in the aftermath of the February 6 earthquake and tried to cope with feelings such as fear, shock, and helplessness. It was noted that, in the post-trauma period, feelings of anxiety, alienation, and uncertainty were predominant, and strategies such as returning to daily routines, receiving professional support, and spiritual orientation were effective in coping. The psychological counselors reported that, due to their professional responsibilities, they tried to maintain their helping roles, which in turn led them to neglect their own needs. Participants emphasized that social solidarity, as well as support from family and colleagues, served as important sources of strength during this process. They also noted that they developed emotional resilience, self-awareness, and coping skills. It was observed that the post-disaster experience led to a process of transformation and reconstruction at both personal and professional levels for the participants. The findings obtained from the study were discussed within the framework of the relevant literature. Finally, recommendations were made based on the results of the study.
Benzer Tezler
- Psikolojik danışmanların deprem sonrası deneyimlerinin incelenmesi
Investigation of psychological counselors' experiences after the earthquake
DİLARA EDA ATEŞ KATIRCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiGaziantep ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERHAN TUNÇ
- 6 Şubat Kahramanmaraş depremi sonrası psikososyal ekipte görev alan psikolojik danışmanların deneyimlerinin incelenmesi
Examination of the experiences of psychological counselors who worked in the psychosocial team after the 6th February Kahramanmaraş earthquake
NİSAGÜL KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Psikolojiİnönü ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE DURMUŞ
- Deprem bölgesindeki özel gereksinimli bireylerin deprem ve sonraki süreçte yaşadıkları duygu durumların öğretmen görüşlerine göre belirlenmesi
Determination of the emotions of individuals with special needs in the earthquake region according to the opinions of the earthquake and the following process
AYŞEGÜL CAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SÜLEYMAN ARSLANTAŞ
- Psikosoyal destek için deprem bölgesine giden psikolojik danışmanların travma ile başa çıkabilme algıları ile psikolojik sağlamlıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between perceptions of coping with trauma and psychological resilience of psychological counselors who went to the earthquake region for psychosocial support
EMRAH ORAKCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiOndokuz Mayıs ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YÜCEL ÖKSÜZ
- Deprem bölgeleri afet iyileştirme ve geliştirme dönemlerinde psikososyal destek sağlayan meslek elemanlarının sosyal adalet savunuculuğu düzeylerinin incelenmesi
Examination of social justice advocacy levels of psychosocial support workers during disaster recovery and development periods in earthquake zones
KEVSER COŞKUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Sosyal HizmetÜsküdar ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL BARIŞ