Sîmkeşzâde Feyzî Dîvânı (Bağlamlı dizin ve işlevsel sözlük)
The Divan of Sîmkeş Feyzî (Contextual index and functional dictionary)
- Tez No: 953089
- Danışmanlar: DOÇ. DR. TUBA ONAT ÇAKIROĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 2810
Özet
Bağlamlı dizin ve işlevsel sözlükler ile bir metnin söz varlığının barındırdığı anlamların sözcüklerin kullanıldıkları bağlamlardan hareketle tek tek tespit edilerek dizilmesi ve metnin işlevsel bir sözlüğünün hazırlanması amaçlanmaktadır. Türkçede yazılmış tarihî ve edebî metinlerin her biri için böyle sözlüklerin hazırlanması, dilimizin kapsamlı ve tanıklı bir sözlüğünün oluşmasına zemin hazırlayacaktır. Bu amaca yönelik yürütülen LEHÇEDİZ projesi sözcükleri dijital olarak bir araya getirerek Türkçenin tarihî ve edebî metinlerinden hareketle büyük bir tanıklı sözlüğün oluşturulmasına katkı sağlamaktadır. Bu çalışmada, Sîmkeşzâde Feyzî'nin Dîvânı'na ait bağlamlı dizin ve işlevsel sözlük LEHÇEDİZ projesi kapsamında hazırlanmıştır. Sîmkeşzâde Feyzî'nin 4388 beyitten oluşan Dîvânı'nda bulunan yaklaşık 60.000 sözcük, kullanıldığı bağlam çerçevesinde anlamlandırılarak Türk dilinin tarihsel sözlüğüne dahil edilmiştir. Çalışma ayrıca metnin söz varlığı ve şairin üslubuna dair tespitler de içermektedir. Sözlük hazırlanırken, Dîvân'da geçen tüm kelime ve kelime grupları, deyimler, atasözleri, kalıplaşmış ifadeler, kelâm-ı kibâr, yardımcı fiiller, Arapça ve Farsça terkipler, ayet, hadis, dua cümleleri dikkatle incelenmiş; her biri, geçtiği bağlamda kazandığı anlam(lar)ıyla birlikte sözlükte yer almıştır.
Özet (Çeviri)
Through contextual indexes and functional dictionaries, the meanings contained within the vocabulary of a text are identified individually based on the contexts in which the words are used, and the text's functional dictionary is compiled accordingly. Preparing such dictionaries for each historical and literary text written in Turkish will lay the groundwork for the creation of a comprehensive and attested dictionary of the Turkish language. Within this framework, the LEHÇEDİZ project contributes to the formation of a large attested dictionary by digitally collecting the words found in historical and literary texts of Turkish. In this study, the contextual index and functional dictionary of Sîmkeşzâde Feyzî's Dîvân, which consists of 4,388 couplets, were prepared as part of the LEHÇEDİZ project. Approximately 60,000 words found in the Dîvân were semantically analyzed within their contexts and included in the historical dictionary of the Turkish language. The study also contains observations regarding the vocabulary of the text and the poet's style. During the preparation of the dictionary, all words and word groups in the Dîvân —idioms, proverbs, fixed expressions, kelâm-ı kibâr, auxiliary verbs, Arabic and Persian phrases, verses, hadiths, and prayers—were meticulously examined; each entry was recorded with the meanings it acquired in its respective context.
Benzer Tezler
- Simkeş-Zade Feyzi Divanı (inceleme-metin-indeks)
Başlık çevirisi yok
ALİ OSMAN COŞKUN
Doktora
Türkçe
1990
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiEski Türk Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CEMAL KURNAZ
- II. Abdülhamid dönemi sergi çalışmalarına bir örnek: 1891 Darülaceze Sergisi
An example to exhibitions in Abdulhamid II. Era: 1891 Dârülaceze exhibition
AYŞE MİNE KARACA
- İstanbul II.Bayezıt Hamamı restorasyon projesi (2 cilt)
Bayezıt Hamamı (The double bath of Bayezıt)
SEDAT YILBIRT