İslam'da sosyal yardımlaşmanın ekonomik etkileri: Karz-ı Hasen modeli-Bingöl örneği
The economic effects of social solidarity in Islam: The Karz-i Hasan model – The example of Bingöl
- Tez No: 953139
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ BİLAL ÖZEL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bingöl Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam İktisadı ve Finansı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam İktisadı ve Finansı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 252
Özet
Bu çalışma, İslam'da önemli bir yere sahip olan sosyal yardımlaşma anlayışını, karz-ı hasen modeli özelinde ele alarak bu modelin toplumsal ve ekonomik etkilerini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Tezin odak noktası, faizsiz borç verme uygulaması olarak tanımlanabilecek karz-ı hasenin yerel düzeyde hangi şekillerde uygulandığı ve sosyal dayanışma mekanizmalarına nasıl katkı sunduğu sorularına cevap aramaktır. Bu çerçevede, Türkiye'nin doğusunda yer alan Bingöl ili, söz konusu modelin güncel ve geleneksel biçimleriyle hâlen yaşatıldığı sahici bir örnek alan olarak seçilmiştir. Çalışmada nitel araştırma yöntemi benimsenmiş, veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış mülakatlardan yararlanılmıştır. Farklı sosyoekonomik düzeylerden katılımcılarla gerçekleştirilen görüşmeler aracılığıyla, yerel halkın karz-ı hasen algısı, uygulama biçimleri, karşılaştığı zorluklar ve bu uygulamanın bireylerin ekonomik hayatına etkileri analiz edilmiştir. Elde edilen veriler tematik analiz yoluyla incelenmiş, katılımcı ifadeleri doğrultusunda anlamlı temalar ve kodlar oluşturulmuştur. Araştırmanın sonucunda, karz-ı hasenin sadece bir borç verme aracı değil, aynı zamanda dayanışma, güven ve karşılıklı sorumluluk temelli bir toplumsal ilişki biçimi olduğu görülmüştür. Ayrıca, bu uygulamaların sosyal dışlanmayı azaltıcı, ekonomik kırılganlıkları hafifletici ve toplumsal birlikteliği güçlendirici etkileri olduğu bulgulanmıştır. Bu yönüyle tez, İslam ekonomisinin ahlaki temelli yaklaşımlarının modern toplumlar için hâlâ geçerli ve işlevsel olduğunu ortaya koymakta; özellikle sosyal adaletin güçlendirilmesi ve ekonomik eşitsizliklerin azaltılması bağlamında karz-ı hasen modelinin yeniden değerlendirilmesi gerektiğini önermektedir.
Özet (Çeviri)
This study aims to explore the understanding of social solidarity in Islam, which holds a significant place within the religion, through the lens of the karz-ı hasen model, and to reveal its socio-economic impacts. The focus of the thesis is to seek answers to questions such as how karz-ı hasen, which can be defined as an interest-free lending practice, is implemented at the local level and how it contributes to social solidarity mechanisms. Within this framework, Bingöl, a province located in eastern Turkey, has been selected as a concrete example where both modern and traditional forms of the model are still actively practiced. The research adopts a qualitative approach, utilizing semi-structured interviews as the data collection method. Through interviews conducted with participants from different socio-economic backgrounds, the perceptions of the local population regarding karz-ı hasen, its implementation methods, the challenges faced, and its effects on individuals' economic lives have been analyzed. The data obtained has been examined using thematic analysis, with meaningful themes and codes created based on the participants' statements. As a result of the study, it has been observed that karz-ı hasen is not only a tool for lending money but also a form of social relationship based on solidarity, trust, and mutual responsibility. Additionally, it has been found that these practices have effects that reduce social exclusion, mitigate economic vulnerabilities, and strengthen social cohesion. In this regard, the thesis demonstrates that the ethical-based approaches of Islamic economics are still relevant and functional for modern societies; it also emphasizes the need to reassess the karz-ı hasen model, especially in the context of promoting social justice and reducing economic inequalities.
Benzer Tezler
- Türkiye'de Ramazan ayının gıda tüketimine etkisi: Bingöl ili örneği
Ramadan has to food consumption in Turkey effect: Bingöl province sample
ARZU VAROL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
EkonomiBingöl Üniversitesiİslam İktisadı ve Hukuku Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BEŞİR KOÇ
- Borsa İstanbul'da yapılan işlemlerin İslam Fıkıhı açısından değerlendirmesi
The assesment of the transactions in İstanbul Stock Market via İslamic Canon Law
MEHMET ÇOLAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
DinErzincan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HÜSEYİN ERTUÇ
- İslami finans sektöründe blockchain teknolojisinin uygulama alanları
Application areas of blockchain technology in Islamic finance sector
MUHAMMED YAŞAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
MaliyeBingöl Üniversitesiİslam İktisadı ve Hukuku Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BİLAL ÖZEL
- XVII. asrın ilk çeyreğinde Bursa'da kadınlar tarafından kurulan vakıfların kuruluş amaçları ve işleyişleri
The foundation aims and operations of waqfs founded by women in Bursa during the first quarter of 17th century
KÜBRA ABAZİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
TarihUludağ Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ İHSAN KARATAŞ