Ortaokul çevre eğitimine ilişkin paydaş görüşleri ve çevre eğitimi programlarının incelenmesi
Partnership views on secondary school environmental education and analyze of environmental curriculum
- Tez No: 953339
- Danışmanlar: PROF. DR. NİLGÜN YENİCE
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Fen Bilgisi Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 213
Özet
Bu çalışmanın amacı, ortaokul çevre eğitimine ilişkin paydaş görüşlerinin belirlenmesi ve bu görüşler doğrultusunda ortaokul çevre eğitimi programlarının incelenmesidir. Çalışma, nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması desenindedir. Araştırmanın çalışma grubunu; kolay erişilebilir örnekleme yöntemi ile seçilen 10 ortaokul öğrencisi, 6 veli, 2 sivil toplum kuruluşu üyesi, 3 fen bilimleri öğretmeni ve 4 akademisyen oluşturmaktadır. Paydaşların görüşlerinin belirlenmesi sürecinde yarı yapılandırılmış görüşmelerden, program inceleme sürecinde ise doküman analizi yönteminden yararlanılmıştır. Çalışmada veri toplama amacı ile araştırmacı tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu ve kontrol listesi kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesi sürecinde betimsel analizden yararlanılmıştır. Çalışmada katılımcıların çevre algılarının fiziksel çevreye yönelik unsurlardan oluştuğu görülmektedir. Bununla birlikte, çevrenin bugünü ve geleceğine yönelik çevre sorunları temelinde kaygılı ifadelere yer verdikleri görülmektedir. Katılımcılar genel olarak mevcut çevre eğitiminin yetersiz olduğu yönünde görüş bildirmişlerdir. Ve ideal çevre eğitiminin; erken yaşlarda başlayan, zorunlu, süreklilik içeren, uygulama ve doğa deneyimine dayalı, süreç değerlendirme odaklı olması gibi özelliklere sahip olmasının gerekliliğini vurgulamışlardır. Bu bulgular doğrultusunda programlar incelendiğinde ise bazı eksiklikler görülmüştür. Çevre Eğitimi ve İklim Değişikliği Dersinin ortaokullarda yalnızca bir kere ve seçmeli olarak veriliyor olması süreklilik ve zorunluluk açısından yetersizlik içermektedir. Bununla birlikte Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı (2018) içerisinde yer alan kazanımların daha çok bilgi düzeyinde olması çevre eğitiminin davranışsal ve duyuşsal boyutunun göz ardı edildiğini göstermektedir. Bununla birlikte kazanımların uygulama ve okul dışı etkinliklerine uyumlu olma açısından yetersiz olduğu tespit edilmiştir. Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı (2024)'nda ise öğrenme çıktılarının davranışsal boyutta artış göstermesi dikkati çekmektedir. Aynı zamanda 2024 programında Çevre Eğitiminin Sürdürülebilirlik boyutunda değerlendirilip her sene 7. ünitede okul dışı eğitim aktivitelerini destekleyici boyutta yer alması önemli görülmektedir. Çalışma sonucunda; çevre eğitiminin ortaokulun her kademesinde süreklilik içerisinde ve zorunlu bir şekilde verilmesi önerilmektedir. Bununla birlikte, okul dışı etkinliklere, doğa deneyimine imkan tanıyan, doğayı sevmeye ve doğadaki yerimizi anlamaya yönelik öğrenme içeriklerine yer verilmesi önerilmektedir. Programda çevre sorunlarını merkeze alan ve öğrencilerde ekofobiye yol açabilecek öğrenme çıktılarının düzenlenmesi önerilebilir.
Özet (Çeviri)
The purpose of this study is to determine partnership views on secondary school environmental education and to examine secondary school environmental education programs based on these views. The study employed a case study design, a qualitative research method. The study group consisted of 10 secondary school students, 6 parents, 2 members of non-governmental organizations, 3 science teachers, and 4 academics, selected through convenience sampling. Semi-structured interviews were used to identify partnership views, and document analysis was used during the program review process. A semi-structured interview form and checklist developed by the researcher were used for data collection. Descriptive analysis was used in the data analysis process. The study revealed that participants' environmental perceptions were comprised of elements related to the physical environment. However, they expressed concerns about environmental problems related to the present and future of the environment. Participants generally expressed the opinion that current environmental education is inadequate. They emphasized that ideal environmental education should have characteristics such as starting at an early age, being compulsory, involving continuity, based on practical and natural experience, and focusing on process evaluation. An examination of the programs based on these findings revealed some shortcomings. The fact that the Environmental Education and Climate Change course is offered only once in middle schools and is an elective course presents a lack of continuity and necessity. Furthermore, the fact that the outcomes in the Science Curriculum (2018) are primarily at the informational level indicates that the behavioral and affective dimensions of environmental education are being overlooked. Furthermore, it has been determined that the outcomes are inadequate in terms of application and compatibility with out-of-school activities. It is noteworthy that the Science Curriculum (2024) shows an increase in the behavioral dimension of learning outcomes. It is also considered important that the 2024 program evaluates Environmental Education within the Sustainability dimension and includes a supporting dimension for out-of-school educational activities in the 7th unit each year. The study suggests that environmental education be offered consistently and compulsorily at all levels of secondary school. Furthermore, it is recommended that learning content that allows for out-of-school activities, nature experiences, and understanding our place in nature be included. It is also recommended that the program address learning outcomes that focus on environmental issues and may lead to ecophobia in students.
Benzer Tezler
- Ortaokul öğrencilerinin çevreye olan tutum ve davranışlarının değişkenler doğrultusunda araştırılması
The investigation of secondary school students' attitudes and behaviors to the environment in accordance with variables
ŞUARA PATIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Çevre MühendisliğiMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiÇevre Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. ATİLLA LEVENT TUNA
- Ortaokul 7.sınıf Fen ve Teknoloji dersinin çevre eğitimi açısından etkiliğine ilişkin öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi: Bingöl ili örneği
The evaluation of the teachers opinions on the effectiveness of the 7th class Science and Techonology lesson in terms of environmental training: The example of Bingöl
AYTÜL ÇAVUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Eğitim ve Öğretimİnönü ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KEMAL DURUHAN
- Sürdürülebilir gelişme için çevre eğitimi aracılığıyla ortaokul öğrencilerinde çevre bilinci ve eleştirel düşünme becerisi geliştirmeye yönelik bir eylem araştırması
An action research to develop environmental awareness and critical thinking skills in secondary school students with envi̇ronmental educati̇on for sustai̇nable development
FADİME MENGİ US
Doktora
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimÇukurova ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEMET KARAKUŞ
- Uygulamalı çevre etkinliklerinin ortaokul öğrencilerinin çevresel tutum, çevresel davranış ve çevre sorunlarına ilişkin görüşlerine etkisi
The effects of practical environmental activities on students' opinion about environmental attitude, environmental behaviour and environmental problems
NURAY UYANIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimSakarya ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATİME BALKAN KIYICI
- Çevre eğitiminde stem yaklaşımı: Çevreye yönelik tutum, bilgi düzeyi ve öğrenci görüşleri
Stem approach in environmental education: Attitudes towards the environment, level of knowledge and students' opinions
SERPİL ÇÜRÜK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HALİL İBRAHİM YILDIRIM