Patlıcan (solanum melongena L.) anter kültüründe bazı büyüme düzenleyicilerinin haploid bitki rejenerasyonu üzerıne etkisi
Effect of some growth regulators on haploid plant regeneration in eggplant (solanum melongena L.) anther culture
- Tez No: 953379
- Danışmanlar: ASOC. Prof. DR. HÜSEYİN UYSAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarımsal Biyoteknoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Bitkisel Biyoteknoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 62
Özet
Patlıcan (Solanum melongena L.), Solanaceae familyasına ait önemli bir tür olup, vitamin, mineral ve karbonhidrat açısından zengin, ekonomik değeri yüksek bir sebzedir. Bitkinin kromozom sayısı 2n = 2x = 24 olup dünyada en çok üretilen sebzeler arasında beşinci sırada yer almaktadır. Türkiye'de patlıcan hem açık tarlalarda hem de seralarda yetiştirilmekte olup, üretimini ve kalitesini sınırlayan birçok problem bulunmaktadır. Türkiye'de önemli bir tarım ürünü olmasına rağmen, patlıcan ıslahı çoğunlukla klasik ıslah yöntemleriyle yapılmaktadır. Bunun başlıca nedeni, klasik ıslah yöntemlerine entegre edilebilecek etkili biyoteknolojik tekniklerin yeterince geliştirilmemiş olmasıdır. Normalde 10-15 yıl gibi uzun bir süreç gerektiren klasik ıslah yöntemleri, uygun biyoteknolojik yöntemlerle desteklendiğinde bu süre 1/3 oranında kısaltılabilmektedir. Bu çalışmada, haploid embriyo indüksiyonu için verimli bir protokol geliştirmek amacıyla Aydın Siyahı çeşidi kullanılmıştır. Bu amaçla anter kültürü çalışması için farklı konsantrasyonlarda (1, 2, 3, 4, 5 mg/l) BAP, IAA ve GA3 bitki büyüme düzenleyicileri MS FeNa-EDTA (PhtoTech Labs Katalog No: 5800) besi ortamına eklenmiş ve bu düzenleyicilerin patlıcan anter kültürü üzerindeki etkileri araştırılmıştır. Anterler kültüre alınmadan önce, en uygun mikrospor gelişim evreleri belirlenmiştir. Uygun evredeki tomurcuklar günlük olarak toplanmış ve +4°C'de 24–36 saat süreyle soğuk ön işlem uygulanmıştır. Hazırlanan çeşitli besi ortamlarının etkinliği; direk rejenerasyon (bitki), sadece kök geliştiren anter, kallus oluşumu, kallustan sürgün oluşumu, sadece kök oluşturan kallus ve kallustan köklü sürgün oluşumu parametreleriyle değerlendirilmiştir. Bu çalışmadan elde edilen sonuçlar, hormon uygulanmış ortamlarda değişen seviyelerde kallus indüksiyonu olduğunu, en yüksek oranların 5 mg/l GA3 (%15,2) ve 3 mg/l BAP (%11,8) içeren ortamlarda gözlendiğini ortaya koymuştur. IAA ve GA3 içeren ortamlarda sürgün oluşumu gözlenmezken, 3 mg/l BAP içeren ortamda sürgün oluşumu (%22,04) gözlenmiştir. BAP 3mg/l uygulamasında sürgün rejenerasyonu gerçekleşmiş olsa da, bu yapılar kök oluşturmamıştır. Bununla birlikte, bu çalışmada sunulan anter kallusu ve sürgün sonuçları, bu büyüme düzenleyicilerinin (BAP, IAA ve GA3) etkilerini ortaya koyması açısından önemlidir. Bu bulgular, uygulanan hormonların morfogenezi kısmen indüklediğini, ancak Aydın Siyahı çeşidinin düşük androjenik potansiyele sahip olabileceğini veya protokol optimizasyonuna ihtiyaç duyulabileceğini göstermektedir.
Özet (Çeviri)
Eggplant (Solanum melongena L.) is an important species belonging to the Solanaceae family, rich in vitamins, minerals and carbohydrates, and is a vegetable with great economic value. The chromosome number of the plant is 2n = 2x = 24 and it ranks fifth among the most produced vegetables in the world. Eggplant is grown in both open fields and greenhouses in Türkiye, and there are many problems that limit its production and quality. Although it is an important agricultural product in Türkiye, eggplant breeding is mostly done with classical breeding methods. The main reason for this is that effective biotechnological techniques that can be integrated into classical breeding methods have not been developed sufficiently. Classical breeding methods, which normally require a long process of 10-15 years, can be shortened by 1/3 when supported by appropriate biotechnological methods. In this study, Aydın Siyahı variety was used to develop an efficient protocol for haploid embryo induction. For this purpose, BAP, IAA and GA3 plant growth regulators were added to MS FeNa-EDTA (PhtoTech Labs Catalog No: 5800) medium at different concentrations (1, 2, 3, 4, 5 mg/l) for anther culture study and the effects of these regulators on eggplant anther culture were investigated. Before the anthers were cultured, the most suitable microspore development stages were determined. Buds at the appropriate stage were collected daily and cold pretreatment was applied at +4°C for 24–36 h. The effectiveness of the various nutrient media prepared was evaluated on the parameters of direct regeneration (plant), anther that develops only root, callus formation, shoot formation from callus, callus that's develops only root, and rooted shoot formation from callus. The results obtained from this study revealed that there was callus induction at varying levels in hormone-applied media, with the highest rates observed in media containing 5 mg/l GA3 (15.2%) and 3 mg/l BAP (11.8%). While no shoot formation was observed in media containing IAA and GA3, shoot formation was observed in media containing 3 mg/l BAP (22.04%). Although shoot regeneration occurred in 3 mg/l BAP, these structures did not form roots. However, the anther callus and shoot results presented in this study are important in terms of revealing the effects of these growth regulators (BAP, IAA and GA3). These findings indicate that the applied hormones partially induced morphogenesis, but the Aydın Siyahı variety may have low androgenic potential or protocol optimization may be needed.
Benzer Tezler
- Bazı yamula patlıcanı (Solanum melongena L.) genotiplerinin moleküler ve morfolojik karakterizasyonu ile anter kültürüne tepkilerinin belirlenmesi
Determination of molecular and morphological characterization of some yamula eggplant (Solanum melongena L.) genotypes and response to anterior culture
EMRAH UYSAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatErciyes ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HASAN PINAR
- Bazı patlıcan genotiplerinde in vitro androgenesis ve haploid bitki elde edilmesi üzerinde araştırmalar
Researches on the in vitro androgenesis and obtaining haploid plants in some eggplant genotypes
HÜSEYİN CAN ALPSOY
- Değişik patlıcan genotiplerinde in vitro androgenesis ve haploid bitki oluşumunu uyarıcı bazı etmenler üzerinde araştırmalar
Başlık çevirisi yok
ŞEBNEM KARAKULLUKÇU
- Bazı Solanum türlerinde kalus süspansiyon kültürü kullanılarak Verticillium dahliaeye dayanıklılık ile fitoaleksin oluşumu arasındaki ilşkinin belirlenmesi
Determination of relation between resistance to Verticillum dahliae and phytoalexins accumulation in various solanum species by using callus suspensions culture
SEVİNÇ USLU KIRAN
Doktora
Türkçe
2004
ZiraatAnkara ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ŞEBNEM ELLİALTIOĞLU
- Patlıcan (Solanum melongena L.)'da Verticillium dahliae kleb.'e dayanıklı hatların geliştirilmesi
The development of resistant Verticillium dahliae kleb in some eggplant (Solanum melongena) varieties
SEVİNÇ BAŞAY
Doktora
Türkçe
2006
BiyoteknolojiUludağ ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VEDAT ŞENİZ