Borderline kişilik özellikleri ile empati arasındaki ilişkide reddedilme duyarlılığının aracı rolünün incelenmesi
Investigating the mediating role of rejection sensitivity in the relationship between borderline personality traits and empathy
- Tez No: 953834
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ELİF ÖZGE ERBAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Borderline Kişilik Özelliği, Reddedilme Duyarlılığı, Empati, Borderline Personality Traits, Rejection Sensitivity, Empathy
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Aydın Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 146
Özet
Bu araştırmanın temel amacı, borderline kişilik özellikleri ile empati arasındaki ilişkide reddedilme duyarlılığının aracı rolünü detaylı bir şekilde incelemektir. Araştırmaya, 541 kişi katılım sağlamış fakat 25 kişi araştırma kriterlerini karşılamadığı için çalışmaya İstanbul'da yaşayan ve 18 yaş ve üzeri olan toplam 516 kişi ile devam edilmiştir. Katılımcıların 348'i kadın (%67.4) 168'i (% 32.6) erkektir. Araştırma yöntemi olarak nicel ve ilişkisel tarama modeli benimsenmiş olup, veri toplama sürecinde ise kolayda örnekleme yöntemi tercih edilmiştir. Katılımcıların demografik bilgilerine ulaşmak amacıyla araştırmacı tarafından hazırlanan Sosyo-Demografik Bilgi Formu kullanılmıştır. Borderline kişilik özelliklerinin ölçülmesi için Borderline Kişilik Envanteri'nden, empati düzeylerinin belirlenmesi için Bilişsel ve Duygulanımsal Empati Ölçeği'nden ve katılımcıların reddedilme duyarlılıklarını ölçmek amacıyla Reddedilme Duyarlılığı Ölçeğinden yararlanılmıştır. Tüm veriler online anket yöntemiyle toplanmış ve analiz sürecinde IBM SPSS 27 ile Hayes Process Macro 4.2 programları kullanılmıştır. Araştırma bulguları, katılımcıların borderline kişilik özellikleri arttıkça daha yüksek reddedilme duyarlılığı gösterdiklerini ve duygulanımsal empati düzeylerinin de düştüğünü ortaya koymuştur. Yapılan aracılık analizleri sonucunda, borderline kişilik özellikleri ile duygulanımsal empati arasındaki ilişkide reddedilme duyarlılığının kısmi aracı rolü olduğu bilgisine ulaşılırken borderline kişilik özellikleri ile bilişsel empati arasındaki ilişkide herhangi bir aracılık etkisi bulunamamıştır. Bu bulgular, mevcut literatür ışığında tartışılmıştır. Borderline kişilik özellikleri gösteren kişilerle çalışan klinisyenler terapi süreçlerinde bireylerin empati becerilerinin gelişmesinde reddedilme duyarlılığına yönelik müdahale çalışmaları yapmaları, kişilerin duygularını açıkca dile getirmeleri için desteklenmeleri, bireylerin duygularını tanımaları ve bu duyguları uyumlu bir şekilde düzenleyebilmek için stratejiler geliştirmeleri sürece dahil edilmesi önerilmektedir. Ayrıca, gelecekte yapılacak araştırmalarda klinik örneklemle çalışmalar yapılması araştırmanın geçerliliği açısından büyük önem taşımaktadır. Yapılacak yeni araştırmaların, klinik psikoloji ve ruh sağlığı alanlarına katkı sağlayacağı öngörülmektedir. Bu nedenle, ilerleyen süreçte konuyla ilgili daha fazla çalışma yapılması, bulguların genellenebilirliğini artırmak açısından oldukça değerli olacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
The primary aim of this study is to examine the mediating role of rejection sensitivity in the relationship between borderline personality traits and empathy in detail. A total of 516 individuals aged 18 and above, residing in Istanbul, participated in the study. 348 of the participants were female, and 168 were male. The study adopted a quantitative and relational survey model, and convenience sampling was used during the data collection process. The Socio-Demographic Information Form was utilized to obtain demographic data from the participants. The Borderline Personality Inventory was used to measure borderline personality traits, while the Cognitive and Affective Empathy Scale was employed to assess empathy levels. All data were collected through an online survey, and the analysis was conducted using IBM SPSS 27 and Hayes Process Macro 4.2 programs. The findings of the study revealed that individuals with borderline personality traits exhibited higher rejection sensitivity and lower emotional empathy levels. Mediation analyses indicated that rejection sensitivity played a significant mediating role in the relationship between borderline personality traits and affective empathy. However, no such mediation effect was found in the relationship between borderline personality traits and cognitive empathy. These findings were discussed in light of existing literature and provided significant implications for clinical practice. In particular, it is suggested that clinical professionals working with individuals who have borderline personality traits and heightened sensitivity to rejection may benefit from these research findings in therapy processes. Additionally, future studies are encouraged to employ different methodologies to explore the topic in greater depth. In this context, conducting research with broader and more diverse samples is crucial for ensuring the validity of the findings. Future studies on this subject are expected to contribute to the fields of clinical psychology and mental health. Therefore, further research in this area will be highly valuable in enhancing the generalizability of the findings.
Benzer Tezler
- Sinirda kişilik bozukluğunda sosyal bilişsel beceriler ile çocukluk çaği travmatik yaşantilarin ilişkisi
The relationship between social cognitive skills and childhood traumatic experiences in borderline personality disorder
EMRE DAYAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Psikiyatriİstanbul ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET RAŞİT TÜKEL
- Sınırda Kişilik Bozukluğuna eşlik eden kişilik bozukluğu gruplarına göre bağlanma, empati ve benlik saygısının karşılaştırılması
The attachment styles, self-esteem and empathic tendencies of individuals diagnosed with Borderline Personality Disorder (BPD) according to the accompanying personality pathology groups
EMEL ANER AKTAN
- Yetişkinlik çağında olan bireylerin empati düzeyleri ve kişilik özelliklerinin çeşitli sosyodemografik özelliklere göre değerlendirilmesi
Evaluation of the empathy levels and personality characteristics of adulthood individuals according to various sociodemographic characteristics
SİNEM TAŞYARAN
- Borderline kişilik özellikleri ile anneden algılanan narsisistik özellikler arasında mentalizasyonun aracı rolü
The mediating role of mentalization between borderline personality traits and perceived narcissistic traits from the mother
SUHA KARATAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Psikolojiİstanbul Gedik ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NURGÜL YAVUZER
- Borderline kişilik özellikleri ile harcama ve çevrimiçi alışveriş bağımlılığı arasında reddedilme duyarlılığının aracı rolü
The Mediating role of rejection sensitivity between borderline personality traits, spending and online shopping addiction
FATİMA AHMADOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Psikolojiİstanbul Aydın ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HAYDEH FARAJİ