Yetişkin bireylerde kişilik özellikleri ile bilişsel ve üstbilişsel faktörlerin erteleme eğilimi üzerindeki etkisi
The effect of personality traits and cognitive and metacognitive factors on procrastination tendency in adults
- Tez No: 953854
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ KADİR ÖZDEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Kültür Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 114
Özet
Bu çalışmada, yetişkin bireylerde kişilik özellikleri, üstbilişler, tekrarlayıcı düşünme, duygu düzenleme güçlüğü ve sıkıntı toleransının erteleme eğilimi üzerindeki doğrudan ve dolaylı etkileri incelenmiştir. Araştırmaya, 221'i kadın (%68.2), 100'ü erkek (%30.9) ve 3'ü cinsiyet belirtmek istemeyen (%0.9) olmak üzere toplam 324 kişi katılmıştır. Katılımcıların yaşları 18-77 arasında değişmekte olup, yaş ortalaması 35.50 ve standart sapması 12.54'tür. Veri toplama araçları olarak Büyük Beş-50 Kişilik Ölçeği, Genel Erteleme Ölçeği, Üstbilişler Ölçeği-30, Perseveratif Düşünme Ölçeği, Duygu Düzenleme Güçlüğü Ölçeği, Sıkıntıya Dayanma Ölçeği ve sosyodemografik özellikler ile genel sağlık durumu hakkındaki verilere ulaşmak için Sosyodemografik Bilgi Formu kullanılmıştır. Katılımcılardan elde edilen veriler, SPSS v27 programıyla analiz edilmiş, sıralı aracılık etkisine ilişkin hipotezleri test etmek amacıyla Hayes'in (2018) PROCESS Makro v4.2 (Model 6) eklentisi kullanılmıştır. Ayrıca korelasyon analizi, tek yönlü ANOVA, bağımsız gruplar t-testi ve tanımlayıcı istatistik teknikleri de kullanılmıştır. Aracılık analizlerine ilişkin bulgular, nörotiklik ve sorumluluğun erteleme eğilimi üzerindeki etkisinin sırasıyla üstbilişler, tekrarlayıcı düşünme, duygu düzenleme güçlüğü ve sıkıntı toleransı aracılığıyla dolaylı olarak gerçekleştiğini ortaya koymuştur. Mevcut araştırma bulguları, erteleme eğiliminin bir öz-düzenleme süreci olduğuna işaret etmektedir. Elde edilen sonuçlar, erteleme eğilimi açısından yol gösterici bir niteliğe sahiptir.
Özet (Çeviri)
In this study, the direct and indirect effects of personality traits, metacognitions, repetitive negative thinking, emotion regulation difficulties, and distress tolerance on procrastination tendency among adults were examined. The sample consisted of 324 participants, including 221 women (68.2%), 100 men (30.9%), and 3 individuals (0.9%) who preferred not to disclose their gender. Participants' ages ranged from 18 to 77 years (M = 35.50, SD = 12.54). Data were collected using the Big Five-50 Personality Scale, the General Procrastination Scale, the Metacognitions Questionnaire-30, the Perseverative Thinking Questionnaire, the Difficulties in Emotion Regulation Scale, the Distress Tolerance Scale, and a sociodemographic information form assessing general health status. Data analysis was conducted using SPSS version 27. To test the hypotheses regarding serial mediation effects, the PROCESS macro (version 4.2, Model 6) developed by Hayes (2018) was employed. In addition, correlation analysis, one-way ANOVA, independent samples t-test, and descriptive statistical techniques were also used. The findings of the mediation analyses indicated that the effects of neuroticism and conscientiousness on procrastination tendency were indirectly mediated by metacognitions, repetitive negative thinking, emotion regulation difficulties, and distress tolerance, respectively. These results suggest that procrastination tendency can be conceptualized as a self-regulation process. Overall, the findings offer valuable insights for understanding and addressing procrastination tendencies.
Benzer Tezler
- Yetişkin bireylerde borderline kişilik özellikleri, otobiyografik bellek özellikleri ve olayların merkeziliği ilişkisinin incelenmesi
Evaluation of the relationships borderline personality characteristics, autobiographical memory characteristics and centrality of events in adult individuals
DUYGU ESER
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
PsikolojiMarmara ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA BİLİCİ
- Yetişkin bireylerde kişilerarası şemalar ve problem alanları ile karanlık üçlü kişilik özelliklerinin değerlendirilmesi
An evaluation of interpersonal schemas and problem areas in adult individuals in relation to dark triad personality traits
MUKADDES BALKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
PsikolojiHaliç ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLÇİN ŞENYUVA
- Yetişkin erkek bireylerde kuşaklararası travma geçişi: Adli psikotravmatolojik bir değerlendirme
Intergenerational transmission of trauma in adult male individuals: A forensic psychotramatological evaluation
HAKAN KARAMAN
Doktora
Türkçe
2023
Adli Tıpİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaSosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERDİNÇ ÖZTÜRK
- Otistik özellikler gösteren bireylerin görsel ve işitsel zihin kuramı test performanslarının değerlendirilmesi
Evaluation of the visual and auditory theory of mind test performances of individuals with autistic traits
FATMA GÖRAL
- Yetişkinlerde bağlanma stilleri bilişsel esneklik ve kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
The examination of the relationship among attachment, cognitive flexibility and personality traits
MİNE KARAKAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Psikolojiİstanbul Gedik ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NURGÜL YAVUZER