Belirsizliğe tahammülsüzlük ve psikiyatrik belirtiler arasındaki ilişkide kontrol odağının aracı rolü
The mediating role of locus of control in the relationship between intolerance of uncertainty and psychiatric symptoms
- Tez No: 953903
- Danışmanlar: PROF. DR. MANSUR BEYAZYÜREK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: BEYKOZ ÜNİVERSİTESİ
- Enstitü: Lisansüstü Programlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 111
Özet
Bu çalışmada psikiyatrik belirtiler ve belirsizliğe tahammülsüzlük arasındaki ilişkide kontrol odağının aracı rolü SPSS PROCESS Makrosu aracılığıyla test edilmiştir (Model 4). Araştırma anksiyete bozukluğu, panik bozukluk, depresyon, özgül fobi, sosyal anksiyete bozukluğu, travma sonrası stres bozukluğu, yaygın anksiyete bozukluğu, agorafobi, obsesif kompulsif bozukluğu, komorbid anksiyete ve veya tanımlanmamış diğer bir kaygı bozukluğu tanılarına sahip olan ya da herhangi bir tanısı olmayan 18-65 yaş aralığında 208 gönüllü katılımcı ile yürütülmüştür. Sonuçlar belirsizliğe tahammülsüzlük düzeyinin psikiyatrik belirtiler düzeyi üzerinde anlamlı ve pozitif yönde etkisi olduğunu, kontrol odağının ise bu ilişkide kısmi bir aracı rol oynadığını göstermiştir. Bulgular, kişilerin belirsizlik karşısında gösterdikleri düşük toleransın, dışsal kontrol odağı eğilimleriyle birlikte psikopatolojik belirtileri artırabileceğini göstermektedir. Klinik değerlendirmelerde ve tedavide kontrol odağı kavramının odağa alınmasının tedavilerin etkisini arttıracağı düşünülmektedir. Araştırma sonuçları, ilgili bilimsel çalışmalar çerçevesinde ele alınmıştır ve klinik alanındaki müdahale süreçlerine katkı sağlamaya ilişkin çeşitli önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
In this study, the mediating role of locus of control in the relationship between intolerance of uncertainty and psychiatric symptoms was examined using the SPSS PROCESS Macro (Model 4). The research was conducted with 208 voluntary participants aged between 18 and 65, including individuals diagnosed with anxiety disorder, panic disorder, social anxiety disorder, generalized anxiety disorder, obsessive-compulsive disorder, depression, post-traumatic stress disorder, agoraphobia, specific phobia, comorbid anxiety and/or other unspecified anxiety disorders, as well as individuals with no psychiatric diagnosis. The results indicated that intolerance of uncertainty had a significant and positive effect on psychiatric symptom levels, and that locus of control partially mediated this relationship. The findings suggest that individuals' low tolerance for uncertainty, coupled with a tendency toward an external locus of control, may increase the severity of psychopathological symptoms. Incorporating the concept of locus of control into clinical assessments and treatment processes may enhance the effectiveness of psychological interventions. The study findings are discussed within the framework of relevant literature, and practical suggestions are offered to support intervention strategies in clinical settings.
Benzer Tezler
- Psikiyatrik belirtiler ile belirsizliğe tahammülsüzlük ve mükemmeliyetçilik arasındaki ilişkide deneyimsel kaçınmanın aracı rolü
The mediating role of experiential avoidance in the relationship between psychiatric symptoms, intolerance of uncertanity and perfectionism
GİZEM GERDAN
Doktora
Türkçe
2021
Psikolojiİstanbul Arel ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EBRU ŞALCIOĞLU
- Erken dönem uyum bozucu şemalar ile romantik ilişki ve partner odaklı obsesif-kompulsif belirtiler arasındaki ilişkide, mükemmeliyetçilik ve belirsizliğe tahammülsüzlüğün aracı rolü
The mediating role of perfectionism and intolerance of uncertainity in the relationship between early maladaptive schemas and relationship and partner related obsessive-compulsive symptoms
BELİZ TOROSLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
PsikolojiBaşkent ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OKAN CEM ÇIRAKOĞLU
- Madde kullanım bozukluğu olan bireylerde deneyimsel kaçınma, belirsizliğe tahammülsüzlük, öz-yeterlik, anksiyete ve depresyon ile bağımlılık şiddeti arasındaki ilişkilerin incelenmesi
Investigation of the relationships between avoidance, intolerance of uncertainty, self-efficacy, anxiety, depression, and addiction severity
NAZLI DENİZ MUNİS
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Psikiyatriİzmir Demokrasi ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BERNA DİRİM METE
DR. ÖĞR. ÜYESİ GİZEM GERDAN
- Klomipramin kullanan hastalarda tedavi yanıtının 5ht2a (RS6313) ve serotonin taşıyıcı protein geni (5-HTT / RS25531) polimorfizmleriyle ilişkisi
Association of 5ht2a (RS6313) and serotonine transporter protein gene (5HTT/RS25531) polymorphisms with treatment response in clomipramine-treated patients
BÜŞRA YALÇINKAYA
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
PsikiyatriAnkara ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BORA BASKAK
- İlı̇şkı̇ doyumu ile belı̇rsı̇zlı̇ğe tahammülsüzlük, mükemmelı̇yetçı̇lı̇k ve obsesı̇f kompulsı̇f belı̇rtı̇ler arasındakı̇ ilı̇şkı̇nı̇n incelenmesı̇
Assessing the relationship between relationship satisfaction and intolerance of uncertainty, perfectionism, and obsessive-compulsive symptoms
NESLİNUR BİRLİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikiyatriAntalya Bilim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CUMHUR AVCİL