Auteur teori bağlamında Emin Alper sinemasının değerlendirilmesi
Evaluation of Emin Alper cinema in the context of Auteur theory
- Tez No: 953904
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSA AK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Radyo-Televizyon, Radio and Television
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karabük Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Yeni Medya ve İletişim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 96
Özet
1950'li yıllarda ortaya çıkan auteur kuramı, Fransız Yeni Dalga akımıyla birlikte Cahiers du Cinéma çevresinde şekillenmiş; François Truffaut'nun“Politique des Auteurs”başlıklı yazısıyla teorik bir zemin kazanmıştır. Bu kuramsal bakış, yönetmeni bir sanat eseri üzerindeki belirleyici yaratıcı güç olarak tanımlamış ve sinemayı kişisel bir anlatım biçimi olarak yeniden değerlendirmiştir. 1960'larda Andrew Sarris, bu yaklaşımı Amerikan sinema kuramına uyarlayarak auteur teori kavramını sistematik hale getirmiş; yönetmenin sinemasal imzasını kendine has biçim, özgün bir sinema dili ve kişisel üslup bağlamında açıklamıştır. Türk sinemasında 2000'li yıllardan itibaren belirginleşen bağımsız sinema geleneği içinde, özgün üslubuyla ve auteur kimliğiyle öne çıkan isimlerden biri olan Emin Alper dir. Filmlerinde özellikle otorite, iktidar, öteki, toplumsal korkular, paranoya, travma, hafıza ve kadın temsilleri gibi meseleleri işleyerek sinemasını eleştirel bir bakış açısıyla şekillendirir. Tepenin Ardı (2012), Abluka (2015), Kız Kardeşler (2019) ve Kurak Günler (2022) gibi filmlerinde Alper, yalnızca bireysel ya da ailevi çatışmaları değil, bu çatışmaların ardındaki tarihsel, siyasal ve ideolojik yapıların izini sürer. Ayrıca, sinemasal anlatım dili açısından da gerçekçilik ile alegori arasında kurduğu denge, zamansızlık-mekânsızlık onun yönetmenliğini klasik anlatı sinemasından ayrıştırarak özgün bir sinema dili ortaya koymasına olanak tanır. Çalışma kapsamında, öncelikle auteur kuramının kuramsal temelleri ve sinema tarihinde nasıl şekillendiği tartışılmış; ardından Türk sinemasında auteur yaklaşımının dönüşümü ve bağımsız sinemanın yükselişi ele alınmıştır. Bu kuramsal arka plan doğrultusunda amaçlı örneklemle belirlenen Emin Alper filmleri hem tematik hem de biçimsel düzlemde betimsel analiz yöntemiyle çözümlenerek, yönetmenin çağdaş sinemadaki yeri ve etkisi değerlendirilmiştir. Alper'in filmografisinin bireysel yaratıcılık ile toplumsal gerçeklik arasında kurduğu bağ sayesinde, Türk sinemasında özgün bir auteur yönetmen olduğu sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
The auteur theory, which emerged in the 1950s, took shape around Cahiers du Cinéma with the French New Wave movement and gained a theoretical ground with François Truffaut's article titled 'Politique des Auteurs'. This theoretical perspective defined the director as the decisive creative power over a work of art and re-evaluated cinema as a form of personal expression. In the 1960s, Andrew Sarris adapted this approach to American cinema theory and systematised the concept of auteur theory, explaining the director's cinematic signature in terms of a unique form, a unique cinematic language and a personal style. Emin Alper is one of the prominent figures with his unique style and auteur identity within the independent cinema tradition that has become prominent in Turkish cinema since the 2000s. His films deal with issues such as authority, power, the other, social fears, paranoia, trauma, memory and representations of women, shaping his cinema from a critical perspective. In films such as Tepenin Ardı (2012), Abluka (2015), Kız Kardeşler (2019) and Kurak Günler (2022), Alper traces not only individual or family conflicts but also the historical, political and ideological structures behind these conflicts. Moreover, in terms of cinematic narrative language, the balance he establishes between realism and allegory, timelessness and spatiality distinguish his direction from classical narrative cinema and allow him to create a unique cinematic language. Within the scope of the study, firstly the theoretical foundations of auteur theory and how it was shaped in the history of cinema are discussed; then the transformation of the auteur approach in Turkish cinema and the rise of independent cinema are discussed. In line with this theoretical background, Emin Alper's films, which were selected by purposive sampling in line with this theoretical background, are analysed both thematically and stylistically by means of descriptive analysis method, and the director's place and influence in contemporary cinema are evaluated. It is concluded that Alper is a unique auteur director in Turkish cinema thanks to the link between individual creativity and social reality in his filmography.
Benzer Tezler
- Auteur teori bağlamında Reha Erdem sineması
Reha Erdem cinema in the context of auteur theory
DOĞUKAN AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Radyo-TelevizyonIşık ÜniversitesiSinema Televizyon Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SEHER ŞEYLAN
- Hindistan sinemasında bir auteur: Satyajit Ray sineması
An auteur in Indian cinema: Satyajit Ray cinema
İREMNUR ÇETİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Radyo-TelevizyonFırat Üniversitesiİletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NESLİHAN GÖKER
- Auteur teori açısından Pirselimoğlu Sineması'nın incelenmesi
An examination of Pirselimoglu's Cinema in terms of auteur theory
BURCU GÜVEN ÇİTOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Radyo-TelevizyonMarmara ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATİME NEŞE KAPLAN İLHAN
- Şiddet ve postmodernizm bağlamında Martin Scorsese sineması
The cinema of Martin Scorsese in the context of violence and postmodernism
ONUR KARAHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Sahne ve Görüntü Sanatlarıİstanbul ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞEN GÜL