Klinik ve klinik olmayan adli bireylerde üstbilişlerin öfke ve depresif belirtiler üzerindeki etkisinde öfke ruminasyonun aracı rolü
The mediating role of anger rumination in the effect of metacognitions on anger and depressive symptoms among clinical and non-clinical forensic individuals
- Tez No: 953905
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ KADİR ÖZDEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Kültür Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 110
Özet
Bu çalışmanın amacı, klinik ve klinik olmayan adli bireylerde üstbilişlerin öfke ve depresif belirtiler üzerindeki etkisinde öfke ruminasyonun aracı rolü olup olmadığının incelenmesidir. Araştırmanın örneklemini, 2025 yılı Mart ayında Bakırköy Kadın Kapalı Ceza İnfaz Kurumunda tutuklu veya hükümlü bulunan 75'i (%48.7) klinik, 79'u (%51.3) klinik olmayan adli bireyler olmak üzere toplam 154 kadın katılımcı oluşturmaktadır. Klinik gruptaki adli bireylerin yaşları 19 ile 58 arasında (Ort. =33.04, SS= 9.46), klinik olmayan gruptaki adli bireylerin yaşları ise 18 ile 57 arasında (Ort. =32.89, SS= 9.05) değişmektedir. Araştırmada veri toplama aracı olarak; Sosyodemografik Bilgi Formu, Üstbilişler-30 Ölçeği, Durumluk-Sürekli Öfke ve Öfke İfade Tarzı Ölçeği, Öfkeye İlişkin Derin Düşünme Ölçeği ve Hasta Sağlık Ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen veriler, SPSS v26 programı aracılığıyla analiz edilmiş, aracılık etkisine ilişkin hipotezleri test etmek amacıyla Hayes'in (2018) PROCES Makro v4.2 (Model 4) eklentisi kullanılmıştır. Ayrıca korelasyon analizi, tek yönlü varyans analizi, bağımsız örneklemler t-testi ve betimsel istatistik tekniklerinden de yararlanılmıştır. İlk olarak, bağımsız gruplar t-testi sonuçlarına göre durumluk öfke, sürekli öfke, öfke ruminasyonu, öfke kontrol, öfke ifade tarzı (öfke içte, öfke dışta, öfke kontrol), anksiyete ve depresyon belirti düzeyi ve üstbilişlerin klinik ve klinik olmayan gruplar arasında anlamlı olarak farklılaştığı bulunmuştur. Aracılık analizlerine ilişkin bulgularda ise hem klinik hem de klinik olmayan adli gruptaki bireylerde, üstbilişlerin durumluk-sürekli öfke ve depresif belirtiler üzerindeki etkisinin öfke ruminasyonu aracılığıyla dolaylı olarak gerçekleştiği bulunmuştur. Mevcut araştırma bulguları hem klinik hem de klinik olmayan adli bireylerde metakognitif terapi yaklaşımına dayalı olarak üstbilişlerin öfke ve depresif belirtiler üzerindeki etkisinde öfke ruminasyonun aracı rolünü incelemesi açısından öncü olma niteliği taşımaktadır. Araştırmadan elde edilen sonuçlar, ilgili literatür ışığında tartışılmış ve alandaki araştırmacı ve uygulayıcılara yönelik çeşitli önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to examine whether anger rumination mediates the relationship between metacognitions and anger and depressive symptoms in clinical and non-clinical forensic individuals. The study sample consisted of a total of 154 incarcerated women held at the Bakırköy Women's Closed Prison in March 2025, including 75 (48.7%) clinical and 79 (51.3%) non-clinical forensic participants. The ages of clinical participants ranged from 19 to 58 (M = 33.04, SD = 9.46), while the ages of non-clinical participants ranged from 18 to 57 (M = 32.89, SD = 9.05). The data collection tools included the Sociodemographic Information Form, Metacognitions Questionnaire-30, State-Trait Anger Expression Inventory, Anger Rumination Scale, and the Patient Health Questionnaire.Data were analyzed using SPSS v26. Hayes' (2018) PROCESS Macro v4.2 (Model 4) was employed to test the hypothesized mediation models. Additionally, correlation analysis, one-way ANOVA, independent samples t-test, and descriptive statistics were conducted. According to the independent samples t-test results, significant differences were found between clinical and non-clinical forensic groups in terms of state-trait anger, anger rumination, anger control, anger expression styles (anger-in, anger-out, anger control), anxiety and depressive symptom levels, and metacognitions. Mediation analyses revealed that, in both groups, the effects of metacognitions on state-trait anger and depressive symptoms were indirectly mediated by anger rumination. These findings offer preliminary support for the mediating role of anger rumination in the relationship between metacognitions and both anger and depressive symptoms, within the framework of a metacognitive therapeutic approach, among clinical and non-clinical forensic populations. The results are discussed in light of relevant literature, and various implications are provided for researchers and practitioners in the field.
Benzer Tezler
- Madde kullanımı nedeniyle denetimli serbestlik tedbiri uygulanan bireylerin sosyodemografik ve klinik özellikleri ile suç - ceza ilişkilerinin değerlendirilmesi
Evaluation of the relationships between crime and punishment with sociodemographic and clinical features of individuals on probation due to substance use
KEREM SEHLİKOĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
Adli TıpAdıyaman ÜniversitesiAdli Tıp Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HÜSEYİN KAFADAR
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖMER LÜTFİ ÖZKAN
- Alkol bağımlılarında GHSR RS2232165 gen polimorfizminin plazma açilli grelin düzeyine etkisi
Effect of GHSR RS2232165 gene polymorphism on plasma acylated ghrelin level in alcohol addicts
GİZEM DÜZGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Farmasötik ToksikolojiAnkara ÜniversitesiDisiplinlerarası Adli Bilimler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DİLEK AKYÜZLÜ
DR. ÖĞR. ÜYESİ SELİN ÖZKAN KOTİLOĞLU
- Obsesif kompulsif bozukluk (OKB) tanısı almış 11-18 yaş çocuk ve ergenlerde psikolojik sağlamlık ve empati düzeyi ile içselleştirilmiş damgalanmanın ilişkisi
Relationship between psychological resilience and empathy levels with internalized stigma in children and adolescents aged 11 TO 18 WHO have been diagnosed with obsessive compulsive disorder (OCD)
KÜBRA İLİCEPINAR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CANER MUTLU
- Şizofreni ve benzeri psikotik bozukluklarda ceza sorumluluğunu etkileyen etmenler
Factors effecting criminal responsibility in schizophrenia and schizophrenia like psychotic disorders
MERT BATMAZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATİH ÖNCÜ
- Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Tıp fakültesi adli tıp polikliniğine yönlendirilen travma olgularının depresyon, anksiyete ve stres düzeylerinin değerlendirilmesi
The evaluation of the depression, anxiety and stress levels of trauma cases referred to Sivas Cumhuriyet University medicine faculty forensic medicine polyclinic
MUHSİN GÜRKAN GÜRSOY
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Adli TıpCumhuriyet ÜniversitesiAdli Tıp Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ YILDIRIM