Yetişkinlerde uyku kalitesi kronobiyolojinin psikolojik dayanıklılık ve anksiyete ile ilişkisi
Relationship between sleep quality chronobiology and psychological resilience and anxiety in adults
- Tez No: 953907
- Danışmanlar: PROF. DR. ZEYNEP HAMAMCI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: BEYKOZ ÜNİVERSİTESİ
- Enstitü: Lisansüstü Programlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 106
Özet
Bu araştırmanın amacı; uyku kalitesi, sirkadiyen tipler, psikolojik dayanıklılık ile anksiyete arasındaki ilişkileri tespit etmektir. Araştırma, nicel analiz yöntemlerinden betimsel ve ilişkisel tarama modeline uygun olarak hazırlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubu, 18-65 yaş aralığında içleme ve dışlama kriterlerine uygun olarak belirlenmiş 298 bireyden oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak“Sabahlılık- Akşamlılık Ölçeği”,“Pittsburg Uyku Kalitesi İndeksi (PUKİ)”,“Yetişkinler için Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği (YİPDÖ)”ve“Beck Anksiyete Ölçeği”kullanılmıştır. Araştırmada normallik testleri, betimsel analiz, değişkenler arasındaki ilişkileri incelemek için Ki-Kare Testi, Tek Yönlü ANOVA ve Paralel Aracılık Modeline uygun testler yapılmıştır. Araştırmada betimsel analiz sonuçlarına göre; katılımcıların büyük çoğunluğunun ara tip kronotip özelliği gösterdiği, orta ve iyi düzey uyku kalitesine sahip olduğu, anksiyete düzeylerinin yüksek olmadığı ve psikolojik dayanıklılık düzeylerinin ise yüksek olduğu belirlenmiştir. Analiz sonuçlarına göre; uyku kalitesi anksiyete ile negatif yönde, psikolojik dayanıklılık ile pozitif yönde anlamlı ilişkiye sahiptir. Psikolojik dayanıklılık ile anksiyete arasında negatif yönlü anlamlı bir ilişki olduğu bulunmuştur Araştırmada ayrıca sabahçı tipe yakın tipteki katılımcıların çoğunluğunun iyi ve orta düzeyde uyku kalitesine sahip olduğu, sabahçı tipte yer alan katılımcıların orta tipte yer alan katılımcılara göre psikolojik dayanıklılık düzeylerinin yüksek olduğu belirlenmiştir. Anksiyete ile sirkadiyen tipleri arasında ise anlamlı bir ilişki belirlenmemiştir. Araştırmada elde edilen bu sonuçlara göre; uyku kalitesinin anksiyete üzerindeki etkisinin hem doğrudan hem de psikolojik dayanıklılık aracılığı ile dolaylı şekilde etkilediği belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to determine the relationships among sleep quality, circadian types, psychological resilience, and anxiety. The study was designed in accordance with the descriptive and relational screening model, which are quantitative analysis methods. The study group consisted of 298 individuals between the ages of 18-65, selected according to inclusion and exclusion criteria. The data collection tools were the“Morningness-Eveningness Scale,”the“Pittsburg Sleep Quality Index (PSQI), the ”Psychological Resilience Scale for Adults (YIPRS),“ and the ”Beck Anxiety Inventory." Normality tests, descriptive analysis, and tests appropriate to the Chi-Square Test, One-Way ANOVA, and the Parallel Mediation Model were conducted to examine the relationships between variables. According to the descriptive analysis results, the majority of the participants exhibited intermediate chronotype characteristics, had moderate to good levels of sleep quality, did not have high anxiety levels, and had high levels of psychological resilience. According to the analysis results, sleep quality has a negative and significant relationship with anxiety and a positive relationship with psychological resilience. A negative and significant relationship was found between psychological resilience and anxiety. The study also determined that the majority of participants with a morning personality type had good to moderate sleep quality, while participants with a morning personality type had higher levels of psychological resilience than those with a moderate personality type. No significant relationship was found between anxiety and circadian sleep patterns. These results indicate that sleep quality has both a direct effect on anxiety and an indirect effect through psychological resilience.
Benzer Tezler
- Effects of sleep quality and daytime sleepiness on postural control in healthy young adults
Sağlıklı genç yetişkinlerde uyku kalitesi ve gündüz uykululuğunun postüral kontrol üzerine etkileri
İLKAY TUĞÇE KÖSE
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Fizyoterapi ve RehabilitasyonYeditepe ÜniversitesiFizyoterapi ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÇİĞDEM YAZICI MUTLU
- Genç yetişkinlerde uyku kalitesinin bel çevresi ve vücut kitle indeksi üzerine etkisi
The effect of sleep quality on waist circuit and body mass index in young adults
FEZA ATALAY
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DERYA İREN AKBIYIK
- Sigara içen ve içmeyen bireylerde uykusuzluk şiddetinin değerlendirilmesi
Evaluation of insomnia severity in smokers and non-smokers
ECE SERAP DORUK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Aile Hekimliğiİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLSEREN PAMUK
- Teknoloji bağımlılığının uyku kalitesi ve psikolojikiyi oluş ile ilişkisi: Genç yetişkinler üzerine bir araştırma
The relationship of technology addiction with sleep quality and psychological well-being: A study on young adults
GÜLİZAR ŞARAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiAltınbaş ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DUYGU TAŞFİLİZ
- The association between attachment styles and sleep quality among adults: Anxiety level as mediator
Yetişkinlerde bağlanma stilleri ile uyku kalitesi arasındaki ilişki: Aracı değişken olarak kaygı düzeyi
KIMIA ZAREI
Tıpta Uzmanlık
İngilizce
2025
PsikolojiBahçeşehir ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEMRA ERPOLAT TAŞABAT