İlköğretim din kültürü ve ahlak bilgisi öğretim programlarının değerler eğitimi açısından incelenmesi
An examination of primary school religious culture and moral knowledge curriculums from the perspective of values education
- Tez No: 953983
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET YILDIZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Eğitim ve Öğretim, Religion, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Din Eğitimi, Öğretim Programı, İlköğretim DKAB Öğretim Programı, Değer, Değerler Eğitimi, Religious Education, Curriculum, Primary Religious Culture and Moral Knowledge Curriculum, Value, Values Education
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 169
Özet
Bu çalışma, Türkiye'de 1982–2024 yılları arasında uygulanan İlköğretim DKAB öğretim programlarını, değerler eğitimi perspektifinden incelemeyi amaçlamaktadır. Günümüzde teknolojik gelişmelerin ve toplumsal dönüşümlerin hız kazandığı bir çağda, bireylerin ahlaki temelli değerlere sahip olarak yetişmeleri büyük bir önem taşımaktadır. Bu bağlamda, eğitim programlarında yer alan değerlerin niteliği ve sunumu, eğitimin kalitesi açısından belirleyici rol oynamaktadır. DKAB dersi de bu değerlerin öğrencilere aktarılmasında merkezi bir işleve sahiptir. Bu nedenle, çalışmada ilköğretim düzeyindeki DKAB öğretim programlarının içerdiği değerler, sınıf düzeylerine göre dağılımı ve programın benimsediği değer eğitimi yaklaşımı detaylı biçimde analiz edilmiştir. Araştırmada nitel araştırma desenlerinden doküman incelemesi ve içerik analizi yöntemleri kullanılmış; Millî Eğitim Bakanlığı tarafından yayımlanan 1982, 1992, 2000, 2006, 2010, 2018 ve 2024 yıllarına ait DKAB öğretim programları değerler eğitimi bağlamında karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiştir. Çalışmada Spranger ve Schwartz'ın değer sınıflamaları esas alınmış ve programlarda yer alan değerler bu sınıflamalar ışığında tahlil edilmiştir. Bu çalışma, giriş bölümü ve üç ana bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde, araştırmanın problemi, amacı, önemi, yöntemi, sınırlılıkları ve konu ile ilgili literatürde yer alan çalışmalar ele alınmıştır. Araştırmanın temel problemi, İlköğretim DKAB öğretim programlarının değer eğitimi anlayışının ne olduğu ve bu anlayışın 1982'den 2024'e kadar nasıl bir değişim geçirdiğidir. Birinci bölümde, değer kavramı teorik bir çerçevede ele alınmış, değerlerin tanımı, özellikleri ve sınıflandırmaları açıklanmış; değerler eğitiminin amacı, önemi ve temel yaklaşımları detaylandırılmıştır. Ayrıca Türkiye'de değerler eğitiminin tarihsel süreci ile DKAB dersinin değerler eğitimiyle ilişkisi üzerinde durulmuştur. İkinci bölümde, 1982–2024 yılları arasında yayımlanan ilköğretim DKAB öğretim programları değerler eğitimi açısından analiz edilmiştir. Bu bağlamda programlarda benimsenen değer eğitimi yaklaşımları, yer verilen değerlerin sınıflandırılması, program amaçlarında değerlerin yeri ve değerlerin sınıf düzeylerine göre dağılımı sistematik biçimde incelenmiştir. Üçüncü bölümde, ulaşılan bulgular doğrultusunda genel bir değerlendirme yapılmış ve DKAB öğretim programlarının değerler eğitiminin niteliğini artırmaya yönelik çeşitli önerilere yer verilmiştir. Bu bölümde aynı zamanda çalışmanın alana sağlayabileceği katkılar da vurgulanmıştır. Araştırmanın sonunda, ilköğretim DKAB öğretim programlarında yıllar içinde değer eğitimi anlayışında hem içerik hem de yaklaşım bakımından önemli dönüşümlerin yaşandığı tespit edilmiştir. Bu sonuçlar doğrultusunda, programların değerler eğitimine dair yönlerinin daha da güçlendirilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
This study aims to examine the primary school Religious Culture and Moral Knowledge (RCMK) curricula implemented in Turkey between 1982 and 2024 from the perspective of values education. In today's world, where technological developments and social transformations are accelerating, it is of great importance that individuals are raised with morally grounded values. In this context, the quality and presentation of the values included in educational curricula play a determining role in the overall quality of education. The RCMK course holds a central function in conveying these values to students. Therefore, this study provides a detailed analysis of the values included in the primary-level RCMK curricula, their distribution across grade levels, and the values education approach adopted in the programs. In the research, qualitative methods—specifically document analysis and content analysis—were employed. The RCMK curricula published by the Ministry of National Education in 1982, 1992, 2000, 2006, 2010, 2018, and 2024 were comparatively evaluated in the context of values education. The value classifications of Spranger and Schwartz were used as a basis, and the values present in the curricula were analyzed in light of these classifications. This study consists of an introduction and three main chapters. In the introduction, the research problem, aim, significance, method, limitations, and related literature are discussed. The central research problem is to identify the nature of the values education approach in primary-level RCMK curricula and how this approach has evolved from 1982 to 2024. The first chapter addresses the concept of values from a theoretical perspective, explaining the definitions, characteristics, and classifications of values; it also elaborates on the aims, importance, and main approaches of values education. Additionally, the historical development of values education in Turkey and the relationship between the RCMK course and values education are discussed. The second chapter analyzes the primary school RCMK curricula published between 1982 and 2024 in terms of values education. In this context, the approaches to values education adopted in the curricula, the classification of the included values, the presence of values in program objectives, and their distribution across grade levels are systematically examined. The third chapter provides a general evaluation based on the findings and offers various suggestions to enhance the quality of values education in the RCMK curricula. This chapter also emphasizes the potential contributions of the study to the field. The research concludes that significant transformations have occurred over the years in both the content and the approach to values education in the primary school RCMK curricula. In light of these findings, it is concluded that the aspects of the curricula related to values education should be further strengthened.
Benzer Tezler
- Vatandaşlık yeterlikleri bağlamında ortaokul ekonomi okuryazarlığı standartlarının belirlenmesi ve öğretim programlarındaki yerinin incelenmesi
Determination of the middle school economic literacy standards in the context of citizenship competencies and investigation of the place of these standards in curricula
GÜLTEN YILDIRIM
- Çizgi filmlerin din eğitimindeki rolü hakkında din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmenlerinin görüşleri: Sivas ve Kars ili örneği
Opinions of teachers of religious culture and ethics about the role of cartoons in religious education: The case of Sivas and Kars
YUNUS SANCAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
DinTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KUBATALI TOPCHUBAEV
- 2010/2018 İDKAB öğretim programlarında empati değeri ve öğretimi
Empathy value and teaching in 2010/2018 IDKAB curriculum
ESRA NUR YERLİKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
DinBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEYYİD SANCAK
- İlköğretim din kültürü ve ahlak bilgisi derslerinde adalet değerinin öğretimi
Value of justice education courses in primary culture of religion and ethics
AHMET ÇAKMAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Eğitim ve ÖğretimAtatürk Üniversitesiİlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURULLAH ALTAŞ
- Ekrem Bektaş'ın çocuk romanlarının değerler eğitimi açısından incelenmesi
Examination of Ekrem Bektaş's children's novels in terms of values education
FATMA HİLAL GÖKDAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinFırat Üniversitesiİlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MURAT GÖKALP