Geri Dön

Yatırım teşviklerinin ihracat ve istihdama etkisi: Türkiye için ampirik bir analiz

The impact of investment incentives on exports and employment: An empirical analysis for Turkey

  1. Tez No: 954577
  2. Yazar: MURAT ATAKAN PARMAKSIZ
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. HÜSEYİN KUTBAY
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Uluslararası Ticaret, International Trade
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Uluslararası Ticaret ve Lojistik Yönetimi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Uluslararası Ticaret ve Lojistik Yönetimi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 112

Özet

Küresel düzeyde sermaye hareketlerinin hız kazanması, ülkeler arasında yatırım rekabetini artırmış ve kamu politikalarının yönlendirici rolünü ön plana çıkarmıştır. Bu bağlamda, yatırım teşvikleri özellikle gelişmekte olan ekonomilerde ekonomik büyümenin sürdürülebilirliğini sağlama, istihdamı artırma ve ihracat hacmini genişletme açısından stratejik bir araç olarak kullanılmaktadır. Bu çalışmada Türkiye ekonomisine ilişkin aylık zaman serisi verileri kullanılarak yatırım teşviklerinin ihracat ve istihdam üzerindeki etkisi kontrol değişkenler ile birlikte ekonometrik olarak analiz edilmiştir. Analiz sürecinde, kullanılan serilerin istatistiksel özelliklerini değerlendirmek ve modelin geçerliliğini sağlamak amacıyla çeşitli ekonometrik test ve yöntemlere başvurulmuştur. İlk olarak, serilerin durağanlık düzeylerini belirlemek amacıyla ADF (Augmented Dickey-Fuller) birim kök testi uygulanmıştır. Durağan olmayan seriler için uzun dönem ilişkilerin varlığını test etmek üzere çok değişkenli sistemlerde Johansen eşbütünleşme testi gerçekleştirilmiştir. Eşbütünleşme ilişkisi tespit edilen modellerde VECM (Vector Error Correction Model) tahmin yöntemi kullanılarak hem uzun dönem hem de kısa dönem katsayılar elde edilmiştir. Tahmin edilen modelin geçerliliğini sağlamak amacıyla artık terimlerde otokorelasyon olup olmadığını test etmek üzere Breusch-Godfrey LM testi, değişen varyans problemini belirlemek için ise White heteroskedastisite testi uygulanmıştır. Çalışmada, yatırım teşviklerinin ihracat üzerinde pozitif ve anlamlı etkiler oluşturduğu, firmaların maliyet avantajı sağlayarak uluslararası pazarlarda rekabet gücünü artırdığı sonucu elde edilmiştir. Öte yandan, sermaye yoğun sektörlere verilen teşviklerin istihdam üzerinde beklenenin aksine olumsuz etkiler oluşturduğu, bazı durumlarda teknolojik yatırımların iş gücü talebini azalttığı tespit edilmiştir. Elde edilen sonuçlar, teşvik politikalarının sektörel ve sosyal etkileri dikkate alınarak yeniden yapılandırılmasının gerekliliğini ortaya koymaktadır.

Özet (Çeviri)

The acceleration of capital flows at the global level has increased investment competition among countries and brought the guiding role of public policies to the forefront. In this context, investment incentives are used as a strategic tool to ensure the sustainability of economic growth, increase employment and expand export volume, especially in developing economies. In this study, the impact of investment incentives on exports and employment is analyzed econometrically together with control variables using monthly time series data for the Turkish economy. In the analysis process, various econometric tests and methods were applied to evaluate the statistical properties of the series used and to ensure the validity of the model. First, ADF (Augmented Dickey-Fuller) unit root test was applied to determine the stationarity level of the series. In order to test the existence of long-run relationships for non-stationary series, Johansen cointegration test was performed in multivariate systems. In the models with cointegration relationship, both long-run and short-run coefficients are obtained by using the VECM (Vector Error Correction Model) estimation method. In order to ensure the validity of the estimated model, Breusch-Godfrey LM test is applied to test for autocorrelation in the residual terms and White heteroskedasticity test is applied to identify the problem of heteroskedasticity. The study finds that investment incentives have positive and significant effects on exports and increase the competitiveness of firms in international markets by providing cost advantages. On the other hand, contrary to expectations, incentives given to capital-intensive sectors have negative effects on employment, and in some cases, technological investments reduce labor demand. The obtained results reveal the necessity of restructuring incentive policies by taking into account their sectoral and social effects.

Benzer Tezler

  1. Avrupa Birliği'nde ve Türkiye'de turizm yatırım teşviki uygulamaları ve ekonomik sonuçları

    Tourism investment incentives and the economical conclusion in European national and Turkey

    AHMET EMİR EMİROĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2002

    Turizmİstanbul Üniversitesi

    Turizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. CEMAL ŞANLI

  2. Dünyada ve Türkiye'de koruma ve teşvik sistemleri

    Başlık çevirisi yok

    M. EDİZ TÜRKÖZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1996

    EkonomiMarmara Üniversitesi

    PROF.DR. ATİLLA BAĞRIAÇIK

  3. The role of minimum wage and employment subsidies on employment, investment and export decisions of firms: Evidence from Turkey

    Türkiye'de asgari ücret ve istihdam teşviklerinin firmaların istihdam, yatırım ve ihracat kararlarına etkisi

    ÇAĞLAR YÜNCÜLER

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2025

    EkonomiTOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi

    İktisat Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. BELGİ TURAN

    DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜNEŞ ARKADAŞ AŞIK ERPEK

  4. Türkiye'de ihracat yapan KOBİ'lerin ortaklık ve sermaye yapılarının ihracat performansına etkisi

    The effect of ownership and capital structure on export performance of Turkish exporting SME's

    İLYAS ÇELİK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    İşletmeGalatasaray Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. VOLKAN DEMİR

  5. Türkiye'de uygulanan yatırım teşvikleri ve TRA2 bölgesinde bir araştırma

    Incentive applications in Turkey and a research in the TRA2 region

    MELİK YOLCİ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    İşletmeAtatürk Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ADEM DURSUN