Arachis hypogaea L. (yer fıstığı) üzerinde farmakognozik araştırmalar
Pharmacognostic Studies on Arachis hypogaea L. (Peanut)
- Tez No: 954914
- Danışmanlar: PROF. DR. AYŞE UZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eczacılık ve Farmakoloji, Pharmacy and Pharmacology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Farmakognozi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Farmakognozi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 115
Özet
Fabaceae familyasında yer alan ve kültürü yapılan tek yer fıstığı türü olan Arachis hypogaea L.'nın tohumları gıda olarak yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Endüstride yer fıstığı yağı sabun yapımında, kabukları ise suni tahta (sunta) yapımında ve yakacak olarak değerlendirilmektedir. Ayrıca yer fıstığı kabuğu öğütülerek, bitkinin yaprak ve sap kısımları ise taze yem ve kuru ot olarak hayvan beslenmesinde kullanılmaktadır. Daha önce yapılan fitokimyasal çalışmalarda yer fıstığının çeşitli organlarında fitosteroller, saponin, flavonoit ve tanen gibi metabolitler tespit edilmiştir. A. hypogaea üzerinde yapılan aktivite çalışmaları sonucunda bitkinin antimikrobiyal, antifungal, antioksidan, antikanser, antienflamatuvar, antihipertansif, antimutajenik, kardiyovasküler hastalık riskini azaltıcı, hipoglisemik ve antihiperlipidemik etkiye, amebisit, nöroprotektif aktiviteye sahip olduğu saptanmıştır. Bu çalışmada kültüre alınmış 6 çeşit (NC-7 yerli, NC-7 Amerikan, Ayşe Hanım, Masal, Efsane, Halis Bey) yer fıstığının hasattan sonra atık olan toprak üstü kısımlarından 45 ℃ ve 70 ℃'de elde edilen ekstrelerinin resveratrol ve polidatin miktarları YPSK ile tayin edilmiş; ayrıca total fenol miktar tayini yapılmış ve antioksidan aktivite ile tirozinaz enzim inhibisyonu etkileri in vitro deneyler ile test edilmiştir. Bu ekstrelerin total fenol miktar tayini Folin-Ciocalteu yöntemiyle belirlenmiştir. En yüksek fenolik içeriğe Amerikan NC-7 toprak üstü (Etanol-su, 80:20, 70 ℃) ekstresinin (47,38 mg/g gallik asit ekivalanı) sahip olduğu belirlenmiştir. CUPRAC yönteminin sonuçlarına göre bakır (II) indirgeyici kapasiteleri bakımından en yüksek değere sahip ekstrenin aynı ekstre olduğu saptanmıştır. Demir (III) ve TEAC kapasiteleri bakımından ise (133,87mg/g troloks ekivalanı), (158,56 mg/g troloks ekivalanı) değerleri ile Efsane toprak üstü (Etanol-su, 80:20, 45 ℃) ekstresi en aktif çıkmıştır. Tirozinaz enzim inhibisyonu değerleri açısından ise en yüksek inhibisyon gösteren (%73,333) Amerikan NC-7 toprak üstü (Etanol-su, 80:20, 70 ℃) ekstresi olmuştur. YPSK analizinde çalışılan tüm ekstrelerde resveratrol varlığı gözlenirken, polidatin miktarı hesaplanamayacak kadar düşük bulunmuş olup, resveratrol açısından da en verimli ekstre Amerikan NC-7 toprak üstü (Etanol-su, 80:20, 70 ℃) ekstresi (230,118 μg/g) olmuştur.
Özet (Çeviri)
Arachis hypogaea L., the only cultivated peanut species within the Fabaceae family, is widely consumed as a food source. In industry, peanut oil is used in soap production, while the shells are utilized in the manufacture of particleboard and as fuel. Ground shells, along with the plant's leaves and stems, are also employed as fresh forage and hay in animal feed. Previous phytochemical studies have identified various phenolic compounds such as phytosterols, saponins, anthraquinones, flavonoids, and tannins in different parts of the peanut plant. Bioactivity studies on A. hypogaea have shown that the plant possesses antimicrobial, antifungal, antioxidant, anticancer, anti-inflammatory, antihypertensive, antimutagenic, cardioprotective, hypoglycemic, and antihyperlipidemic effects, as well as amebicidal and neuroprotective activities. In the present study, the above-ground parts of six cultivated peanut varieties (NC-7 Local, NC-7 American, Ayşe Hanım, Masal, Efsane, and Halis Bey), harvested at maturity, were extracted at 45 °C and 70 °C. The resulting extracts were analyzed for their resveratrol and polydatin contents using High perfomance liquid chromatography, and in vitro assays were performed to evaluate their antioxidant activities, total phenolic content, and tyrosinase enzyme inhibition potential. Total phenolic content was determined using the Folin–Ciocalteu method, with the E8 extract [NC-7 American aerial parts (Ethanol–water 80:20, 70 °C)] showing the highest phenolic content (47.38 mg/g gallic acid equivalent). According to the CUPRAC assay, E8 also exhibited the greatest copper (II) reducing capacity, while E4 [Efsane aerial parts (Ethanol–water 80:20, 45 °C)] displayed the highest iron (III) reducing (133.87 mg/g Trolox equivalent) and TEAC (158.56 mg/g Trolox equivalent) values. In terms of tyrosinase inhibition, E8 showed the highest activity at (73.333%), and it also contained the greatest amount of resveratrol (230.118 μg/g) among all the tested extracts.
Benzer Tezler
- Arachıs hypogaea L. üzerinde araştırmalar
Researches on Arachis hypogaea L.
BAYRAM ALİ SÜTLÜOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Eczacılık ve FarmakolojiGazi ÜniversitesiFarmakognozi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İLKAY ORHAN
- Türkiye'de yetiştirilen yerfıstığı 'Arachis hypogaea L.' tohumlarından farmasötik kalitede yağ elde edilişi üzerine çalışmalar
A study on production of pharmaceutical quality peanut oil from peanuts 'Arachis hypogaea' seeds grown in Turkey
SERDAR KAYA
Doktora
Türkçe
2004
Eczacılık ve FarmakolojiAnkara ÜniversitesiFarmakognozi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEMRA KURUCU
- Ülkemizde yetişen bazı Polygonum L. türlerinin resveratrol içeriği bakımından değerlendirilmesi
Evaluation of resveratrol content of some Polygonum L.species growing in Turkey
TUĞSEN DOĞRU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eczacılık ve FarmakolojiGazi ÜniversitesiFarmakognozi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA SEZER ŞENOL DENİZ
PROF. DR. OSMAN TUGAY
- Kuraklık stresi altındaki yer fıstığı (Arachis hypogaea L.) bitkisinde salisilik asitin etkileri
Effects of salicylic acid on peanut (Arachis hypogaea L.) plantunder drought stress
AYŞE GÜL DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
BiyolojiBatman ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ PINAR KARAKUŞ ORCAN
- Farklı azot dozları ve bakteri uygulamasının bazı yer fıstığı (arachis hypogaea L.) çeşitlerinde verim ve verim unsurları üzerine etkisi
Effects of different nitrogen doses and bacteria application on yi̇eld and yi̇eld components in some peanut (arachishypogaea L.) culti̇vars
MUHAMMET TUNCAY ÖGETÜRK