Yerfıstığında (Arachis hypogaea L.) yüksek verim ve oleik asit içeriğine sahip hatların seleksiyonu
Selection of lines with high yield and oleic acid content in groundnut (Arachis hypogaea L.)
- Tez No: 732735
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ENGİN YOL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 65
Özet
Bitkisel yağlarda yağ kalitesi yağ asidi kompozisyonu ile belirlenmektedir. Yerfıstığı yağında doymamış yağ asitleri olan oleik ve linoleik asit toplam yağ asidi miktarının yaklaşık %80'nini oluşturmaktadır. Bu yağ asitlerinden özellikle oleik asit günümüz yerfıstığı endüstrisinde kaliteyi belirlemekte olup yağın oksidiyon direncini arttırmakta ve uzun raf ömrüne katkıda bulunmaktadır. Ülkemizde yüksek oleik içeren yer fıstığı çeşidi sayısı oldukça yetersiz olup yeni yüksek verimli ve oleik asit içeren genetik kaynaklara ihtiyaç bulunmaktadır. Bu kapsamda ele alınan bu tez çalışmasında yüksek verimli çeşit NC-7 ve yüksek oleik asit karakterine sahip genotip HOG melezinden elde edilen 304 F6 hattı agronomik özellikleri bakımından karakterize edilmiş, burada ölçülen özellikler bakımından öne çıkan hatlarda ise yağ ve yağ asit karakterizasyonu yapılmıştır. Tüm denemede ana-baba hatlar olan HOG ve NC-7 kontrol olarak değerlendirilmiştir. Verim karakteri bakımından genotiplerin sahip olduğu varyasyon 16.5 ile 235.5 g arasında değişim göstermiştir. Çalışmamızda en yüksek ortalama verim NH-2-22-4-31 hattında gözlenmiştir. 187 hattın ise NC-7 çeşidinden daha yüksek verime sahip olduğu belirlenmiştir. Ortalamalar dikkate alındığında en uzun kapsül 5.0 cm ile NH-2-31-1-34 hattında elde edilmiştir. F6 koleksiyonundaki ortalama kapsül uzunluğu 3.9 cm olarak belirlenirken melez ebeveynleri olan HOG genotipinde kapsül uzunluğu 3.1 cm, NC-7 çeşidinde ise 4 cm olarak ölçülmüştür. En yüksek dane uzunluğu 2.5 cm ile NH-2-22-5-32, NH-2-31-1-34, NH-2-22-7-12 ve NH-2-31-1-7 hatlarında gözlenmiştir. Tarla denemesi sonrası kapsül verimi, kapsül ve dane uzunluğu kriterleri dikkate alınarak 26 hat seçilmiş ve yağ oranı ve yağ asit değerleri bakımından karakterize edilmiştir. Yağ oranı dikkate alındığında 26 F6 hattından oluşan koleksiyonun ortalama değeri %47.99 olarak hesaplanmıştır. En yüksek yağ oranı %50.77 ile NH-2-31-3-52 hattında elde edilmiştir. Ortalama oleik asit değeri %78.58 olarak ölçülmüş olup, NH-2-22-5-23 ve NH-2-31-1-6 hatlarında %80'in üzerinde oleik asit değerine rastlanmıştır. Elde edilen veriler sonrası seçilen elit hatların verim denemeleri sonrası ülkemiz tarımına çeşit olarak kazandırılması beklenmektedir.
Özet (Çeviri)
Oil quality in vegetable oils is determined by the fatty acid composition. Oleic and linoleic acids, which are unsaturated fatty acids in groundnut oil, constitute approximately 80% of the total fatty acid content. Among these fatty acids, especially oleic acid determines the quality in groundnut industry, increases the oxidation resistance of the oil and contributes to its long shelf life. The number of groundnut varieties with high oleic content is quite insufficient, and there is a need for new genetic resources with high yield and high oleic acid content. In this thesis, the 304 F6 lines, obtained from hybridization of high yielding cultivar NC-7 and a high oleic acid genotype HOG, was characterized in terms of agronomic traits, and oil and fatty acid characterization was performed on the lines which have desired traits. The parent lines HOG and NC-7 were evaluated as controls. The variation of lines in terms of yield characteristics varied between 16.5 and 235.5 g. The highest average yield was observed in the NH-2-22-4-31. It was determined that 187 lines had higher yields than the NC-7 variety. Considering the averages, the longest capsule was obtained in the NH-2-31-1-34 with 5.0 cm. While the average capsule length in the F6 collection was determined as 3.9 cm, the capsule length was measured as 3.1 cm in the HOG genotype and 4 cm in the NC-7. The highest grain length of 2.5 cm was observed in the lines NH-2-22-5-32, NH-2-31-1-34, NH-2-22-7-12 and NH-2-31-1-7. After the field trial, considering the criteria of capsule yield, capsule and grain length, 26 lines were selected and characterized in terms of oil content and fatty acid traits. Considering the oil ratio, the average value of the collection was calculated as 47.99%. The highest oil rate was obtained in the NH-2-31-3-52 line with 50.77%. The average oleic acid value was measured as 78.58%, and over 80% oleic acid value was found in the NH-2-22-5-23 and NH-2-31-1-6 lines. It is expected that the selected elite lines will be used yield trails and registered as cultivars.
Benzer Tezler
- İkinci ürün koşullarında yerfıstığının (Arachis hypogea L.) bazı agronomik ve kalite özellikleri yönünden Kahramanmaraş ekolojisine adaptasyonunun belirlenmesi
Determination of the adaptation of peanut (Arachis hypoge L.) in the second product conditions to the ecology of Kahramanmaraş in terms of some agronomic and quality characteristics
PELŞİN YEKTA SARSILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LALE EFE
- Yerfıstığında (Arachis hypogaea L.) verim ve verim unsurlarının korelasyon ve path katsayısı analizi üzerinde bir araştırma
An investigation of determination for correlation and path analysis of yield and yield component in peanut (Arachis hypogaea L.)
MELTEM TÜRKERİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
ZiraatÇukurova ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEZER SİNAN
- Farklı dozlarda uygulanan organik gübrelerin yerfıstığında (Arachis hypogaea L.) verim ve verim öğelerine etkisi
Effect of organic fertilizers applied at different doses on yield and yield components in peanut (Arachis hypogaea L.)
HAKAN KARA
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
ZiraatBayburt ÜniversitesiOrganik Tarım İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. VOLKAN GÜL
- Yerfıstığı yetiştiriciliğinde sorun olan yabancı otlar ve bazı herbisitlerin yabancı ot kontrolündeki etkinliği
Problems in peanut growing weeds and some herbicides effectivenes in weed control
RAMAZAN TAŞKIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
ZiraatIğdır ÜniversitesiTarım Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RAMAZAN GÜRBÜZ
- İkinci ürün yerfıstığı (Arachis hypogaea L.) yetiştiriciliğinde tek ve çift sıra ekim yöntemlerine göre değişen bitki yoğunluğunun verim ve bazı tarımsal özelliklere etkisi
The effect of variable plant density according to single and double rows planting method on the yield some and some agricultural specificati̇ons in second crop peanuts (Arachis hypogaea L.) agriculture
ÖMER İNAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
ZiraatHarran ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ATİLLA GÜR