Yeni ebeveynlerin ve ebeveyn olmayı planlayanların yeni yaşamlarına uyum sürecindeki eğitim ihtiyaçları
Educational needs of new parents and prospective parents in the process of adapting to their new lives
- Tez No: 955052
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜLDEN AKIN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Hayat Boyu Öğrenme ve Yetişkin Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 224
Özet
Bu araştırma, hem 0–24 aylık tek bebeğe sahip bireylerin hem de ebeveyn olmayı planlayan bireylerin, hayat boyu öğrenme (HBÖ) bağlamında uyum süreçlerindeki eğitim ihtiyaçlarını ve gruplar arasındaki benzerlik ile farklılıkları incelemeyi amaçlamaktadır. Nitel araştırma deseninde yapılandırılan çalışmada, yarı yapılandırılmış görüşmelerle, amaçlı örneklem yoluyla seçilen 10 çiftin (5 ebeveyn, 5 ebeveyn adayı) verileri, MAXQDA ile tematik analiz edilerek Sosyal Öğrenme Teorisi ve Ekolojik Sistemler Teorisi çerçevesinde yorumlanmıştır. Bulgular; yaş, eğitim düzeyi, sosyo-ekonomik durum, çalışma durumu ve evlilik süresinin, bireylerin ebeveynliğe geçiş sürecindeki bilgi, destek ve öğrenme ihtiyaçları ile ebeveynlik algısı, çocuk gelişimi öncelikleri ve öğrenme biçimlerini çeşitli şekillerde etkilediğini ortaya koymaktadır. Çocuk sahibi olma kararlarında toplumsal normlar, çevresel etkiler, bireysel ve duygusal motivasyonlar belirleyici olmuştur. Ebeveyn adayları sürece daha teorik, planlı ve hazırlık temelli yaklaşırken; mevcut ebeveynler deneyim temelli ve sorun çözmeye dönük yönelimler sergilemiştir. Eğitimli ve çalışan bireylerde çocuk gelişimi farkındalığı ve bilgiye ulaşım yüksek düzeyde gerçekleşmiş; uyku, iletişim ve oyun eğitimi gibi alanlarda belirgin eğitim talepleri ortaya çıkmıştır. Katılımcılar, ebeveyn eğitimlerinin çocuk gelişimi ile bireysel, toplumsal ve mesleki farklılıklara duyarlı olarak, bilgi ve deneyim odaklı; çevrim içi erişim ve esnek oturumlarla desteklenerek planlanması gerektiğini belirtmektedir. Ayrıca, ebeveynlik hazırlığının evlilik öncesinden başlayarak sürdürülebilir modüler programlarla desteklenmesi vurgulanmaktadır. Çalışma bulguları, HBÖ ilkeleriyle bütünleştirilmiş ebeveyn eğitim programlarının, bireylerin psikolojik refahını artırarak çocuk gelişimini desteklemede önemli olduğunu göstermektedir. Bu doğrultuda, politika yapıcılar, eğitimciler, sağlık kuruluşları, özel ve kamu kurumları ile sivil toplum örgütlerinin, HBÖ çerçevesinde ebeveynliği destekleyici uygulamalara öncelik vermeleri; böylece ebeveynlik uyumu, çocuk gelişimi ve ebeveynlerin sürekli öğrenmesinin desteklenmesi önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
This study aims to examine the educational needs of both individuals with a single child aged 0–24 months and those planning to become parents, within the context of lifelong learning (LLL), focusing on their adaptation processes and exploring the similarities and differences between these two groups. Designed as a qualitative study, data were collected through semi-structured interviews with 10 couples (5 parents and 5 prospective parents) selected via purposive sampling. The data were analyzed thematically using MAXQDA software and interpreted within the frameworks of Social Learning Theory and Ecological Systems Theory. The findings reveal that age, education level, socio-economic status, employment status, and length of marriage affect individuals' needs for information, support, and learning during the transition to parenthood, as well as their perceptions of parenting, developmental priorities, and learning styles in various ways. Decisions regarding having children were influenced by social norms, environmental factors, and individual and emotional motivations. Prospective parents adopted a more theoretical, planned, and preparatory approach, whereas current parents displayed a more experience-based and problem-solving orientation. Among educated and employed individuals, awareness of child development and access to information were found to be higher, with clear educational demands emerging in areas such as sleep, communication, and play training. Participants emphasized the need for parenting education programs to be sensitive to child development and individual, social, and professional differences, and to be structured in a way that is both knowledge- and experience-based, supported by online access and flexible sessions. Moreover, it was highlighted that preparation for parenthood should begin before marriage and be supported through sustainable, modular programs. The findings indicate that parenting education programs integrated with LLL principles play an important role in enhancing individuals' psychological well-being and supporting child development. Accordingly, it is recommended that policymakers, educators, healthcare institutions, public and private sector organizations, and non-governmental organizations prioritize parenting support practices within the LLL framework to facilitate parenting adaptation, foster child development, and promote continuous learning among parents.
Benzer Tezler
- Dijital ebeveynliğin aile içi iletişim ve velinin eğitime katılımı üzerine etkisi
The effect of digital parenting on family communication and parent participation in education
SEVDA DERE
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve Öğretimİstanbul Ticaret ÜniversitesiAile Danışmanlığı ve Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HANİFİ PARLAR
- Conceptions of parental authority and the roles of parent-adolescent conflict and parental control behaviors on adolescent adjustment
Ebeveyn otoritesinin kavramsallaştırılmasının, ebeveyn-ergen çatışmasının ve ebeveyn kontrol davranışlarının ergenin uyumu üzerindeki rolü
AYLİN EVRANKAYA
- Becoming a father during the COVID-19 pandemic: A qualitative investigation
COVID-19 pandemisi döneminde baba olmak: Kalitatif inceleme
SUMRU DURANER
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Psikolojiİstanbul Bilgi ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEYNEP MAÇKALI
- Ebeveynlerin gelişimi destekleyen giysileri tercih etme eğilimlerinin belirlenmesi
Determining the tendencies of parents to prefer developmental clothing
SÜMEYYE KAYACAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Giyim EndüstrisiAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiModa Tasarımı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEŞE YAŞAR ÇEĞİNDİR
- Ebeveynliğin dönüşümü ve paronoyak ebeveynliğin sosyo-kültürel temelleri
The transformation of parenthood and socio-cultural origins of the paranoid parenting
ŞEYDA KANKURDAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
SosyolojiAydın Adnan Menderes ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KAYHAN DELİBAŞ