İlk çocukluk dönemi eğitim mekanları: iç-dış mekan erişiminde kullanıcı tercihine dayalı bir model önerisi
Early childhood educational spaces: a model proposal based on user preference in indoor-outdoor access
- Tez No: 955159
- Danışmanlar: PROF. DR. HACER MUTLU DANACI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Bina Bilgisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 249
Özet
Çocuklar milletlerin geleceğidir. Geleceğimiz olan çocukların kendini ifade etmeye başladığı ilk çocukluk döneminde (3-6 yaş) fiziksel, bilişsel, sosyal, dil ve duygusal gelişimlerine tanıklık eden mekanların tasarımı mimarlık konusu dahilinde çalışılması gereken önemli konulardan biridir. İlk çocukluk dönemi eğitiminde temel araç diğer gelişim dönemlerinden farklı olarak“Oyun”dur ve“Oyuna Erişim”kapsamında eğitimde iç ve dış mekan kullanımı etkindir. Eğitim kurumlarında ilk çocukluk dönemi içinde yer alan çocukların kullandığı eğitim (oyun) mekanlarının iç-dış mekan bütünlüğünde ele alınması ve iç-dış mekan erişim kolaylığında çözümlenmesi önemli bir tasarım problemidir. Türkiye'de ilk çocukluk dönemi eğitim mekanları, ilgili yönetmeliklerde farklı eğitim kurumları ile birlikte ya da ayrı şekilde çözümlenebilme esnekliğinde tanımlanmaktadır. Bu durum, çocukların kurumlardaki iç-dış mekan erişimlerini, kullanım durumlarını ve bu bağlamda mekansal ihtiyaçlarının ne ölçüde karşılanabildiği sorularını beraberinde getirmektedir. Mekansal erişim kapsamında yapılabilecek araştırmalar, mekansal çözümlerin erişim ilişkisi açısından olumlu ve olumsuz yönlerini belirleyerek ihtiyaca uygun düzenlemeleri ortaya koyabilecek niteliktedir. Bu araştırma ile ilk çocukluk dönemine hizmet veren mevcut kurumlardaki eğitim (oyun) mekanı organizasyonlarının erişimlerine dayalı durum tespitinin yapılması, eğitimci görüşlerinin alınması ve asıl kullanıcı olan çocukların mekânsal tercihlerinden elde edilen sonuçlara bağlı“mekânsal erişim modeli”geliştirilmesi amaçlanmıştır. Belirlenen amaç doğrultusunda Türkiye'deki sosyoekonomik çeşitliliğe örnek olabilecek tüm kurumları barındırabilmesi, Türkiye'deki sosyokültürel etkiye de bağlı olarak dış mekanı kullanma potansiyelinin yüksek olduğu bir coğrafyada yer alması ve kolay ulaşılabilir örnek alan oluşturması bakımından Antalya ili merkez ilçeleri örneklem alan olarak seçilmiştir. Örneklem alanda istatistiksel güven aralığını sağlayacak sayı ve çeşitlilikte rastgele yöntemle seçilen kurumlar ve bu kurumlarda yer alan öğrenci ve eğitmenlerle bir araştırma gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamında üç aşamalı karma bir yöntem uygulanmıştır. İlk aşamada kurumlardaki ilk çocukluk dönemi eğitim mekanlarının erişim ilişkisi“Mekan Dizim”yöntemi üzerinden değerlendirilmiştir. İkinci Aşamada eğitimci ve uzman görüşleri alınarak içerik analizine bağlı olarak değerlendirilmiştir. Son Aşamada ise asıl kullanıcı olan ilk çocukluk dönemi çocukların mekânsal erişim tercihleri, çalışma kapsamında geliştirilen“görsel dizim”yöntemi üzerinden belirlenmiştir. Araştırma sonucunda mekânsal erişim ilişkileri ve kullanıcı tercihlerinin değerlendirilmesine bağlı“oyun tabanlı eğitime mekânsal erişim modeli”önerileri getirilmiştir. Mekânsal erişimi iyi organize edilmiş eğitim mekanı tasarımları, eğitim alanında yapılan bilimsel çalışmaların da uygulamalara yansımasıdır. Araştırmanın mekânsal düzen olarak mimarlık alanında getireceği sonuçlar kadar, çocukların tercihlerinin elde edilmesine bağlı geliştirilen yöntemle eğitim alanında getireceği sonuçları itibariyle de önemli olacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
Children are the future of nations. The design of spaces in early childhood (3-6 years old) that witness the physical, cognitive, social, linguistic and emotional development of children when they begin to express themselves is one of the important issues to be studied within the scope of architecture. The basic tool in early childhood education unlike other developmental periods is“Play”and the use of indoor and outdoor spaces in education is effective within the scope of“Access to Play”. It is an important design problem to address the educational (play) spaces of early childhood in educational institutions in the integrity of indoor and outdoor spaces and to solve them in terms of easy indoor-outdoor access. In Türkiye, early childhood educational spaces are defined in the relevant regulations as flexible solutions that can be solved together with or separately from different educational institutions. This situation brings with it the questions indoor-outdoor access of children in institutions to how they use and to what extent their spatial needs can be met in this context. Research that can be conducted within the scope of spatial access is capable of determining the positive and negative aspects of spatial solutions in terms of access relationship and revealing the appropriate arrangements. This research aims to determine the status of educational (play) space organizations in existing institutions serving early childhood, to obtain educator opinions, and to develop a“spatial access model”based on the results obtained from the spatial preferences of children who are the main users. In line with the determined purpose, the central districts of Antalya province were selected as the sample area in terms of being able to accommodate all institutions that can be an example of socioeconomic diversity in Türkiye, being located in a geography where the potential for using outdoor spaces is high depending on the sociocultural impact, and creating an easily accessible example area. A research was conducted with institutions selected randomly and variety that would provide a statistical confidence interval in the example area, and with students and educators in these institutions. A three-stage mixed method was applied within the scope of the research. In the first stage, the access relationship of early childhood educational spaces in institutions was evaluated through the“Space Syntax”method. In the second stage, the opinions of educators were obtained and evaluated based on content analysis. In the last stage, the spatial access preferences of early childhood were determined through the“visual syntax”method developed within the scope of the study. As a result of the research,“spatial access model for play-based education”suggestions have been made based on the evaluation of spatial access relations and user preferences. Educational space design with well-organized spatial access are also the reflection of scientific studies conducted in the field of education on applications. It is thought that the research will be important in terms of the results it will bring in the field of architecture as a spatial order as well as the results it will bring in the field of education with the method developed based on obtaining children preferences.
Benzer Tezler
- İlkokul yapılarındaki iç ve dış mekan arayüzlerinin serbest zaman deneyimi bağlamında anlamsal ve mekan dizimsel olarak irdelenmesi
Semantic and syntactic analysis of internal and external interfaces of primary schools in the context of free time experience
BÜŞRA ATAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET EMİN ŞALGAMCIOĞLU
- Okul öncesi dönem çocuklarında mekan kavramı ve alternatif eğitim kurumlarının mekansal algıya yönelik yaklaşımları
The concept of place in preschool children and the approaches of alternative educational institutions on spatial perception
DERYA EMİNE ERİŞEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesiİç Mimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İSMAİL EMRE KAVUT
- İç mekan olanaklarının erken çocukluk dönemi gündelik eylemlerine etkisi
Effects of interior affordances on daily actions in early childhood
ZÜBEYDE KESKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
İç Mimari ve Dekorasyonİstanbul Teknik Üniversitesiİç Mimari Tasarım Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ETHEM GÜRER
- Creative thinking and 'learning spaces': Prototypes in primary school design in Turkey
Yaratıcı düşünce ve 'öğrenme mekanları': Türkiye'de ilkokul yapılarında tip proje yaklaşımları
EZGİ CEMRE URAL
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
MimarlıkOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA HALUK ZELEF
- Samim Kocagöz'ün hikâyelerinde mekân
The space in the stories of Samim Kocagöz
DURMUŞ ERSOYSAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Aydın ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DINARA DUISEBAYEVA