Neoliberal dönem sanayileşme stratejileri ve stratejik dış ticaret politikası çerçevesinde Türkiye imalat sanayinde rekabetçi üstünlük analizi (1995-2020)
Neoliberal era industrialization strategies and competitive advantage analysis in Turkish manufacturing industry within the framework of strategic trade policy (1995-2020)
- Tez No: 955641
- Danışmanlar: PROF. DR. ADEM ÜZÜMCÜ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Uluslararası Ticaret, International Trade
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası Ticaret Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Uluslararası Ticaret Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 342
Özet
Bu çalışma, 24 Ocak 1980 İstikrar Kararları sonrasında Türkiye'de uygulanan neoliberal ekonomi politikalarının imalat sanayi üzerindeki etkilerini rekabetçi üstünlükler analizi çerçevesinde incelemektedir. Bu çalışmada, imalat sanayine ait 22 sektör ve 117 ürün grubu Balassa'nın (1965) açıklanmış karşılaştırmalı üstünlükler endeksi, Vollrath'ın (1991) göreli ihracat endeksi, göreli ithalat endeksi ve göreli ticaret endeksi kullanılarak incelenmiştir. Yapılan analiz sonucunda Türkiye'de incelenen dönemde gıda sanayi, içecekler, tekstil ürünleri, giyim eşyaları, deri ve deri ürünlerinin rekabet gücünde düşüşler olduğu belirlenmiştir. Kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri, kimyasal ürünler, elektrikli teçhizat ürünleri, bilgisayar, elektronik ve optik ürünler, demiryolu araçları, hava ve uzay taşıtları gibi sektörlerde hedeflenen rekabet gücünün elde edilmediği belirlenmiştir. Yonga levha gibi bazı ağaç ürünleri, kâğıt ve kâğıt ürünleri, izole edilmiş tel ve kablolar, motorlu kara taşıtları, deniz yolu taşıtları, mobilya gibi sektörlerin rekabet gücünde artışlar olduğu bulgularına ulaşılmıştır. Çalışmanın bulgularına göre stratejik dış ticaret politikası kapsamında destek verilmesi gereken ana sektörler arasında tarım, sağlık ürünleri, savunma sanayi, bilgisayar, elektronik ve optik ürünler ile ulaşım araçları bulunmaktadır. Bu kapsamda ürün grupları olarak kimyasal gübre ve azotlu bileşikler, pestisit ve diğer zirai kimyasallar, tıpta ve eczacılıkta kullanılan kimyasal ve bitkisel kaynaklı ürünler, tıbbi ve cerrahi teçhizat ile ortopedik araçlar, tarım ve orman makinaları, silah ve mühimmat sanayi, bilgisayar, elektronik ve optik ürünler, motorlu kara taşıtları, deniz yolu taşıtları, demiryolu araçları, hava ve uzay taşıtlarının desteklenmesi önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
This study investigates the effects of neoliberal economic policies implemented in Türkiye after the Stability Decisions of January 24, 1980, on the manufacturing industry within the framework of competitive advantage analysis. In this study, 22 sectors and 117 product groups belonging to the manufacturing industry were examined using Balassa's (1965) revealed comparative advantage index, Vollrath's (1991) relative export index, relative import index and relative trade index. The analysis revealed declines in the competitiveness of the food industry, beverages, textiles, apparel, leather, and leather products in Turkey during the period under review. It was determined that the targeted competitiveness was not achieved in sectors such as coking coal and refined petroleum products, chemical products, electrical equipment, computers, electronic and optical products, railway vehicles, air and space vehicles. Increases in the competitiveness of certain wood products such as particleboard, paper and paper products, insulated wire and cables, motor vehicles, marine vessels, and furniture were also found. According to the study's findings, the main sectors requiring support within the scope of strategic foreign trade policy include agriculture, healthcare products, the defense industry, computer, electronic, and optical products, and transportation vehicles. In this context, support is recommended for product groups such as chemical fertilizers and nitrogenous compounds, pesticides and other agricultural chemicals, chemical and plant-derived products used in medicine and pharmacy, medical and surgical equipment and orthopedic devices, agricultural and forestry machinery, the arms and ammunition industry, computer, electronic, and optical products, motor vehicles, marine vessels, railway vehicles, and air and spacecraft.
Benzer Tezler
- Kalkınma paradigmasına eleştirel bir bakış
A critical approach to development paradigm
GÖNÜL TURGUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Kamu YönetimiAnkara ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET ALPAY DİKMEN
- Assessment of urbanization history of Addis Ababa city, Ethiopia
Addıs Ababa cıty, Ethıopıa'nın kentleşme tarihinin değerlendirilmesi
ABDURAHMAN HUSSEN YIMER
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMersin ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ CENAP YOLOĞLU
- İstanbul kent çeperlerinde kırsal arazilerin dönüşümü Ağaçlı-Yeniköy yöresi örneği
Transformation of rural areas on Istanbul fringe Agacli-Yenikoy sample
GÜLCE KANTÜRER
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İPEK AKPINAR
- Türkiye'de iktisadi büyüme stratejileri ve yoksulluk
Economic growth strategies and poverty in Turkey
UMAR KARATEPE
- Türkiye'de neoliberalizm ve sosyal devletin dönüşümü
Neoliberalizm and the transformation of welfare state in Turkey
AHMET EREN TURGUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
EkonomiMarmara Üniversitesiİktisat Politikası Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA EMRE AKBAŞ