Manisa'da Osmanlı dönemi ticaret yapıları
Ottoman trade buildings in Manisa
- Tez No: 955648
- Danışmanlar: PROF. DR. MURAT ÇERKEZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 237
Özet
Bu tez, Osmanlı Devleti'nin Anadolu'daki önemli idarî ve ticarî merkezlerinden biri olarak öne çıkan Manisa'da inşa edilmiş han ve bedesten yapılarını, sanat tarihi disiplini doğrultusunda kapsamlı biçimde ele almayı hedeflemektedir. Bu kapsamda ele alınan yapılar; Manisa Merkez Kurşunlu Han, Manisa Yeni Han, Manisa Rum Mehmet Paşa Bedesteni, Alaşehir Kurşunlu Han, Akhisar Paşa Han, Akhisar Dombaycıoğlu Han, Gölmarmara Halime Hatun Hanı, Soma Çarşı Han, Soma Balcı Han, Soma Cengiz Lefter Hanı ve son olarak Gördes Eski Pazaryeri Camii incelenmiştir. Çalışmamızda tespit edilen dokuz han, bir bedesten ve bir pazar yerinden oluşan ticaret yapıları plan, mimari, malzeme ve süsleme özellikleri bakımından kapsamlı bir şekilde incelenip değerlendirilmiştir. Manisa'nın ticari dokusu içinde vücut bulan bu han ve bedestenler, sadece zanaat ve ticaretin icra edildiği mekânlar olmalarının yanı sıra bir dönemin ruhunu, zevkini ve şehircilik anlayışını taşıyan belge niteliğindedir. İktisadi hayatın sürdüğü bu yapılar Osmanlı şehir modelinin taşrada vücut bulmuş önemli örneklerini günümüze taşımaktadır. Bu bağlamda 14. yüzyıl sonlarında başlayan taş, tuğla ve ahşap gibi malzemelerle inşa edilmiş olan söz konusu yapılar, el emeğiyle işlenmiş, vakıf sistemiyle yaşatılmış ve şehrin hafızasına yerleşmiş köklü kurumlar olarak varlıklarını sürdürmüşlerdir. Bu tez, Osmanlı taşra mimarisine dair literatürde genellikle sınırlı ve dağınık biçimde yer alan bu yapıların ilk kez sistematik ve karşılaştırmalı bir yaklaşımla değerlendirilmesi bakımından önemli bir boşluğu doldurmayı hedeflemektedir.
Özet (Çeviri)
This thesis aims to comprehensively examine the han and bedesten structures built in Manisa—one of the most significant administrative and commercial centers of the Ottoman Empire in Anatolia—through the lens of art history. The study focuses on the following buildings: Kurşunlu Han Yeni Han, Rum Mehmet Pasha Bedesten, Alaşehir Kurşunlu Han, Paşa Han in Akhisar, Dombaycıoğlu Han in Akhisar, Halime Hatun Han in Gölmarmara, Çarşı Han in Soma, Balcı Han in Soma, Cengiz Lefter Han in Soma, and the Old Market Mosque (Eski Pazaryeri Camii) in Gördes. The study identifies and analyzes nine hans, one bedestens, and one market square in detail, focusing on their architectural plans, construction techniques, materials, and decorative elements. These commercial structures, which were integral to Manisa's commercial fabric, were not only spaces for trade and craftsmanship but also architectural documents that embody the aesthetic preferences, urban design principles, and cultural spirit of their era. As vibrant centers of economic life, these buildings represent prominent examples of how the Ottoman urban model was articulated in the provinces. Constructed from materials such as stone, brick, and wood beginning in the late 14th century, these structures were handcrafted, sustained by the waqf (endowment) system, and embedded in the city's collective memory. By offering the first systematic and comparative analysis of these structures—previously studied only in a limited and fragmented manner—this thesis seeks to address a significant gap in the literature on Ottoman provincial architecture.
Benzer Tezler
- Soma'da Osmanlı dönemi sivil mimarlık örnekleri koruma sorunları ve çözüm önerileri
Conservation problems and solution proposals of Ottoman period civil architecture examples in Soma
İPEK GÖLÜKCÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
MimarlıkDokuz Eylül ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MİNE TANAÇ ZEREN
- Akhisar kent merkezine yönelik çevre araştırması
A Study on the historical environment in the city center of Akhisar
HATİCE SENEM DOYDUK
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
MimarlıkDokuz Eylül ÜniversitesiRestorasyon Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. EMEL KAYIN
- Ayniyat ve ahkam defterleri ışığında İzmir kazası (1808-1839)
Izmir district in the light of ayniyat and ahkam books (1808-1839)
ZEYNEP GÜREL
- Seyyid Vehbî Divanı'na göre 18. asırda Osmanlılarda sosyal hayat
Social life in Ottomans in the 18th century according to Divan of Seyyid Vehbi
ÖZLEM DÜZLÜ
- Manisa Şer'iyye Sicillerine göre XVII. yüzyılın ilk yarısında sosyo-ekonomik hayat
According to Manisa Shar'iyya Records socio-economic life in the first half of the XVII. century
MELİS ALTAN