Bağlama çalgısının profesyonel icra performansına yönelik 1980 yılından günümüze geçirdiği fiziksel değişimler
Physical changes that the bağlama instrument has undergone since 1980 for professional performance
- Tez No: 956200
- Danışmanlar: DOÇ. DR. EMİNE CEYLAN ÜNAL AKBULUT
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sahne Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Müzik ve Sahne Sanatları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 166
Özet
Bu çalışma, bağlama çalgısının 1980 yılından itibaren geçirdiği fiziksel değişimleri, profesyonel icra performansına etkileri açısından değerlendirmek amacıyla hazırlanmıştır. Araştırma kapsamında, bağlama yapım sürecinde kullanılan malzemelerin, yapım tekniklerinin ve teknolojik donanımların zaman içerisindeki dönüşümü analiz edilmiştir. Ayrıca çalgı yapımcılarının ve icracılarının bu dönüşüme katkıları, bireysel deneyimleri ve çalgıya yönelik teknik talepleri nitel araştırma yöntemleriyle incelenmiştir. Araştırmanın veri kaynağını İstanbul'da mesleği sürdüren beş bağlama yapımcısı ve yedi profesyonel bağlama icracısı oluşturmaktadır. Alan araştırmasında, yarı yapılandırılmış görüşmeler ve gözlemlerden elde edilen veriler betimsel analiz yöntemiyle değerlendirilmiş; değişim süreci 1980'li yıllardan 2020'li yıllara kadar on yıllık periyotlar halinde incelenmiştir. Araştırma altı ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde; çalışmanın amacı, kapsamı, yöntemi, sınırlılıkları ve araştırma soruları ortaya konmuştur. İkinci bölümde; nitel araştırma yöntemi, örneklem yapısı ve veri toplama teknikleri açıklanmıştır. Üçüncü bölümde; bağlamanın fiziksel gelişimi tekne, kapak, sap ve diğer yapı elemanları üzerinden detaylandırılmıştır. Dördüncü bölümde; bağlamanın tarihsel kökeni, icra alanları ve biçimsel çeşitliliği gibi kültürel yönleri ele alınmıştır. Beşinci bölümde; alandan elde edilen bulgular değerlendirilerek, konservatuvarların etkisi, mesleki kimlik oluşumu, yapımda bireysel yöntemler, icracı talepleri ve 1980'den günümüze on yıllık periyotlar hâlinde çalgıda meydana gelen değişimler analiz edilmiştir. Altıncı ve son bölümde ise; tüm veriler ışığında ulaşılan sonuçlar sistematik biçimde özetlenmiştir. Çalışma sonuçlarına göre, bağlama çalgısında meydana gelen değişimlerin, yalnızca teknik ve estetik tercihlerden değil; aynı zamanda sosyo-kültürel etkenlerden, akademik yapım eğitimi süreçlerinden ve teknolojik gelişmelerden de etkilendiği ortaya konmuştur. Özellikle konservatuvarların çalgı yapımı eğitimi vermeye başlaması, yapım süreçlerinde belirli bir standartlaşma sağlamış; icracıların talepleri ise ergonomi, ses verimliliği ve estetik bağlamında belirleyici olmuştur. Bu bağlamda, çalgı üzerindeki değişimler bütüncül bir perspektifle ele alınarak, bağlamanın günümüzdeki fiziksel formuna ulaşmasında etkili olan faktörler detaylı biçimde değerlendirilmiştir.
Özet (Çeviri)
This study aims to evaluate the physical changes that the baglama instrument has undergone since 1980, specifically in relation to its impact on professional performance practices. Within the scope of the research, the transformation of materials, construction techniques, and technological components used in the making of the baglama over time has been analyzed. Additionally, the contributions of instrument makers and performers to this transformation, along with their individual experiences and technical demands regarding the instrument, have been examined through qualitative research methods. The primary data sources for the study consist of five baglama makers and seven professional baglama performers based in Istanbul. Field data were collected through semi-structured interviews and direct observations, and were analyzed using descriptive analysis methods. The process of transformation was examined across ten-year intervals from the 1980s to the 2020s. The study is organized into six main chapters. The first chapter outlines the purpose, scope, methodology, limitations, and research questions. The second chapter explains the qualitative research approach, sampling structure, and data collection techniques. The third chapter details the physical development of the baglama through its body, soundboard, neck, and other structural components. The fourth chapter discusses the cultural dimensions of the instrument, including its historical roots, performance contexts, and morphological diversity. The fifth chapter analyzes the field findings with a focus on the influence of conservatories, the formation of professional identity, individual methods in instrument making, performer-driven demands, and the decadal transformations of the instrument from 1980 to the present. Finally, the sixth chapter systematically summarizes the conclusions derived from the overall data. The findings of the study reveal that the transformations in the baglama are shaped not only by technical and aesthetic preferences, but also by socio-cultural factors, academic instrument-making education, and technological developments. In particular, the introduction of instrument-making programs in conservatories has contributed to a degree of standardization in production, while performers' demands have played a critical role in determining ergonomic design, sound efficiency, and aesthetic features. Within this context, the changes observed in the instrument have been evaluated from a holistic perspective, and the factors influencing the baglama's current physical form have been thoroughly examined.
Benzer Tezler
- Çalgı yapımında yeni arayışlar: Divane çalgısı ve metal profil saplı bağlama
New investigations in instrument making: The instrument divane and the metal neck baglama
KÖKSAL KAYA GÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
El Sanatlarıİstanbul Teknik ÜniversitesiMüzikoloji ve Müzik Teorisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÖZDE ÇOLAKOĞLU SARI
- Dilsiz çoban kavalının tarihsel süreçte gelişimi ve çalım tekniklerinin incelenmesi
An exami̇nati̇on of the hi̇stori̇cal development and performance techni̇ques on he tongueless shepherd's kaval
KEMAL AKDEMİR
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2025
MüzikHaliç ÜniversitesiTürk Musikisi Ana Sanat Dalı
PROF. MUTLU DEMİR TORUN
- Cumhuriyet sonrası izmir'de bağlama ile zeybek icraları ve analizi
Zeybek performances and analysis with bağlama in İzmir after the Republic
AYFER HAZAL BIÇAKÇI
- Günümüzde profesyonel bağlama icrasında değişimler
Başlık çevirisi yok
ALİ YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
MüzikHaliç ÜniversitesiTürk Müziği Ana Sanat Dalı
ÖĞR. GÖR. HAYDAR TANRIVERDİ
YRD. DOÇ. DR. PINAR SOMAKÇI
- Makine çevirisi ve dijitalleşme bağlamında çevirmenlik mesleğinin dönüşümü
Transformation of the translation profession within the context of machine translation and digitalization
HİLAL ÖZTÜRK BAYDERE
Doktora
Türkçe
2022
Eğitim ve Öğretimİstanbul ÜniversitesiÇeviribilim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALEV BULUT