Fermatean bulanık pıprecıa ve fermatean bulanık swara tabanlı FMEA ve COCOFISO yöntemleriyle bakım süreçlerinde risk analizi
Risk analysis in maintenance processes with fermatean fuzzy piprecia and fermatean fuzzy swara based FMEA and COCOFISO methods
- Tez No: 956338
- Danışmanlar: DOÇ. DR. TÜLAY KORKUSUZ POLAT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Endüstri ve Endüstri Mühendisliği, Industrial and Industrial Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sakarya Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Endüstri Mühendisliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 109
Özet
Artan rekabet koşulları ve teknolojik açıdan yaşanan gelişmeler işletmelerin üretim süreçlerini daha verimli hale getirmelerini zorunlu kılmıştır. İşletme süreçlerinde verimliliği azaltan en önemli etkenlerden biri arızaların yaşanmasıdır. İşletmelerin önceden oluşabilecek arızaları tespit edip önlem alarak engellemesi gerekmektedir. Önlem alınmaması durumunda arızalarda artış olmasından dolayı üretimin aksaması, maliyetlerin artması gibi durumlara neden olmaktadır. Bu sebeple işletmeler açısından bakım faaliyetleri önemli hale gelmiştir. Tez kapsamında otomotiv sektöründe üretim yapan bir işletmede bakım süreçlerindeki risklerin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu doğrultuda değerlendirme yapılması için işletme müdürü, bakım mühendisi ve işletme danışmanı olmak üzere üç karar verici belirlenmiştir. İşletmedeki bakım süreci detaylı bir şekilde analiz edilerek süreçte oluşabilecek 25 adet risk belirlenmiştir. Risklerin değerlendirilmesi için Klasik FMEA yöntemi yeni kriter eklenip etki kriteri üç bölüme ayrılarak geliştirilmiştir. Kriterler olasılık, tespit edilebilirlik, önlenebilirlik, tamir süresi, tamir maliyeti ve tamir zorluğu olarak belirlenmiştir. Kriterlerin ağırlıklandırılması için Fermatean bulanık PIPRECIA ve Fermatean bulanık SWARA yöntemleri kullanılmıştır. Fermatean bulanık PIPRECIA yönteminde en önemli kriter önlenebilirlik olarak elde edilmiştir. Fermatean bulanık SWARA yönteminde ise en önemli kriter tespit edilebilirlik olarak elde edilmiştir. Fermatean bulanık kümeler kullanılarak karar vericilerin değerlendirmedeki belirsizlikler en aza indirilmiştir. Risklerin değerlendirilmesinde kriterler için 1-10 skalasında değerlendirme ölçeği oluşturulmuştur. Risklerin değerlendirilmesinde FMEA ve COCOFISO yöntemleri kullanılıştır. Çalışma sonucunda yöntemlerin güvenirliğini ve tutarlılığını ortaya koymak için duyarlılık ve karşılaştırma analizi yapılmıştır. Duyarlılık analizinde Fermatean bulanık PIPRECIA ve Fermatean bulanık SWARA yöntemlerindeki en önemli kriterler 4 farklı senaryoda %10, %15, %20 ve %25 oranında arttırılmıştır. Değerlendirme sonucunda risklerin sıralamalarında değişim olmamıştır. Bu sebeple yöntemler yapılan senaryolara yüksek bir dayanıklılık ve kararlılık göstermiştir. Sonuç olarak, yöntemlerin parametre değişikliklerine karşı hassas olmadığını ve elde edilen sıralamanın güvenilirliğinin yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Karşılaştırma analizinde tüm yöntemlerde en önemli birinci risk bakım onarım işlemine müdahale eden personelin motivasyon/konsantrasyon eksikliği olması ikinci risk ise üretim kapasitesinin yoğunluğundan dolayı planlanan“planlı bakıma”zaman kalmaması olarak elde edilmiştir. Diğer sıralamalarda yöntemlerde farklı uygulama adımlarının olması bazı küçük sapmaların oluşmasına sebep olmuştur. Spearrman korelasyon katsayısı ile değerlendirme yapılarak yöntemler arasında güçlü bir ilişki olduğu sonucu elde edilmiştir. Çalışma kapsamında önerilen yöntemlerin tutarlı ve güvenilir olduğu sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
Increasing competition conditions and technological developments have made it necessary for businesses to evaluate their production processes. Businesses need to make their processes efficient due to the changes they experience. Managers should focus on creating a performance level that will ensure high efficiency from processes, machines and equipment. Businesses need to increase efficiency in their processes with low costs. There are important factors that prevent the process from being optimized. One of these factors is the occurrence of malfunctions that may occur in the processes. Businesses should detect possible malfunctions in processes in advance. After detection, they need to take precautions and prevent malfunctions. Failure of businesses to take precautions against malfunctions causes negative situations in processes. Malfunctions that may occur in the processes of businesses may cause negative situations such as decrease in profit, missed opportunities that may arise in the future, delay in delivery dates, disruption of production processes and increase in costs. For this reason, maintenance activities have become important for businesses. Efficient management of maintenance processes ensures that time losses that may occur in production processes are reduced, production targets are achieved, delivery dates are met on time and quality in production is increased. Within the scope of the thesis, a study was conducted in a company that produces in the automotive sector. The maintenance processes carried out in the company were analyzed. The aim was to evaluate the risks that may occur in the processes. In this direction, 3 decision makers were determined to carry out the evaluation. The decision makers consist of the business manager, the maintenance engineer and the business consultant. Evaluations were made with regular meetings with decision makers. The maintenance process in the business was analyzed in detail with decision makers. As a result of the analysis, 25 risks that may occur in the maintenance processes in the business were determined. The risks determined together with the decision makers were evaluated. For this purpose, the criteria were determined with the decision makers. A new criterion was added to the probability, impact and detectability criteria in the classical FMEA method. In addition, the impact criterion in the classical FMEA method was developed by dividing it into 3 criteria. A total of six criteria were created within the scope of the study. Apart from the criteria of probability and detectability in the classical FMEA method, a new criterion, preventability, has been added. The impact criterion in the classical FMEA method has been divided into 3 criteria: repair time, repair cost and repair difficulty. The weighting process of the criteria determined by the decision makers was carried out. For this, Fermatean fuzzy PIPRECIA and Fermatean fuzzy SWARA methods were used. Within the scope of the study, criteria weighting process was carried out with 2 different methods. In the Fermatean fuzzy PIPRECIA method, the most important criterion was obtained as preventability. In the Fermatean fuzzy SWARA method, the most important criterion was obtained as detectability. By using Fermatean fuzzy sets, the uncertainties in the evaluation of decision makers were minimized. In the assessment of risks, an assessment scale was created for the criteria of probability, detectability, preventability, repair time, repair cost and repair difficulty. The assessment scale was prepared separately on a scale of 1-10. In the assessment of risks, the risks were evaluated using the COCOFISO method together with the FMEA method. Within the scope of the study, risks were evaluated with 2 different methods. The evaluation was carried out by 3 decision makers using a 1-10 evaluation scale for the criteria of probability, detectability, preventability, repair time, repair cost and repair difficulty. The decision makers made their evaluations jointly. As a result of the study, in the first step, sensitivity analysis was performed to reveal the reliability and consistency of the methods used. Then, in the second step, a comparison analysis was performed for the 4 different risk assessment results obtained in the application. In the sensitivity analysis, the most important criterion in the Fermatean fuzzy PIPRECIA method, preventability, and the most important criterion in the Fermatean fuzzy SWARA method, detectability, were examined. The most important criteria were evaluated in 4 different scenarios. The weight of the most important criterion was increased by 10% in scenario 1, 15% in scenario 2, 20% in scenario 3 and 25% in scenario 4. The sum of the criterion weights should be 1. All criteria except the most important criterion were reduced in proportion to their weights so that the sum of the criterion weights would be 1. Four different analyses based on scenarios were performed and evaluated. As a result of the evaluations, no change occurred in the rankings of the risks. For this reason, it was concluded that the methods used within the scope of the study showed high durability and stability to the different scenarios implemented. As a result, it was concluded that the methods used were not sensitive to parameter changes and the reliability of the obtained ranking was high. In the comparative analysis, the most important first risk in all results of the methods used within the scope of the study was found to be the lack of motivation/concentration of the personnel intervening in the maintenance and repair process. The second most important risk in all the results used within the scope of the study was the lack of time for“planned maintenance”due to the intensity of production capacity. There were minor deviations in 4 different assessments in the risk rankings other than the first and second most important risks. Some minor deviations occurred due to the different application steps of the methods used. Evaluation was made with Spearrman correlation coefficient to show the relationship between the methods. According to the evaluation results, Spearrman correlation coefficient was obtained close to 1 and it was concluded that there was a strong relationship between the methods used. Within the scope of the study, 4 different methods were used, namely Fermatean fuzzy PIPRECIA, Fermatean fuzzy SWARA, FMEA and COCOFISO. It was concluded that the methods used were consistent and reliable.
Benzer Tezler
- Fermatean Bulanık küme teorisi ile Şanghay ve Mersin limanlarında verimlilik kriterlerinin analizi: AHP ve COCOSO yöntemlerinin entegrasyonu
Analysis of efficiency criteria at Shanghai and Mersin ports using Fermatean Fuzzy set theory: Integration of AHP and COCOSO methods
BEYZANUR AKTARMAÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
DenizcilikAnadolu Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NAMIK KEMAL ERDOĞAN
- Fermatean bulanık sayılar kullanarak kalite fonksiyon göçerimi analizi: Telekomünikasyon sektöründe örnek bir uygulama
Quality function deployment analysis with using fermatean fuzzy set: A case study in telecommunication sector
ÖMER CEM BOZKIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiYıldız Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞÜKRAN ŞEKER
- Çok kriterli sıralama ve seçim problemleri için fermatean bulanık SWARA - TOPSIS metodolojisi önerisi
Fermatean fuzzy SWARA - TOPSIS methodology proposal for multi-criteria ranking and selection problems
HAKAN AYDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiYıldız Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. VİLDAN ÖZKIR
- Bulanık ÇKKV teknikleri kullanılarak diş protetik restorasyon malzemesi seçimi
Selection of dental prosthetic restoration material using fuzzy MCDM techniques
ECE AKKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiKaradeniz Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERTUĞRUL AYYILDIZ
- Çoklu kriter karar verme yöntemlerinde genelleştirilmiş bulanık kümelerin kullanılması
Using generalized fuzzy sets in multiple criteria decision-making methods
SALİH BERKAN AYDEMİR
Doktora
Türkçe
2020
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolEskişehir Teknik ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SEVCAN YILMAZ GÜNDÜZ