Afet dönemlerinde X platformu paylaşımlarının yanlış bilgi bağlamında incelenmesi: 6 Şubat depremleri
Examining X platform posts in the context of misinformation during disaster periods: February 6 earthquakes
- Tez No: 956387
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FADİME ŞİMŞEK İŞLİYEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İletişim Bilimleri, Communication Sciences
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Aksaray Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı (Disiplinlerarası)
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 183
Özet
Çağımızın en kritik epistemolojik sorunlarından biri olan yanlış bilgi fenomeni, dijital iletişim ekosisteminde giderek karmaşıklaşan bir yapı sergilemektedir. Hakikat sonrası çağın karakteristik özelliği olan bu durum, özellikle afet gibi kriz anlarında toplumsal etkileri katlanarak artan bir soruna dönüşmektedir. 2023 yılında meydana gelen 6 Şubat Kahramanmaraş Depremleri yanlış bilginin afet dönemlerindeki yayılım dinamiklerini ölçmek hususunda oldukça önemli bir noktada durmaktadır. Bu çalışma, 6 Şubat depremlerinde X platformunda yayılan yanlış bilgilerin türlerini, yayılım dinamiklerini ve toplumsal etkilerini sistematik bir yaklaşımla incelemektedir. Araştırma, Uluslararası Doğruluk Kontrolü Ağı (IFCN) onaylı üç bağımsız doğrulama platformu (Teyit.org, Doğrula.org, Doğruluk Payı) ile iki resmi kurumun (AA Teyit Hattı, DMM) verilerini temel alarak, afet dönemlerinde yanlış bilginin yapısını ve zarar potansiyelini analiz etmektedir. Nitel yöntemin kullanıldığı bu çalışmada doğrulama platformlarındaki uzmanlarla yüz yüze görüşmeler yapılmış, 529 teyit edilmiş içerik doküman analizine tabi tutulmuştur. Elde edilen veriler betimsel analiz tekniği kullanılarak analiz edilmiştir. Bu doğrultuda Wardle'nin yanlış bilgi türlerine yönelik yapmış olduğu sınıflama dikkate alınarak tematik bir çerçeve oluşturulmuştur. Çalışmada yanlış bilgi içeren paylaşımların %69'unun X kaynaklı olduğu tespit edilmiş, paylaşımlarda yanlış bilginin en çok uydurma ve çarpıtma türlerinin öne çıktığı bulgulanmıştır. Çalışma sonucunda sosyal medya uygulamalarında yanlış bilgiyi önlemek adına gerçek zamanlı doğrulama ve uyarma içeren yeni sistemlerin geliştirilmesi önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
The phenomenon of misinformation, one of the most critical epistemological problems of our age, exhibits an increasingly complex structure in the digital communication ecosystem. This situation, which is a characteristic feature of the post-truth era, turns into a problem whose social effects increase exponentially, especially in times of crisis such as disasters. The February 6 Kahramanmaraş Earthquakes in 2023 stand at a very important point in measuring the spread dynamics of misinformation during disaster periods. This study systematically examines the types of misinformation spread on the X platform during the February 6 earthquakes, their spread dynamics, and their social effects. The research analyzes the structure and harm potential of misinformation during disaster periods based on the data of three independent verification platforms (Teyit.org, Doğrula.org, Doğruluk Payı) approved by the International Fact-Checking Network (IFCN) and two official institutions (AA Teyit Hattı, DMM). In this study, where the qualitative method was used, face-to-face interviews were conducted with experts on the verification platforms, and 529 confirmed content was subjected to document analysis. The obtained data was analyzed using the descriptive analysis technique. In this context, a thematic framework was created by taking into account Wardle's classification of types of misinformation. The study found that 69% of the posts containing misinformation were from X, and that the most common types of misinformation in the posts were fabrications and distortions. As a result of the study, it is recommended that new systems that include real-time verification and warning be developed in order to prevent misinformation in social media applications.
Benzer Tezler
- 6 Şubat depremlerinde AFAD'ın sosyal medya paylaşımlarına yönelik kriz iletişimi analizi
Crisis communication analysis of AFAD's social media posts during the February 6 earthquakes
DİLARA AYCIL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Halkla İlişkilerAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiHalkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NARGİS ÖZGEN
- Devlet kurumlarının kriz dönemlerinde dezenformasyonla mücadele örneği: Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı'nın deprem bültenleri
An example of state institutions combating disinformation in times of crisis: Analysis of earthquake bulletins of the Presidental Directorate of Communications
AYŞE İREM SUNGAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
GazetecilikMarmara ÜniversitesiGazetecilik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN BARIŞ DOSTER
- Understanding social disparities through the practice of public transportation in post Covid-19 period, lessons from brussels, belgium
Covıd-19 sonrası sosyal eşitsizlikleri toplu taşıma pratikleri üzerinden anlamak, Brüksel, Belçika'dan dersler
CİHAT BALUKEN
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EDA BEYAZIT
- Device design, production cost and market analysis with heating, cooking and energy source to be used in outdoor life
Dış mekan yaşamında kullanılacak ısıtma, pişirme ve enerji kaynağı ile cihaz tasarımı, üretim maliyeti ve pazar analizi
MUHAMMET İKBAL GÜNER
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Makine MühendisliğiSakarya ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAKAN SERHAD SOYHAN
- Pandemi döneminde doğum sonrası depresyon ve ilişkili faktörler
Postpartum depression and associated factors during the pandemic period
HAVVANUR TAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Psikolojiİstanbul Bilgi ÜniversitesiTravma ve Afet Çalışmaları Uygulamalı Ruh Sağlığı Bilim Dalı
PROF. DR. ZEYNEP ŞİMŞEK