Fantastik kurmaca çocuk metinlerinde dini unsurlar
Religious elements in fantastic children's fiction texts
- Tez No: 956632
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AYŞE FARSAKOĞLU EROĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 376
Özet
Fantastik Kurmaca Çocuk Metinlerinde Dini Unsurlar başlıklı bu çalışmanın inceleme konusu fantastik çocuk metinlerindeki İslami izleklerin çocuk gerçekliği, çocuğa görelik ve edebî estetik hususiyetleri bakımından değerlendirilmesidir. Bu içerik İslami çocuk edebiyatı ürünlerinin nitel ölçütlerini tespit etmenin yanında, çocuk metinlerindeki dini ideolojik söylemin okurda ve eserin edebî estetik unsurlarında yarattığı etkiyi ortaya koymayı amaçlamaktadır. Fantastik, olağanüstünün anlatımına imkân tanıyan türler üstü bir anlatı biçimidir. Destan, masal, efsane, menkıbe ve mit gibi geleneksel anlatılar çağdaş bir yazın formu olan fantastiğin imkânlarıyla yeniden yorumlanmıştır. Bu yazın pratiği geleneksel anlatıların çocuk edebiyatına kazandırılması yönünde önemli bir adımdır. Böylece kadim bir kültür, medeniyet, dil ve düşünce geleneğinin yaşayan hafızası durumundaki bu metinler, günümüz çocuğunun dil, düşünce, anlam ve değer dünyasına kazandırılmıştır. Kimi yazarlar fantastiği İslam inanç sistemine dair soyut konuların somutlaştırılarak çocuğa aktarılmasının imkânı olarak görmüşlerdir. Kur'an kıssaları ya da dinî, tarihî, tasavvufî şahsiyetlerin menkıbevî yaşamları fantastik tür içerisinde kurgulanan İslami izleklerdendir. Ölüm ve ahiret inancına dair gaybi konular ya da gözle görülemeyen ruhani varlıkların mahiyetine bağlı içerikler okurda gizem, merak, korku, heyecan gibi duyguları harekete geçirmektedir. Bu da fantastik okuru metne çeken duyusal ölçütlerdendir. Çalışmada incelenen fantastik çocuk metinlerindeki dini içeriklerin bir kısmı çocuk gerçekliğine uygun içeriklerdir. Bu içerikler genellikle çocuğun dil, anlam, düşünce ve değer dünyasına uygun poetik bir üslupla işlenmektedir. Bu eserlerin çocuk gerçekliğiyle belirlenen edebî estetik hususiyetleri, söz konusu dini içerikleri çocuğun içselleştirmesine imkân tanımaktadır. İncelenen bazı eserlerdeki dini ahlaki içeriklerse üst ve otoriter bir dille okura sunulmakta, bu da eserin edebî estetik hususiyetlerinde gözle görülür bir tahribata sebep olmaktadır. Dini politik ya da dini didaktik söylemin yoğun olarak hissedildiği bu eserler, çocuk okuru tahakküm altına alarak okuma edimini düşünsel bir süreç olmaktan çıkarmaktadır. Bu hususiyetler eserin, çocuğun dil ve değer dünyasında karşılık bulmasını zorlaştırmaktadır. Çocuk gerçekliğinden uzak düşen bu tür dini söylemler çocuk okurla eser arasına aşılması güç mesafeler koymaktadır.
Özet (Çeviri)
The subject of this study, titled Religious Elements in Fantastic Children's Fiction Texts, is the evaluation of Islamic themes in fantastic children's texts in terms of child reality, child relevance and literary aesthetics. In addition to determining the qualitative criteria of Islamic children's literature products, this content aims to reveal the effect of religious ideological discourse in children's texts on the reader and the literary aesthetic elements of the work. Fantasy is a supra-genre narrative form that allows the eexpression of extraordinary. Traditional narratives such as epic, fairy tale, legend, myth and legend have been reinterpreted with the possibilities of fantasy as a contemporary literary form. This literary practice is an important step towards bringing traditional narratives into children's literature. Thus, these texts, which are the living memory of an ancient culture, civilisation, language and thought tradition, have been brought into the language, thought, meaning and value world of today's children. Some authors have seen fantasy as a means of concretising abstract issues related to the Islamic belief system and transferring them to the child. Qur'anic parables or the mythical lives of religious, historical and mystical figures are among the Islamic themes that are fictionalised in the fantasy genre. Unseen issues related to the belief in death and the afterlife or the content related to the nature of spiritual beings that cannot be seen with the naked eye mobilise emotions such as mystery, curiosity, fear and excitement in the fantastic reader. This is one of the sensory criteria that attracts the fantastic reader to the text. Some of the religious contents in the children's fantasy novles analysed in the study are suitable for children's reality. These contents are generally processed in a poetic style suitable fort he child's language, meaning, thought and value world. The literary aesthetic characteristics of these Works, which are determined by children's reality, allow the child to internalise the religious contents in question. The religious moral contents in some of the analysed Works are presented to the reader in a superior and authoritarian language, which causes a visible damage to the literary aesthetic characteristics of the work. These works, in which religious political or religious didactic discourse is felt intensely, dominate the child reader and prevent the act of reading from being an intellectual process. These features make it difficult for the work to find a response in the child's language and value world. Such religious discourses, which are far from the reality of children, put difficult distances between the child , put difficult distances between the child reader and the work.
Benzer Tezler
- Nazlı Eray'ın öykülerinde yapı ve izlek
Structure and path in the short stories of Nazlı Eray
ŞULE YILMAZ ÖNAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Türk Dili ve EdebiyatıFırat ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. VEYSEL ŞAHİN
- Interpretation des romans 'Das leben ist eine karawanserei' von Emine Sevgi Özdamar -aus werkimmanenter sicht-
Emine Sevgi Özdamar'ın 'Hayat bir kervansaray' adlı romanının eser merkezli yorumlanması
YUNUS PINAR
Yüksek Lisans
Almanca
2007
Alman Dili ve EdebiyatıAnadolu ÜniversitesiAlman Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF.DR. YÜKSEL KOCADORU
- Sinema ve terapi Venüs'ün Çiçek Sepeti
Cinema and theraphy the Flower Basket of Venus
CANEL BİNGÖL
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Güzel SanatlarMarmara ÜniversitesiSinema Televizyon Ana Sanat Dalı
PROF.DR. SEMİR ASLANYÜREK
- Engin Geçtan'ın romanlarında yapı ve tema
Structure and theme in Engin Geçtan's novels
BÜŞRA ALTUNTAS
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıHarran ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HALEF NAS
- İhsan Oktay Anar'ın kurmaca dünyasında olağanüstü, tekinsiz ve fantastik unsurlar
Extraordinary, uncanny and fantastic elements in İhsan Oktay Anar's fictional world
DİYAR AKGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıSüleyman Demirel ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CAFER GARİPER