Geri Dön

Otomobilin tarihi ve Türkiye'de otomotiv sektörünün dünü, bugünü, yarını

The history of the car and the past, present and future of the automotive industry in Turkey

  1. Tez No: 956655
  2. Yazar: METİN ÖZGÜN YAKA
  3. Danışmanlar: PROF. DR. CEMAL ERDEM HEPAKTAN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Ekonomi, Economics
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Manisa Celal Bayar Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: İkt. Gelişme ve Uluslararası İkt. Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 138

Özet

Otomobil insan hayatına 1886 yılında Benz – Motorwagen'in lisanslanmasıyla katılmış, başta elektrikli ve buharlı motorlarla üretilirken sonrasında içten yanmalı motorlarla donatılmıştır. Günümüzde otomobiller tam elektrikli motorlarla karbon salınımından uzaklaşma sürecindedir. Otomobilin gelişimini sürdürdüğü bu yüzyılda iki önemli dünya savaşı yaşanmış, savaşlar otomobilin talebinde dönemsel yaralar açsa da en büyük gelişmeler yine savaş döneminde kat edilmiş, halkın ulaşabileceği otomobiller üretmek liderlerin politika aracı olmuştur. İkinci dünya savaşı sonrası oluşan sosyal iklim, Amerikan dolarının baz para olması, globalleşme ve pazara yakın üretim tüm dünyada otomobil talebini artmıştır. Petrol krizi sonrası üreticiler montaj hatlarını pazara yaklaştırma eğilimine girmiş, 1990 yılı itibarıyla Türkiye de bu yatırımlardan nasibini alarak Avrupa'nın önemli montaj hattı konumuna gelmiştir. 2024 yılı verilerine göre global otomotiv pazarı 93.546.599 adet olarak gerçekleşmiş üretim sektörü pazar payının %21'inden fazlasına karşılık gelmesi bakımından birinci sektör durumundadır. Türkiye otomotiv pazarı 1.238.509 adetle tüm zamanların en yüksek satış adedine ulaşmıştır. Türkiye otomotiv endüstrisi %13'lük artışla toplam ihracatın %16'lık kısmını karşılayarak tekrar birinci sektör olmuştur. Üç bölümden oluşan çalışmanın ilk bölümü otomobilin tarihsel sürecini ortaya koymaktadır. İkinci bölümde sektörün mevcut durumunu globalleşme süreci ve gerçekleşen satış adetleriyle açıklamayı amaçlamaktadır. Bu bağlamda Türkiye'nin üretim ve ihracat gücü, üretimde yerlilik oranı, pazar talebinin belirleyicileri, vergi politikalarının etkinliği ve talebi belirleyen etkenleri kapsamaktadır. Üçüncü bölüm kendi içinde iki kısım olarak ilk kısımda gelecek projeksiyonu kapsamında elektrikli otomobillere geçiş süreci takip edilirken, ikinci kısımda elektrikli otomobillere geçişte Türkiye otomotiv pazarının GZFT analizi ve 2010 – 2024 yılları arasında gerçekleşen satış adetleri üzerinden ekonometrik analiz yapılmıştır. Eviews ile elde edilen veriler %1 anlamlılık düzeyinde brüt asgari ücretteki artışın otomotiv satış adetlerini artırdığı, %5 anlamlık düzeyinde dolar kurundaki artışın otomotiv satış adetlerini azalttığı görülmüştür.

Özet (Çeviri)

The automobile entered human life in 1886 with the licensing of the Benz Motorwagen. Initially produced with electric and steam engines, it was later equipped with internal combustion engines. Today, automobiles are in the process of moving away from carbon emissions with fully electric engines. Two major world wars occurred during this century, during which the automobile continued its development. While wars periodically disrupted automobile demand, the most significant advances were made during the wars, and producing cars that were affordable to the public became a policy tool for leaders. The social climate that emerged after World War II, the establishment of the US dollar as base currency, globalization, and production closer to the market increased automobile demand worldwide. Following the oil crisis, manufacturers began to move their assembly lines closer to the market, and by 1990, Turkey, benefiting from these investments, became a major assembly line in Europe. According to 2024 data, the global automotive market reached 93,546,599 units, making it the leading sector in terms of production, accounting for over 21% of the market share. The Turkish automotive market reached an all-time high of 1,238,509 units. The Turkish automotive industry, with a 13% increase, once again became the leading sector, accounting for 16% of total exports. The first part of this three-part study outlines the historical trajectory of the automobile industry. The second part aims to explain the current state of the sector through the globalization process and actual sales figures. In this context, it covers Turkey's production and export capacity, the rate of domestic production, the determinants of market demand, the effectiveness of tax policies, and the factors that determine demand. The third part, which consists of two parts, follows the transition to electric cars within the scope of future projections. The second part provides a SWOT analysis of the Turkish automotive market during the transition to electric cars and an econometric analysis based on sales figures between 2010 and 2024. Data obtained from Eviews indicates that an increase in the gross minimum wage increases automotive sales (at a significance level of 1%). An appreciation of the dollar against the Turkish Lira decreases automotive sales (at a significance level of 5%).

Benzer Tezler

  1. Otomotiv sektöründe müşteri memnuniyetinin satışa etkileri; Ford örneği

    Effects of customer satisfaction for sale in the automotive industry; Ford example

    GAMZE GÜNER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    İşletmeAtılım Üniversitesi

    İşletme Yönetimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. DİLAVER TENGİLİMOĞLU

  2. Elektrikli otomobil satın alma istekliliğini etkileyen faktörler: Konya ili örneği

    The factors affecting the willingness to purchase electricautomobile: The case of Konya province

    HAKAN USLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    EkonomiSüleyman Demirel Üniversitesi

    İktisat Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ONUR DEMİREL

  3. Türkiye'de otomotiv sektörü'nde dağıtım,satış yöntemleri ve bir araştırma

    Distrubition of automotive sector in turkey,sales methods and research

    ŞİMAL ÇELİKÖRS GÜLER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2008

    İşletmeBeykent Üniversitesi

    İşletme Yönetimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUHİTTİN KARABULUT

  4. Türkiye'deki derleme kütüphanelerinde bilgi kaynaklarına erişilebilirlik sorunları: Otomotiv sektörü örneği

    Knowledge sources accessibility problems the depository libraries in Turkey: The case of automotive sector

    İLKAY TAHSİN DEMİRKOL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Bilgi ve Belge YönetimiMarmara Üniversitesi

    Bilgi ve Belge Yönetimi Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜSSÜN GÜNEŞ

  5. Türkiye'de ve Azerbaycan'da tüketicilerin satın alma davranışlarına etki eden faktörlerin incelenmesi: Otomotiv sektöründe bir uygulama

    The investigation of the factors that effect consumer behaviors in Turkey and Azerbaijan: An implementetion at automobile sector

    GADİR DAVUDOV

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    İşletmeDumlupınar Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ÖMER ZAFER GÜVEN