Maternal strese maruz kalmış farelerde hipokampal glukokortikoid reseptör genleri (Nr3c1 ve Nr3c2) ve glukokortikoid sinyal yoluyla ilişkili genlerin (Hsp90 ve Sgk1) ekspresyonunun dPCR ile analizi
Analysis of hippocampal glucocorticoid receptor genes (Nr3c1 and Nr3c2) and glucocorticoid signaling pathway-related genes (Hsp90 and Sgk1) expression in mice exposed to maternal stress using dPCR
- Tez No: 956797
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ KEZİBAN KORKMAZ BAYRAM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Genetik, Genetics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tıbbi Genetik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tıbbi Genetik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 89
Özet
Yaşamın erken döneminde maruz kalınan maternal ayrılık gibi travmatik deneyimler, yaşamının ilerleyen dönemlerinde bireyin psikopatolojik bozukluklara yatkınlığını artıran önemli faktörlerdendir. Deneysel hayvan modelleri, maternal ayrılığın glukokortikoid hormonlarının salınımında düzensizliklere yol açarak hipotalamus-hipofiz-adrenal (HPA) ekseni üzerinden kalıcı nörobiyolojik etkiler oluşturabileceğini göstermektedir. Bu çalışmanın amacı, yaşamın erken dönemlerinde maruz kalınan stresin HPA ekseni bileşenlerinden olan hipokampusta ve periferik kanda glukokortikoid reseptörleri ve sinyal yolağı ile ilişkili genlerin mesajcı RNA (mRNA) ifade düzeylerine olan etkisini araştırmaktır. Bu çalışmada, öngörülemeyen maternal ayrılık (MS) ve maternal ayrılıkla birleştirilmiş öngörülemeyen maternal stres (MSUS) uygulanan BALB/c ırkı farelerde yaşamın erken döneminde maruz kalınan kronik stres modellenerek; bu farelerin hipokampus ve periferik kanlarından Fenol-Kloroform tekniği ile izole edilen total RNA örneklerinde glukokortikoid sistemiyle ilişkili genlerden Nr3c1, Nr3c2, Hsp90 ve Sgk1'in mRNA ekspresyon düzeyleri dijital polimeraz zincir reaksiyonu (dPZR) yöntemi ile ölçülmüştür. Elde edilen verilerin istatistiksel analizleri yapılırken GraphPad Prism yazılımı kullanılmıştır. Gen ekspresyon analizleri sonucunda, özellikle MS grubu erkek farelerin periferik kan örnekelerinde mRNA düzeyinde anlamlı şekilde Nr3c2 geninde azalma (p = 0,0319) Sgk1 geninde artma (p = 0,0243) saptanırken, diğer genlerin mRNA ifade düzeylerinde farklanmalar olmasına rağmen istatistiksel açıdan anlamlılık tespit edilememiştir. Bu çalışma, erken yaşam stresinin glukokortikoid reseptör sistemi ve hedef genleri üzerinde yarattığı moleküler etkileri, cinsiyet ve doku farklılıkları bağlamında ayrıntılı biçimde ortaya koyarak, Nr3c2 ve Sgk1 genlerinin periferik stres biyobelirteci olma potansiyeline vurgu yapmaktadır. Ayrıca, stresin türünün ve biyolojik cinsiyetin belirleyici faktörler olarak dikkate alınması gerektiğini belirterek, translasyonel stres araştırmalarına katkı sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
Early-life exposure to traumatic experiences, such as maternal separation, is one of the key factors that increase an individual's susceptibility to psychopathological disorders later in life. Experimental animal models suggest that maternal separation can induce lasting neurobiological effects via the hypothalamic-pituitary-adrenal (HPA) axis by disrupting glucocorticoid hormone secretion. The aim of this study is to investigate the effects of early-life stress on the messenger RNA (mRNA) expression levels of genes related to glucocorticoid receptors and signaling pathways in the hippocampus and peripheral blood, which are components of the HPA axis. In this study, chronic early-life stress was modeled using BALB/c mice subjected to unpredictable maternal separation (MS) and unpredictable maternal stress combined with maternal separation (MSUS). Total RNA was isolated from the hippocampus and peripheral blood of these mice using the phenol-chloroform extraction method. The mRNA expression levels of glucocorticoid-related genes—Nr3c1, Nr3c2, Hsp90, and Sgk1—were measured using digital polymerase chain reaction (dPCR). Statistical analyses were performed using GraphPad Prism software. Gene expression analysis revealed a significant decrease in Nr3c2 (p = 0.0319) and a significant increase in Sgk1 (p = 0.0243) mRNA levels, specifically in the peripheral blood of male mice in the MS group. Although the expression levels of the other genes also changed, these differences were not statistically significant. This study provides a detailed account of the molecular effects of early-life stress on the glucocorticoid receptor system and its target genes, considering sex and tissue-specific differences. It highlights the potential of Nr3c2 and Sgk1 as peripheral stress biomarkers. Furthermore, by emphasizing the importance of stress type and biological sex as determining factors, the study contributes to translational stress research.
Benzer Tezler
- Maternal strese maruz kalmış farelerin hipokampus dokularında apoptoz ile ilişkili genlerin mrna düzeylerinin araştırılması
Investigation of mRNA levels of genes associated with apoptosis in the hippocampal tissues of maternally stressed mice
İHSAN KIVANÇ GÜRSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
BiyolojiAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTıbbi Genetik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KEZİBAN KORKMAZ BAYRAM
- Investigation of MRNA expression levels of ampa receptor genes in mice exposed to maternal stress
Maternal strese maruz kalmış farelerde ampa reseptör genlerinin mrna ifade düzeylerinin araştırılması
AIDA NURUL BAROKAH
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
GenetikAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTranslasyonel Tıp Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KEZİBAN KORKMAZ BAYRAM
DR. ÖĞR. ÜYESİ FARUK MERT
- İmmobilizasyon stresine maruz kalmış farelerde etil pirüvatın etkilerinin araştırılması
Researching of the effects of ethyl pyruvat on mice which expose to i̇mmobilization stress
MİHRAB ABUL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eczacılık ve FarmakolojiDicle ÜniversitesiTıbbi Farmakoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. HASAN AKKOÇ
- Kord kan gazında laktatı yüksek olan yenidoğanlarda total oksidan durum / total antioksidan kapasite ve dna hasarının değerlendirilmesi
Evaluation of total oxidant status / total antioxidant capacity and dna damage in newborns with high lactate in cord blood gas
AYDEMİR YALVAÇ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıSağlık Bilimleri ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DERYA BÜYÜKKAYHAN
DR. ÖĞR. ÜYESİ BURCU CEBECİ
- Ağır metal stresine bitki cevabında nitrik oksidin (NO) koruyucu rolünün araştırılması
Investigation of the protective role of nitric oxide (NO) in plant response to heavy metal stress
MAŞUKA SAKLI