Türkiye'de dağılım gösteren Pipistrellus kaup, 1829 (Chiroptera: vespertilionidae) türlerinin moleküler filogenisi
Molecular phylogeny of Pipistrellus kaup, 1829 (Chiroptera: vespertilionidae) species distributed in Türki̇ye
- Tez No: 956928
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞAFAK BULUT, DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜL OLGUN KARACAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Biyoloji, Biology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hitit Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Moleküler Biyoloji ve Genetik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 90
Özet
Yarasa türlerinin sistematiği, morfolojik benzerlikler ve kriptik tür komplekslerinin varlığı nedeniyle taksonomik açıdan önemli belirsizlikler barındırmaktadır. Bu kapsamda, moleküler biyoloji temelli yaklaşımlar, klasik morfolojik tanımlamaların ötesine geçerek tür içi ve türler arası ilişkilerin daha sağlıklı anlaşılmasına olanak tanımaktadır. Özellikle Sitokrom b (Cytb) gibi mitokondriyal belirteçlerin kullanıldığı çalışmalar, Pipistrellus cinsine ait türlerin genetik çeşitliliğini ve filogenetik yapılarını ortaya koymada önemli katkılar sağlamıştır. Bu tez çalışmasında, Türkiye'de yayılış gösteren dört Pipistrellus türü (P. pipistrellus, P. pygmaeus, P. kuhlii ve P. nathusii) incelenmiş; türlerin mitokondriyal Cytb gen bölgesi dizilerine dayalı olarak moleküler filogenetik analizleri gerçekleştirilmiştir. Türkiye'nin farklı coğrafi bölgelerinden toplanan örneklerden DNA izolasyonu yapılmış, PCR amplifikasyonu ve dizileme sonrası filogenetik analizler gerçekleştirilmiştir. Ayrıca, türlerin Türkiye'deki yayılış desenleri değerlendirilmiş, kladlar arası ve klad içi genetik farklılıklar istatistiksel olarak analiz edilmiştir. Analizler sonucunda, P. pipistrellus bireylerinin üç ana klada ayrıldığı ve bazı lokalitelerde doğu ve batı kladlarının birlikte bulunduğu tespit edilmiştir. P. kuhlii bireylerinde ise P. k. lepidus ve P. k. kuhlii alt tür gruplarına ait genetik izler belirlenmiş ve Türkiye'nin bu soy hatları arasında bir geçiş alanı olduğu gösterilmiştir. P. nathusii için Trakya ve Karadeniz Bölgeleri'nde Avrupa kökenli soy hatlarıyla benzerlik gösteren bireyler gözlenmiştir. P. pygmaeus olarak tanımlanan bazı bireylerin moleküler olarak P. pipistrellus ile eşleşmesi, morfolojik tanımlamaların sınırlılığını ortaya koymuştur. Sonuçlar, Türkiye'nin yalnızca bir yayılış alanı değil, aynı zamanda filogenetik çeşitliliğin yoğunlaştığı ve evrimsel süreçlerin aktif olduğu bir bölge olduğunu ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
The systematics of bat species remain taxonomically challenging due to morphological similarities and the presence of cryptic species complexes. In this context, molecular biology-based approaches transcend classical morphological definitions by providing clearer insights into both intraspecific and interspecific relationships. Studies employing mitochondrial markers—particularly the cytochrome b (Cytb) gene—have significantly contributed to understanding the genetic diversity and phylogenetic structure within the genus Pipistrellus. This thesis investigates four Pipistrellus species (P. pipistrellus, P. pygmaeus, P. kuhlii, and P. nathusii) distributed in Türkiye through molecular phylogenetic analyses based on Cytb gene sequences. DNA was extracted from samples collected across various geographical regions of Türkiye, followed by PCR amplification, sequencing, and phylogenetic analyses. In addition, the species' distribution patterns were assessed, and both inter- and intraspecific genetic variations were statistically evaluated. The results revealed that P. pipistrellus individuals form three major clades, with eastern and western clades coexisting in certain localities. In P. kuhlii, genetic traces corresponding to the P. k. lepidus and P. k. kuhlii subspecies groups were identified, suggesting that Türkiye functions as a transition zone between distinct lineages. For P. nathusii, individuals genetically similar to European lineages were detected in the Thrace and Black Sea regions. Moreover, the molecular identification of some individuals originally classified morphologically as P. pygmaeus matched P. pipistrellus, highlighting the limitations of morphological diagnostics in distinguishing cryptic species. Overall, the findings demonstrate that Türkiye is not merely a species distribution zone but also a region of concentrated phylogenetic diversity and ongoing evolutionary processes.
Benzer Tezler
- Türkiye'de dağılım gösteren pipistrellus cinsine ait türlerin (mammalia: chiroptera) taksonomik revizyonu, filogenetik ve filocoğrafik ilişkilerinin saptanması
Taxonomic revision and determination of the phylogenetic and phylogeographic relationships of the species of the genus pipistrellus (mammalia: Chiroptera) distributed in türkiye
EMRE BARLAS
- Orta ve Doğu Akdeniz bölgesi yarasaları (Mammalia: Chiroptera)
The bats of the central and castern mediterranean region (Mammalia: Chiroptera)
AHMET KARATAŞ
- Türkiye'de yayılış gösteren Spermophilus Cuvier, 1825 (Mammalia: Rodentia) cinsi türlerinin sitogenetik analizleri
Cytogenetics analyses of the genus Spermophilus Cuvier, 1825 (Mammalia: Rodentia) species distributed in Turkey
CEMİL ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
BiyolojiHitit ÜniversitesiMoleküler Biyoloji ve Genetik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞAFAK BULUT
- Türkiye'de dağılım gösteren kerevit (pontastacus leptodactylus eschscholtz, 1823) populasyonlarında genetik çeşitliliğin mikrosatellit belirteçler kullanılarak belirlenmesi
Determination of genetic diversity in Turkish crayfish (pontastacus leptodactylus eschscholtz, 1823) populations using microsatellite markers
TUBA DALAR
Doktora
Türkçe
2021
Su ÜrünleriAkdeniz ÜniversitesiSu Ürünleri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜLEYMAN AKHAN
- Türkiye'de dağılım gösteren mezgit balığının (Merlangius merlangus Linnaeus, 1758) popülasyon genetiği yapısının moleküler yöntemlerle belirlenmesi
Determination of population genetic structure of whiting (Merlangius merlangus Linnaeus, 1758) distributed in Turkey by the using molecular methods
ÜMİT GÜR
Doktora
Türkçe
2023
Balıkçılık TeknolojisiOrdu ÜniversitesiBalıkçılık Teknolojisi Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YILMAZ ÇİFTCİ