Yer seçim çalışmalarında CBS destekli yarı otonom planlama botu kullanımı
Use of GIS-supported semi-autonomous planning bot in site selection studies
- Tez No: 956948
- Danışmanlar: PROF. DR. ALPER ÇABUK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Bilim ve Teknoloji, Peyzaj Mimarlığı, Science and Technology, Landscape Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Eskişehir Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 112
Özet
İzmir ili Karaburun ilçesinde yapılması planlanan bir sağlık tesisi için yer seçim süreci, Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) destekli yarı otonom bir planlama botu aracılığıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışmada, Ian McHarg'ın Design with Nature adlı eserindeki ekolojik planlama ilkelerinden yararlanılarak, doğal süreçlerle uyumlu ve çevresel sürdürülebilirliği esas alan bir yer seçim modeli oluşturulmuştur. Süreç boyunca bilgi sağlama ve analiz amacıyla dört farklı GPT (Generative Pre-trained Transformer) modeli yapılandırılmıştır. İlk model, McHarg'ın stratejilerini içeren bir bilgi tabanı sunarak ekolojik çerçeveyi oluşturmuştur. İkinci model, İzmir'e özgü demografik ve çevresel verileri derlemiş; üçüncü model ise Karaburun'un mekânsal özelliklerine ilişkin bilgiler (ör. topografya, arazi kullanımı) sağlamıştır. Bu üç model yalnızca bilgi sunmuş, karar sürecine doğrudan müdahil olmamıştır. Dördüncü model ise bu verileri birleştirerek yer seçim kriterlerini tanımlamış, bunları planlama stratejileriyle ilişkilendirmiş ve Analitik Hiyerarşi Süreci (AHP) yöntemiyle kriter ağırlıklarını hesaplamıştır. CBS tabanlı overlay (katmanlama) analizi ile Karaburun ilçesi için“uygun”,“orta uygun”ve“uygun olmayan”alanlar tematik haritalarla görselleştirilmiştir. Bu çalışma, yapay zekâ tabanlı sistemlerin ekolojik planlama süreçlerine entegrasyonunun karar mekanizmalarını daha doğru ve verimli hâle getirebileceğini ortaya koymuştur. Ayrıca McHarg'ın ekolojik tasarım ilkelerinin modern teknolojilerle uyumlu biçimde uygulanabileceği gösterilmiştir.
Özet (Çeviri)
The site selection process for a planned hospital in Karaburun, İzmir, was conducted using a semi-autonomous planning bot supported by Geographic Information Systems (GIS). A site selection model based on environmental sustainability and aligned with natural processes was developed using Ian McHarg's ecological planning principles outlined in Design with Nature. Four different GPT (Generative Pre-trained Transformer) models were utilized for information provision and analysis. The first model provided a comprehensive knowledge base on McHarg's planning strategies. The second model compiled demographic, economic, and environmental data specific to İzmir. The third model offered spatial data for Karaburun, including topography, land use, and transportation networks. These three models served as data sources only, without participating in the decision-making process. The fourth model synthesized all inputs, identified site selection criteria, related them to planning strategies, and calculated criteria weights using the Analytical Hierarchy Process (AHP). The resulting weights were applied in GIS-based overlay analyses, producing thematic maps classifying areas as“suitable,”“moderately suitable,”or“unsuitable.”This study demonstrates that integrating AI-based systems into ecological planning can enhance the accuracy and efficiency of decision-making. It also highlights the adaptability of McHarg's principles to modern technologies and offers an innovative approach to sustainable site selection.
Benzer Tezler
- Coğrafi bilgi sistemleri destekli stratejik çevresel değerlendirme çalışması: Eskişehir kenti için toplu konut alanı yer seçimi
A case study for strategic environmental assessment using geographical information system: Site selection for mass housing in Eskişehir
SAYE NİHAN ÇABUK
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Jeodezi ve FotogrametriAnadolu ÜniversitesiUzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TUNCAY DÖĞEROĞLU
- Kıyı alanlarında CBS (coğrafi bilgi sistemi) kullanarak, deniz balıkları yetiştiriciliğine uygun alanların saptanması
Determining suitable areas for aquaculture in the coastal zones by using GIS
TUNCAY KULELİ
Yüksek Lisans
Türkçe
1995
Su ÜrünleriDokuz Eylül ÜniversitesiDeniz Bilimleri ve Teknolojisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ORHAN USLU
- Çok kriterli karar destek sistemleri ile coğrafi bilgi sistemleri ortamında yer seçimi modelleri geliştirilmesi ve TUCBS ile entegrasyonu
Developing site selection models by using multi criteria decision support systems in a geographic information systems environment and integration with national spatial data infrastructure
İREM ERGÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Jeodezi ve FotogrametriGebze Teknik ÜniversitesiHarita Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ARİF ÇAĞDAŞ AYDINOĞLU
- Combining ahp and gis methods in site selection for sustainable urban regeneration planning model; Case study of Karşıyaka, İzmir, Turkey
Sürdürülebilir kentsel dönüşüm modeli için alan seçiminde ahs ve gis yöntemlerinin kombinasyonu; İzmir Karşıyaka örneği
GÖKÇE GÖNÜLLÜ SÜTÇÜOĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
Şehircilik ve Bölge Planlamaİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiKentsel Dönüşüm Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE KALAYCI ÖNAÇ
- Uzaktan algılama ve CBS teknolojileri ile Besni-Tut (Adıyaman) bölgesinin heyelan duyarlılık değerlendirmesi
Landslıde susceptibility assessment of Besni-Tut (Adıyaman) region by using remote sensing and GIS technologies
BERNA TANRIVERDİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Jeodezi ve FotogrametriMersin ÜniversitesiUzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. OSMAN ORHAN