Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunda LncOB, serum leptin ve nöropeptit Y seviyelerinin beslenme alışkanlıkları ve metilfenidat tedavisi ile ilişkisinin incelenmesi
Investigation of the relationship between nutritional habits, methylphenidate treatment, and levels of LncOB, serum leptin, and neuropeptide Y in attention deficit hyperactivity disorder
- Tez No: 957406
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ BARAN ÇALIŞGAN
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Psikiyatri, Psychiatry
- Anahtar Kelimeler: DEHB, RNA uzun kodlanmayan, iştah düzenleme, metilfenidat hidroklorid, çocuk, ADHD, long non-coding RNA, appetite regulation, methylphenidate hydrochloride, children
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gaziantep Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tıp Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 99
Özet
hiperaktivite ve dürtüsellik ile karakterize kronik, nörogelişimsel bir bozukluktur. Klinik kılavuzlara göre DEHB için birinci basamak tedavi merkezi sinir sistemi uyarıcıları olup, metilfenidat iştahı azaltma eğilimindedir. Ancak pek çok çalışmada DEHB'li çocuk ve ergenlerde obezite sıklığının arttığı gösterilmiştir. Bu çelişkili durumu açıklamak amacıyla çalışmamızda iştah düzenleyici hormonlardan leptin ve nöropeptit Y ile leptin ilişkili uzun kodlamayan RNA'ların (lncRNA) düzeyleri, bunların metilfenidat tedavisi ile ilişkileri incelenmiştir. Leptin ve NPY düzeylerine dair literatürdeki çelişkili bulgular, leptin gen ekspresyonu ile birlikte bu gene bağlı lncRNA'ları incelemeyi gerekli kılmıştır. Bu çalışmada, lncOB (lncLEP)'in farklı varyantları olan lnc-LEP-2:6 ve lnc-LEP-2:7 düzeyleri incelenmiştir. Bildiğimiz kadarıyla bu lncRNA'lar, DEHB veya başka psikiyatrik hastalıklarda daha önce çalışılmamıştır. Bu nedenle çalışmamız DEHB ile leptin ilişkili lncRNA'ların ilişkisini değerlendiren ilk araştırmadır. Gereç ve Yöntem: Gaziantep Üniversitesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Polikliniği'ne başvuran 24 DEHB tanılı metilfenidat tedavisi almakta olan çocuk, 24 DEHB tanılı metilfenidat tedavisi almayan çocuk ile 24 sağlıklı kontrol çalışmaya dahil edildi. Katılımcılarda eşlik eden psikiyatrik bozuklukları belirlemek amacıyla K-SADS-PL görüşmesi uygulandı. Klinik değerlendirme sonrası, Conner's Anne- Baba Derecelendirme Ölçeği- Kısa Form (CADÖ), Sosyodemografik Veri Formu ve Çocukluk Çağı Yeme Davranışı Anketi (ÇYDA) formu kullanıldı. Tüm katılımcılardan aynı saat dilimlerinde periferik kan örnekleri alınarak biyokimyasal analizler yapıldı. Bulgular: Çalışmamızda lnc-LEP-2:6 ve lnc-LEP-2:7 kan ekspresyon seviyelerinin metilfenidat tedavisi alan DEHB grubunda, kontrol grubuna kıyasla anlamlı derecede yüksek olduğunu ayrıca metilfenidat tedavisi almayan DEHB grubunda ise tedavi alan gruba göre anlamlı derecede artmış olduğunu tespit ettik. Benzer şekilde LEP gen ekspresyon ve serum leptin seviyelerinin de tedavi almayan hasta grubunda kontrol grubuna kıyasla anlamlı derece yüksek olduğunu bulduk. Ayrıca leptin seviyeleri tedavi alan grupta almayan hasta grubuna göre anlamlı derecede azalmıştı. Nöropeptit Y seviyelerinin her iki hasta grubunda da kontrol grubuna kıyasla anlamlı derecede azaldığını gördük. Sonuç: Bulgularımız lnc-LEP-2:6,lnc-LEP-2:7 ve leptin seviyelerinin DEHB'li bireylerde artmış olduğunu, nöropeptit Y seviyelerinin ise azaldığını ve metilfenidat tedavisi ile bu parametrelerin seviyelerinin sağlıklı bireylere yaklaştığını gösterdi. Bu biyolojik parametrelerin işlevsel rollerini aydınlatmak adına moleküler düzeyde yapılacak ileri araştırmalar, DEHB'nin biyolojik temeline yönelik yeni ve bütüncül yaklaşımların geliştirilmesine katkı sağlayacaktır. v
Özet (Çeviri)
Objective: Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) is a chronic neurodevelopmental disorder characterized by symptoms of inattention, hyperactivity, and impulsivity. According to clinical guidelines, the first-line treatment for ADHD is central nervous system stimulants, among which methylphenidate is known to suppress appetite. However, numerous studies have shown an increased prevalence of obesity among children and adolescents with ADHD. In order to elucidate this apparent contradiction, our study investigated the levels of appetite-regulating hormones leptin and neuropeptide Y (NPY), as well as leptin-associated long noncoding RNAs (lncRNAs), and examined their relationship with methylphenidate treatment. Contradictory findings in the literature regarding leptin and NPY levels necessitated an analysis of leptin gene expression along with its related lncRNAs. In this study, we evaluated the expression levels of lnc-LEP-2:6 and lnc-LEP-2:7, which are transcript variants of lncOB (also referred to as lncLEP). To the best of our knowledge, these lncRNAs have not been previously studied in ADHD or other psychiatric disorders. Therefore, our reselhah is the first to investigate the relationship between ADHD and leptin-associated lncRNAs. Methods: The study included 24 children diagnosed with ADHD receiving methylphenidate treatment, 24 children with ADHD not receiving treatment, and 24 healthy controls, all recruited from the Child and Adolescent Psychiatry Outpatient Clinic of Gaziantep University. The K-SADS-PL interview was used to assess comorbid psychiatric conditions. Following clinical evaluation, the Conners' Parent Rating Scale - Short Form (CPRS), Sociodemographic Data Form, and the Child Eating Behavior Questionnaire (CEBQ) were administered. Peripheral blood samples were collected from all participants during the same time period for biochemical analyses. Results: Our study found that the blood expression levels of lnc-LEP-2:6 and lncLEP-2:7 were significantly higher in the methylphenidate-treated ADHD group compared to controls, and even higher in the untreated ADHD group compared to the treated group. Similarly, LEP gene expression and serum leptin levels were significantly elevated in the untreated ADHD group compared to controls. Furthermore, leptin levels were significantly reduced in the treated group compared to the untreated group. Neuropeptide Y levels were significantly lower in both ADHD groups compared to controls. Conclusion: Our findings suggest that levels of lnc-LEP-2:6, lnc-LEP-2:7, and leptin are elevated in individuals with ADHD, while neuropeptide Y levels are decreased. These parameters appear to normalize with methylphenidate treatment. Further molecular-level studies are warranted to clarify the functional roles of these biological markers, which may contribute to the development of novel and integrative approaches to understanding the biological underpinnings of ADHD. vii
Benzer Tezler
- Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunda silik nörolojik belirtiler
Neurological soft signs in attention deficit and hyperactivity disorder
GÜRKAN ODABAŞIOĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2004
Psikiyatriİstanbul ÜniversitesiÇocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. LEVENT KAYAALP
- Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğunda işlevsel ve anatomik parselasyon temelli beyin bağlantısallık analizlerinin karşılaştırılması
The comparison of anatomical and functional parcellations in the connectivity results among individuals with Attention Deficit and Hyperactivity Disorder
ELİF NURAN YAĞMUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Nörolojiİstanbul ÜniversitesiSinir Bilimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ BAYRAM
- Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunda komorbidite, DSM-IV belirti sıklığı ve aile işlevleri
Attention deficit disorder: Comorbidity, DSM-IV symtom frequency and family functioning
AYNUR PEKCANLAR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
1998
PsikiyatriDokuz Eylül ÜniversitesiÇocuk Psikiyatrisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞEN BAYKARA
- Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunda sürekli dikkat ve ödül işleme bozukluklarının fMRI ile incelenmesi
Examination of sustained attention and reward processing disorders in attention deficit hyperactivity disorder by fMRI
SEÇİL DAMLA KAYAALP
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
PsikiyatriÜsküdar ÜniversitesiNöropazarlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BARIŞ METİN
- Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunda atomoksetin kullanımının P dispersiyonu üzerine etkisi
Effects of atomoxetine use on p-wave dispersiyon in attention deficit hyperactivity disorder
NİDA ÇINAR POLAT
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2015
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıHarran ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BÜLENT KOCA