Ortaokul öğrencilerinin politik okuryazarlık becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi
An examination of middle school students' political literacy skills in terms of various variables
- Tez No: 957799
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SELMAN ABLAK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Sosyal bilgiler, politika, politik okuryazarlık becerisi, Social studies, politics, political literacy skills
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyal Bilgiler Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 186
Özet
Bu araştırmada, ortaokul öğrencilerinin politik okuryazarlık düzeylerinin; cinsiyet, sınıf düzeyi, anne eğitim düzeyi ve baba eğitim düzeyi gibi değişkenlere göre anlamlı farklılık gösterip göstermediği ve öğrencilerin politik konular ve olaylara ilişkin düşünceleri incelenmiştir. Araştırmada, ortaokul öğrencilerinin politik okuryazarlık becerileri; politik bilgi, politik tutum ve politik katılım boyutlarında çeşitli değişkenler açısından incelenmiş, ayrıca öğrencilerin politik konulara ilişkin görüşleri ortaya konulmuştur. Araştırma, karma yöntem desenlerinden açımlayıcı sıralı karma desen doğrultusunda yürütülmüştür. Nicel boyutta, 2024–2025 eğitim-öğretim yılında Malatya ilindeki devlet ortaokullarında öğrenim gören 596 öğrenciye uygulanan Politik Okuryazarlık Ölçeği ile elde edilen veriler t-testi ve ANOVA analiz teknikleri ile analiz edilmiştir. Nitel boyutta ise fenomonolojik desen çerçevesinde 32 öğrenciyle yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak görüşmeler yapılmıştır. Elde edilen veriler içerik analizi ile analiz edilmiştir. Nicel verilerin analizinde, cinsiyet, sınıf düzeyi, anne ve baba eğitim durumu gibi değişkenlere göre politik bilgi, politik tutum ve politik katılım düzeylerinde anlamlı farklar tespit edilmiştir. Kız öğrenciler politik bilgi boyutunda daha yüksek puan alırken, 8. sınıf öğrencileri politik tutum açısından daha güçlü sonuçlar göstermiştir. Anne eğitim düzeyinin politik bilgi ve katılım üzerinde etkili olduğu, baba eğitim düzeyinin ise sadece bilgi boyutunda anlamlı fark yarattığı belirlenmiştir. Nitel bulgulara göre öğrencilerin görüşleri üç ana tema altında toplanmıştır:“Politik Konular ve Olaylarla İlgili Bilinenlere İlişkin Öğrenci Görüşleri”,“Politik Konular ve Olaylarla İlgili Duyuşsal Duruma İlişkin Öğrenci Görüşleri”ve“Politik Konular ve Olaylara Katılım Durumuna İlişkin Öğrenci Görüşleri”. Öğrenciler bu temalar kapsamında politik konulara ilgi duyduklarını, farklı görüşlere saygı gösterdiklerini ve bazı katılım yollarını benimsediklerini ifade etmişlerdir. Elde edilen sonuçlar, politik okuryazarlık becerilerinin erken yaşlardan itibaren eğitimle desteklenmesi gerektiğini göstermektedir.
Özet (Çeviri)
This study examined whether middle school students' political literacy levels differed significantly based on variables such as gender, grade level, mother's level of education, and father's level of education, as well as students' opinions on political issues and events. The study examined middle school students' political literacy skills in terms of various variables in the dimensions of political knowledge, political attitude, and political participation, and also revealed students' opinions on political issues. The research was conducted using an exploratory sequential mixed method design. Quantitative data obtained from the Political Literacy Scale, administered to 596 students enrolled in public middle schools in Malatya during the 2024–2025 academic year, were analyzed using t-tests and ANOVA. For the qualitative dimension, interviews were conducted with 32 students using a semi-structured interview form using a phenomenological design. The data obtained were analyzed using content analysis. In the analysis of the quantitative data, significant differences were identified in levels of political knowledge, political attitudes, and political participation based on variables such as gender, grade level, and parental education level. While female students scored higher on the political knowledge dimension, 8th-grade students showed stronger results in terms of political attitudes. It was determined that mothers' education level had an impact on political knowledge and participation, while fathers' education level only made a significant difference in the knowledge dimension. According to the qualitative findings, student opinions were grouped under three main themes:“Student Views on Knowledge Regarding Political Issues and Events,”“Student Views on Affective State Regarding Political Issues and Events,”and“Student Views on Participation in Political Issues and Events.”Within these themes, students expressed an interest in political issues, respected diverse views, and adopted certain forms of participation. The results show that political literacy skills should be supported through education from an early age.
Benzer Tezler
- Ortaokul öğrencilerinin matematik okuryazarlık özyeterliklerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi
Examination of secondary school students' mathematical literacy self-efficiency in terms of various variables
ÖZNUR BAŞTA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
MatematikKafkas ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞÜKRÜ İLGÜN
- Ortaokul 7. sınıf öğrencilerinin politik okuryazarlık becerilerinin incelenmesi
Investigation of secondary school 7th grade students' political literacy skills
HALDUN METE ASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimKafkas Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YAŞAR KOP
- Ortaokul 7. sınıf öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimleri ile politik okuryazarlık becerileri arasındaki ilişki
The relationship between critical thinking tendencies and political literacy skills of secondary school 7th grade students
GONCA AKÇAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimZonguldak Bülent Ecevit ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BARIŞ KAYA
- Demokrasi, insan hakları ve yurttaşlık sosyal kulüp faaliyetleri yoluyla ortaokul öğrencilerinin demokratik değer anlayışının geliştirilmesi
Developing secondary school students' understanding of democratic values through democracy, human rights and citizenship social club activities
FERDİ EKİNCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiSosyal Bilgiler ve Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ YILMAZ
DR. ÖĞR. ÜYESİ SELDA ŞAN
- Ortaokul öğrencilerinin politik okuryazarlık beceri düzeylerinin belirlenmesi
Determining the political literacy skill levels of middle school students
SELİME KILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimOrdu ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TALİP ÖZTÜRK