Türkiye'de çevreci hassasiyet ve çevre korumanın tarihi (1923-1980)
The history of environmental sensitivity and environmental protection in Turkey (1983-1980)
- Tez No: 957890
- Danışmanlar: PROF. DR. ALİ SATAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 439
Özet
Canlı ve cansız varlıkların olduğu yaşam alanı, insanın çevresini oluşturur. İnsanın çevresiyle kurduğu ilişki biçimi, onun ve diğer canlıların dünya üzerindeki yaşamlarını temelden etkileyen önemli bir belirleyicidir. İnsanın çevresini dönüştürmesi ilk olarak Tarım Devrimi ile başlamıştır. Fakat Sanayi Devrimi ve II. Dünya Savaşı sonrası yeniden inşa hareketleri, ekosistemde onarılamayacak ölçüde değişimleri yaratmış ve bu da 20. yy.da insanlığın en büyük sorunlarından birini ortaya çıkarmıştır. Dinler, genel itibariyle insanın doğaya müdahalesini ve doğadan istifadesini meşru kılmıştır. Bilim ve felsefe alanındaysa 17. yy.dan sonra bunu destekleyen yaklaşımlar belirgin hale gelmiştir. Sonraki yüzyıllarda bütün dünyada olduğu gibi Türkiye'de de pek çok çevre sorunu görülmüştür. Türkiye, hem gelişmiş ülkelerin hem de gelişmekte olan ülkelerin çevre sorunlarına benzer nitelikte çevre sorunlarına sahiptir. Gelişmekte olan ülke statüsündeki Türkiye'de, idarecilerin temel endişesi çevre sorunlarının öne sürülerek Türkiye'nin kalkınma hamlelerinin yavaşlatılmasıdır. Bu, 1972 Stockholm Konferansı'nda gelişmekte olan ülkelerin kaygısıyla benzer niteliktedir. İdarecilerin çevre sorunlarına bakışında bu temel üzerinden hareket edildiğini belirtmek gerekir. Bu bakış açısının da etkisiyle, Haliç kirliliği, Körfez kirliliği, Ankara hava kirliliği ve pek çok başka çevre problemi Türkiye için uzun yıllar çözümsüz sorunlar olarak kalmıştır. Çevre sorunlarının oluşumunu önleyecek ya da çıkan sorunları çözecek hükümler, dağınık bir biçimde farklı kanunlar içerisine yerleştirilmişti. Çevre sorunlarında farkındalık yaratabilecek sivil toplum örgütlerine gelince, bunlar erken denebilecek tarihlerde kurulmuştur. Resmi kurumlar ise ancak 1970'li yıllarda faaliyete geçmiştir. Çıkarılan kanunların tam olarak uygulanmaması, kurumlar arasındaki koordinasyon eksikliği, sanayileşme ve kentleşme politikalarında yanlışlıklar, arazi kullanımındaki hatalar ve çevre konusunda halkın eğitimsizliği, çevre sorunlarının uzun yıllar gündemde kalmasını belirleyen faktörler olmuştur. Fakat bunlardan daha belirleyici olan iktisadi unsurlardır. Yukarıda bahsedilen bütün sebepler çevre sorunlarının şekillenmesinde ikincil nedenler olarak kalmıştır. Asli sebep iktisadi kaygılar, güdüler ve koşullardır. İktisadi büyümeyi sağlamak için yıllarca bazı çevresel sorunlar göz ardı edilmiştir. Bunun yanında çevre sağlığı hizmeti hızının, nüfusun artış hızına yetişememesi ise durumu daha da kötüleştirmiştir.
Özet (Çeviri)
The living space where living and nonliving beings are located constitutes the human environment. The relationship that a human establishes with its environment is an important determinant that fundamentally affects its and other living beings' lives on earth. The transformation of its environment by humans first began with the Agricultural Revolution. However, the Industrial Revolution and the reconstruction movements after the Second World War created irreparable changes in the ecosystem, which led to one of humanity's greatest problems in the 20th century. Religions have generally legitimized human intervention in nature and its use. In the fields of science and philosophy, approaches supporting this became apparent after the 17th century. In the following centuries, many environmental problems were seen in Turkey, as in the rest of the world. Turkey has environmental problems similar to those of both developed and developing countries. In Turkey, which has the status of a developing country, the main concern of the administrators is to slow down Turkey's development efforts by putting environmental problems forward. This is similar to the concerns of developing countries at the 1972 Stockholm Conference. It should be noted that the administrators acted on this basis in their perspective on environmental problems. With the influence of this perspective, the pollution of the Golden Horn, the Gulf pollution, the air pollution in Ankara and many other environmental problems remained unsolved problems for Turkey for many years. The provisions that would prevent the emergence of environmental problems or solve the problems that arose were placed in different laws in a scattered manner. As for the civil society organizations that could raise awareness on environmental problems, these were established at a time when they could be considered early. Official institutions were established only in the 1970s. The failure to fully implement the enacted laws, the lack of coordination between institutions, the mistakes in industrialization and urbanization policies, the mistakes in land use and the lack of public education on the subject of the environment were the factors that determined the environmental problems to remain on the agenda for many years. However, economic factors were more decisive than these. All the reasons mentioned above remained as secondary reasons in the formation of environmental problems. The primary reason was economic concerns, motivations and conditions. Some environmental problems were ignored for years in order to ensure economic growth. In addition, the fact that the pace of environmental health services has not kept up with the pace of population growth has made the situation even worse.
Benzer Tezler
- Limanlar için bütünleşik yenilenebilir enerji güç sistemlerinin tekno-ekonomik analizi
Techno-economic assessment of hybrid power systems for ports
MEHMET MİRDALI
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Denizcilikİstanbul Teknik ÜniversitesiDeniz Ulaştırma Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ PELİN BOLAT
- KOBİ'lerin yeşil pazarlama uygulama kültürü ve karşılaşılan sorunlara ilişkin ölçek geliştirme çalışması
Scale development study on the green marketing implementation culture and problems faced by SMEs
CANDAN ÖZGÜN AYAR
Doktora
Türkçe
2024
İşletmeTekirdağ Namık Kemal Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT SELİM SELVİ
- Türkiye'de tarihsel çevrenin korunmasına ve turizme UNESCO dünya mirası kriterlerinin etkileri ve katkıları
Effects and contributions of UNESCO world heritage criteria to the protection of the historical environment and tourism in turkey
İRFAN ÖNAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
ArkeolojiAnkara ÜniversitesiSosyal Çevre Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERDAR HAKAN ÖZTANER
- Etik, çevre ve sağlık çerçevesinde değişen tüketici tercihleri ve uluslararası pazar yapısı: Vegan pazar araştırması
Changing consumer preferences and international market structure within the framework of environment, health and ethics: Vegan market research
EZGİ İLBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
İşletmeBursa Uludağ ÜniversitesiUluslararası İşletmecilik ve Ticaret Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ OSMAN BARBAROS KEMER
- Edirne'de bir maziperest: Tosyavizâde Doktor Rıfat Osman
An antiquarian in Edirne: Tosyavizâde Doctor Rıfat Osman
BERİL SARISAKAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. VESİLE GÜL CEPHANECİGİL