Medya emperyalizmi ve siyasal algı ilişkisi ekseninde uluslararası medya kuruluşlarında Gazze Savaşı ile ilgili yayınlanan haberlerin eleştirel söylem analizi
Critical discourse analysis of the news published by international media outlets on the Gaza War in the context of media imperialism and political perception
- Tez No: 958284
- Danışmanlar: PROF. DR. SERHAT ULAĞLI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Halkla İlişkiler, Public Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Halkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kişilerarası İletişim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 313
Özet
7 Ekim 2023 yılında başlayan Gazze Savaşı, Batı merkezli medya kuruluşlarının çatışma dönemlerindeki söylemsel konumunu analiz etmek açısından önemli bir örnek teşkil etmektedir. BBC, CNN, Reuters gibi küresel medya aktörleri, söz konusu çatışmayı büyük ölçüde İsrail'in meşru müdafaa hakkı çerçevesinde temsil etmiş; Filistinli sivillere yönelik hak ihlalleri ise çoğunlukla ikincil plana itilmiştir. Bu bağlamda medya, Gazze'deki insani krizleri depolitize ederek uluslararası kamuoyunun tepkilerini yönlendirmekte ve dijital çağın kültürel, zihinsel düzeyde işleyen medya emperyalizminin temel araçlarından biri hâline gelmektedir. Bu çalışma, uluslararası haber ajanslarının Gazze Savaşı'na ilişkin haber metinlerinde medya emperyalizmi ve siyasal algının söylemsel düzeyde nasıl yapılandırıldığını analiz etmeyi amaçlamıştır. Haber içeriklerinin yalnızca enformasyon aktarımıyla sınırlı kalmayıp, aynı zamanda medya emperyalizmi ve siyasal anlam üretiminde işlevsel bir rol üstlendiği varsayımına dayanan bu araştırma, 7–14 Ekim 2023 tarihleri arasında yayımlanan haberlerden oluşan bir örneklem çerçevesinde yürütülmüştür. Araştırmada, Teun A. Van Dijk'in Eleştirel Söylem Analizi yöntemi kullanılarak, Reuters, CNN, BBC, El Cezire ve Anadolu Ajansı'nın Gazze çatışmasına dair söylem stratejileri, aktör temsilleri ve meşruiyet kurguları medya emperyalizmi ve siyasal algı ekseni bağlamında çözümlenmiştir. 7–14 Ekim 2023 tarihleri arasında Reuters, CNN, BBC, El Cezire ve Anadolu Ajansı tarafından yayımlanan haberler medya emperyalizmi ve siyasal algı perspektifinden değerlendirildiğinde, her ajansın çatışmayı ele alış biçiminde farklı söylemsel yapıların öne çıktığı görülmektedir. Reuters ve BBC, Batı merkezli söylem kalıplarını belirgin biçimde yeniden üreterek İsrail'in meşruiyetini pekiştiren ve Hamas'ı kriminalize eden bir anlatı kurarken; CNN'in haberlerinde ise bu kalıpları hem yeniden üreten hem de sorgulayan hibrit söylem biçimlerinin yer aldığı dikkat çekmektedir. El Cezire, genel yayın çizgisine rağmen zaman zaman Batılı normlara dayalı meşruiyet arayışını sürdürmekte; söyleminde hem alternatif hem de hegemonik unsurları birlikte barındıran çok boyutlu bir yapı sergilemektedir. Anadolu Ajansı ise genel olarak Filistin lehine kurgulanmış, yerli bilgi kaynakları ile evrensel hukuk ve etik normlara dayalı bir söylem inşa ederek medya emperyalizmine karşı alternatif bir habercilik pratiği ortaya koymuştur.
Özet (Çeviri)
The Gaza War, which began on October 7, 2023, serves as a significant example for analyzing the discursive positioning of Western-centered media outlets during times of conflict. Global media actors such as BBC, CNN, and Reuters largely framed the conflict within the narrative of Israel's right to self-defense, while human rights violations against Palestinian civilians were mostly relegated to a secondary position. In this context, the media depoliticizes the humanitarian crises in Gaza, shaping the reactions of the international public and functioning as one of the main tools of media imperialism, which operates on cultural and cognitive levels in the digital age. This study aims to analyze how media imperialism and political perception are discursively constructed in the news texts published by international news agencies regarding the Gaza War. Based on the assumption that news content is not limited to information transmission but also plays a functional role in the production of political meaning and the construction of media imperialism, this research was conducted using a sample of news published between October 7 and 14, 2023. Employing Teun A. Van Dijk's Critical Discourse Analysis method, the study examines the discourse strategies, actor representations, and legitimacy constructions of Reuters, CNN, BBC, Al Jazeera, and Anadolu Agency in the context of media imperialism and political perception. When evaluated from the perspectives of media imperialism and political perception, the news published by these agencies reveals differing discursive structures in their framing of the conflict. Reuters and BBC prominently reproduce Western-centered discourse patterns, reinforcing Israel's legitimacy while criminalizing Hamas. CNN, on the other hand, presents a hybrid discourse that both reproduces and challenges these patterns. Despite Al Jazeera's known alternative and critical editorial line, its discourse sometimes reflects a reliance on Western legitimization norms, producing a complex structure that blends hegemonic and oppositional elements. Anadolu Agency, by contrast, generally adopts a pro-Palestinian perspective, constructing a multidimensional discourse grounded in local sources, international law, and ethical norms thus presenting an alternative journalistic approach against media imperialism.
Benzer Tezler
- Küresel platformlar döneminde ulusal stratejiler: Kamu hizmeti medyasını küresel platform ekosistemi içinde yeniden düşünmek
National strategies in the era of global platforms: Rethinking public service media in global video on demand platforms' ecosystem
HİLAL ŞEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Radyo-TelevizyonHacettepe Üniversitesiİletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET SERHAT KAYMAS
- Dijital oyunlarda oryantalist söylem
Orientalist discourse in digital games
YUSUF TAŞKIRAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
GazetecilikAtatürk ÜniversitesiGazetecilik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BESİM YILDIRIM
- Yarışma programları, medya ve kültür Emperyalizmi , bir kültür emperyalizmi aracı olarak yarışma programları: Kim 500 milyar ister örneği
Quiz shows, media and cultural imperialism: The quiz shows as a tool of cultural imperialsm: The case study of who wants to be a millionaire
LEVENT YAYLAGÜL
Doktora
Türkçe
2004
Radyo-TelevizyonAnkara ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ASKER KARTARI
- Kültürel küreselleşme ve televizyon
Cultural globalization and television
FATMA TOPÇU
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Radyo-TelevizyonCumhuriyet ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ZİYNET BAHADIR