Geleneksel Türk halk danslarının Türk sinemasına yansıması üzerine halk bilimi açısından bir inceleme (1930-1980)
A folkloric study on the reflection of traditional Turkish folk dances in Turkish cinema (1930-1980)
- Tez No: 958517
- Danışmanlar: DOÇ. DR. EMİNE ÇAKIR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Folklore
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Halkbilimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 247
Özet
Halk dansları, içinde barındırdığı geleneksel unsurlarla halk bilimi kadroları arasında yer almaktadır. Kültürel zenginliğin yansıtıldığı halk kültürü ögesi olan halk danslarının sinema filmlerinde yer alması, kültürel kimliğin yaşatılmasını, gelenek ve göreneklerin aktarılmasını sağlamaktadır. Çalışmanın konusunu, 1930-1980 yılları arasındaki Türk sinema filmlerinde yer alan halk danslarının tespiti ve incelenmesi oluşturmaktadır. Çalışmada; Türk halk danslarının sinema filmlerine yansımasının oyun, müzik, geleneksel giyim kuşam kültürü, kurgu ve mekân bağlamında değerlendirilmesi, konu bütünlüğüne uygunluğunun incelenmesi ve akademik alana sağlayacağı katkıların öneminin ortaya konulması amaçlanmaktadır. Nitel araştırma yönteminin tercih edildiği bu çalışmada içerik analizi ve literatür taraması uygulanmıştır. Ana kaynak olarak Agâh Özgüç'ün Türk Filmleri Sözlüğü 1. Cilt ve 2. Cilt belirlenmiş, içerisinde yer alan 1930-1980 yıllarında çekilen 4399 Türk sinema filminden ulaşılabilen 2167 film incelenerek halk danslarının yer aldığı 56 film tespit edilmiştir. Çalışmanın kapsam ve sınırlılığını 1930-1980 yılları arasında çekilen bu 56 film oluşturmaktadır. Çalışma birinci bölüm olarak ifade edilen giriş ve sonuç hariç üç ana bölümden oluşmaktadır. Çalışmada Türk sinema filmlerinde halay, horon, zeybek, bar, kaşık, karşılama, Kafkas ve kılıç-kalkan türünden halk danslarına yer verildiği ve daha çok düğün, sünnet, gelin göçü, festival, şölen, eğlence, gösteri ve yarışma gibi ortamlarda görüldüğü tespit edilmiştir. Danışmanlık alındığı düşünülen filmlerde halk dansları, giyim kuşam kültürü ve müziklerin doğru biçimde kullanıldığı belirlenmiştir. Türk sinema filmleri birer belge niteliği taşımakta olup, içerdiği görsel ve işitsel verileriyle arşiv olma özelliğine sahiptir. Halk bilimi çatısı altında sinema ve halk dansları alanında disiplinler arası yöntemlerle ele alınan çalışmanın halk biliminin diğer kadroları için öncül bir araştırma olması kuvvetle muhtemeldir.
Özet (Çeviri)
Folk dances are an integral part of folklore studies due to the traditional elements they contain. The inclusion of folk dances, which are cultural elements reflecting cultural richness, in cinema films ensures the preservation of cultural identity and the transmission of traditions and customs. This study focuses on identifying and analyzing folk dances featured in Turkish films between 1930 and 1980. The aim of the study is to evaluate the reflection of Turkish folk dances in films in the context of dance, music, traditional costumes, plot, and setting, to examine their relevance to the overall narrative, and to highlight their potential contributions to the academic field. A qualitative research method was employed, utilizing content analysis and a literature review. The primary sources for this study were Agâh Özgüç's Turkish Film Dictionary, Volume 1 and Volume 2. Of the 4,399 films made between 1930 and 1980 listed in these dictionaries, 2,167 accessible films were analyzed, and 56 films featuring folk dances were identified. The scope and limitations of this study are defined by these 56 films shot between 1930 and 1980. The study is structured into three main sections, excluding the introduction and conclusion. The findings indicate that Turkish films featured folk dances such as halay, horon, zeybek, bar, kaşık, karşılama, Kafkas, and kılıç-kalkan. These dances were most commonly observed in settings like weddings, circumcisions, bridal processions, festivals, banquets, and various forms of entertainment, performances, and competitions. The research also determined that in films where expert consultation was likely sought, folk dances, traditional attire, and music were used accurately. Turkish films serve as valuable documents and archives with their visual and auditory data. It is highly probable that this interdisciplinary study, which examines cinema and folk dances under the umbrella of folklore, will serve as a foundational work for other areas of folklore research.
Benzer Tezler
- Türk halk dansları temel hareket ve kombinasyonlarının laban hareket notasyon (labanotatıon) sistemi ile incelenmesi
Analysis of turkish folk dance basic movements and combinations with laban movement notation system
ALİ ÇETİNKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Bale ve Dansİstanbul Teknik ÜniversitesiPerformans Ana Sanat Dalı
PROF. NİHAL CÖMERT
- Tiyatral özellikler açısından geleneksel Türk halk oyunları
Theatrical aspects of Turkish folk dances
GÜRBÜZ AKTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Sahne ve Görüntü SanatlarıDokuz Eylül ÜniversitesiSahne Sanatları Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. NEVİN ERİTENEL
- Derin öğrenme kullanılarak geleneksel Türk halk dansları figür tespiti: Harmandalı örneği
Traditional turkish folk dance figure detection using deep learning: The case of Harmandalı
ERDEM BÜYÜKGÖKOĞLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolIsparta Uygulamalı Bilimler ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SİNAN UĞUZ
- Adıyaman ili Kahta ilçesi halk danslarının kökenleri üzerine kültürel bir analizetimolojik köken - mizansen - müzikal yapı - kültür ilişkisi
A cultural analysis on origins of folk dances of Kahta district of Adıyaman province ethimologic origin-scene-musical construct-cultural relation
MEHMET SADIK DOĞAN
Doktora
Türkçe
2019
Halk Bilimi (Folklor)İnönü ÜniversitesiMüzik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BANU MUSTAN DÖNMEZ
- Türk halk danslarının değişim/dönüşüm sürecinde Anadolu Ateşi Dans Topluluğu'nun rolü
The role of Fire of Anatolia Dance Company in the change/transformation process of Turkish folk dances
GÜNCE ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Bale ve DansYıldız Teknik ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERNAZ DEMİREL TEMEL