Azerbaycan ekonomisinde Hollanda Hastalığı riski üzerine bir değerlendirme
An assessment of the Duch Disease risk in the Azerbaijan economy
- Tez No: 958643
- Danışmanlar: PROF. DR. HASAN MURAT ERTUĞRUL, DOÇ. DR. MUSTAFA ORHAN ÖZER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Hollanda hastalığı, Petrol, Doğal gaz, Azerbaycan ekonomisi, Dutch disease, Oil, Natural gas, Azerbaijan economy
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Anadolu Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İktisat Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 100
Özet
Azerbaycan ekonomisi, önemli ölçüde doğal gaz ve petrol rezervlerine sahip hızlı büyüme gösteren bir ekonomidir. Fakat, son yıllarda ekonominin büyümesi, büyük ekonomik riskleri de beraberinde getirmektedir. Ekonomide potansiyel risklerden biri de Hollanda Hastalığı riskidir. Bu olgu, doğal kaynak patlaması yaşanan ülkede makroekonomik performansın azalmasına yol açmaktadır. Bu yüzden bu tez çalışmasında Azerbaycan ekonomisinde Hollanda Hastalığı riski analiz edilmeye çalışılmıştır. Bu amaçla, 1990-2023 dönemini kapsayan yıllık zaman serileri Fourier yaklaşımına dayanan ekonometrik testlerle analiz edilmiştir. Hipotezin test edilmesi için iki farklı model kurulmuştur. İlk model Azerbaycan'ın petrol üretiminin ve küresel petrol fiyatlarının; ikinci model ise doğal gaz üretiminin ve küresel doğal gaz fiyatlarının ekonomik büyüme üzerindeki etkilerini araştırmaktadır. Serilerin durağanlık durumlarını incelemek amacıyla kullanılan Fourier ADF Birim Kök Testi tüm değişkenlerin düzeyde birim köklü, birinci farkı alındığında durağan hale gelen seriler olduğunu göstermiştir. Dolayısıyla, söz konusu modeller Fourier ARDL Sınır Testiyle analiz edilmiştir. Elde edilen bulgular, doğal gaz üretiminin ve fiyatlarının büyüme üzerinde etkisiz olduğunu, petrol üretiminin ve fiyatlarının ise büyümeyi pozitif yönde etkilediğine işaret etmektedir. Yapılan analizler Hollanda Hastalığı hipotezinin Azerbaycan ekonomisi için geçerli olmadığını ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
The Azerbaijani economy is a rapidly growing economy with significant oil and natural gas reserves. However, in recent years, considerable risks have accompanied economic growth. One potential economic threat is the risk of Dutch Disease. This phenomenon leads to a decrease in macroeconomic performance in countries experiencing a natural resource boom. Thus, the dissertation aims to analyze the risk of Dutch Disease within the context of the Azerbaijani economy. For this purpose, annual time series covering the period from 1990 to 2023 were analyzed using econometric tests based on the Fourier approach. Two different models were established to test the hypothesis. The first model examines the impact of Azerbaijan's oil production and global oil prices on economic growth, while the second focuses on natural gas production and prices. The Fourier ADF test indicates that all series are non-stationary at levels but become stationary after first differencing. Therefore, both models were analyzed using the Fourier ARDL Bounds Test. Results show that natural gas production and prices have no significant impact on growth, whereas oil production and prices have a positive influence on it. The analysis suggests that the Dutch Disease hypothesis is not valid for Azerbaijan's economy.
Benzer Tezler
- Empirical analyses of the Dutch disease in Azerbaijan's economy
Azerbaycan ekonomisinde Hollanda hastalığı üzerine empirik analiz
UZEYİR SAFARLİ
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
EkonomiOrta Doğu Teknik Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ESMA GAYGISIZ
- Azerbaycan ekonomisinde petrol ve doğal gazın ekonometrik analizi: Hollanda hastalığı etkisi
Econometric analysis of petroleum and natural gas in the azerbaijan economy: Symptoms of dutch disease
GURBAN MAMMADOV
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
EkonomiMuğla Sıtkı Koçman Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA TERZİOĞLU
- Azerbaycan ekonomisinde petrolün önemi ve Hollanda hastalığı açısından değerlendirilmesi
In economy azerbaijan oil and the importance of disease in terms evaluation of the Netherlands
ŞADİMAN GURBANLI
- Azerbaycan'da enerji kaynakları ve Hollanda Hastalığı: Makroekonomik etkileri ve ampirik değerlendirme
Azerbaijan energy resources and Dutch Disease: Macro economic effects and empirical assessment
SARVAR GURBANOV
- Bağımsızlık sonrası Azerbaycan ekonomisi ve Hollanda Hastalığı açısından değerlendirme
Azerbaijan economy after the independence and evaluation in terms of The Dutch Disease
MAHAMMAD MUKHTAROV
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
EkonomiAdnan Menderes Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AZİZ BOSTAN