Türk müziği eğitimi alan lisans öğrencilerinin makam eğitimine yönelik yardımcı dijital ders materyali önerisi
A proposal for a digital instructional material to support makam education of undergraduate students receiving Turkish music education
- Tez No: 949426
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MÜCAHİT YALÇIN ÖZTÜFEKCİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İzmir Katip Çelebi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Müzik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Geleneksel Türk Müziği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 99
Özet
Bu çalışma, Türk müziği eğitimi alan lisans öğrencilerinin bireysel öğrenme süreçlerini desteklemeye yönelik olarak geliştirilen, Arel-Ezgi-Uzdilek ses sistemine dayalı bir mobil uygulamayı konu edinmektedir. Türk müziğinde makam olgusu farklı teorik yaklaşımlarla açıklanmış; bu teorilere bağlı olarak çeşitli öğretim sistemleri geliştirilmiştir. Bu çalışmada, günümüz konservatuvarlarında yaygın olarak benimsenen Arel-Ezgi-Uzdilek sistemi esas alınmıştır. Geleneksel eğitimde öğrencilerin öğretmen rehberliğine duyduğu ihtiyaç, özellikle pandemi gibi olağanüstü koşullarda daha da görünür hale gelmiştir. Bu bağlamda dijital uygulamalar, bireysel öğrenmeyi destekleyen tamamlayıcı araçlar olarak önem kazanmıştır. Tez kapsamında geliştirilen mobil uygulama, Türk müziği makamlarını oluşturan dörtlü ve beşli yapıların Bolahenk, Süpürde, Kız ve Mansur gibi farklı ton merkezlerinden sunulmasını sağlayan görsel ve işitsel içeriklerinden oluşmaktadır. Kullanıcılar, belirli sesleri dinleyerek ve notalara etkileşimli biçimde tıklayarak öğrenme sürecine aktif biçimde katılmakta; böylece hem işitsel algılarını geliştirmekte hem de pratik yapma imkânı bulmaktadır. Uygulamada“Dizi Oluştur”adlı bir modül yer almakta olup, bu bölümde kullanıcılar kendi tercih ettikleri sesleri seçerek kişiselleştirilmiş diziler oluşturabilmektedir. Seçilen sesler üzerinde tekrar dinleme, işaretleme ve pratik yapma imkânı sunan bu özellik sayesinde kullanıcılar, sadece sistem tarafından sunulan hazır içeriklerle sınırlı kalmadan, kendi öğrenme ihtiyaçlarına uygun çalışmalar yapabilmektedir. Ayrıca kullanıcılar diledikleri zaman yeni sesler ekleyerek ya da mevcut dizileri değiştirerek farklı kombinasyonlar oluşturabilir, böylece hem yaratıcı hem de esnek bir öğrenme süreci geliştirebilirler. Ayrıca“Pratik Yap”modülü ile çoktan seçmeli işitsel alıştırmalar aracılığıyla pratik yapılabilmekte, doğru ve yanlış yanıtlar sistem tarafından anlık olarak görsel geri bildirimle gösterilmektedir. Bu çalışma, yalnızca teknik bir uygulama süreci değil, aynı zamanda Türk müziği eğitimine yönelik dijital bir model önerisi sunmaktadır. Yöntem olarak Tasarım Tabanlı Araştırma (Design Based Research- DBR) benimsenmiştir. Araştırma bulguları literatür taraması ve gözlem görüşme tekniği ile elde edilmiştir. Geliştirilen uygulama, öğrencilerin öğretmene bağımlılığını azaltmakta ve geleneksel eğitimi destekleyici bir öğrenme ortamı oluşturmaktadır. Geliştirilen mobil uygulama, öğrenci ve öğretmenlere tanıtılmıştır. Öğretmenler, bu uygulamanın öğrenciler üzerindeki etkilerine ve geliştirilebilir yönlerine ilişkin görüşlerini belirtmiştir. Uygulamanın öğrenciler tarafından kullanılmasının ardından, dörtlü ve beşli dizileri tanıma, ayırt etme ve yeniden yapılandırma becerilerini hangi yönde etkilediğine dair geri bildirimler alınmıştır. Öğrenciler; çoklu ton merkezlerinden dinleme, kendi dizilerini oluşturma ve etkileşimli tekrar gibi özellikler sayesinde bireysel öğrenme sürecinde daha etkin rol üstlendiklerini ifade etmiştir. Ayrıca,“Pratik Yap”modülündeki çoktan seçmeli alıştırmaların, işitsel ayrım yetilerini geliştirdiği ve öğrenmenin kalıcılığına katkı sağladığı saptanmıştır. Bu bulgular, uygulamanın yalnızca bilgi aktarımına değil, aynı zamanda öğrenmeyi yapılandırmaya da imkân tanıyan bir model sunduğunu ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
This study focuses on the development of a mobile application based on the Arel-Ezgi-Uzdilek pitch system, aimed at supporting the individual learning processes of undergraduate students studying Turkish music. In Turkish music, the concept of makam has been explained through various theoretical approaches, leading to the creation of different instructional systems. This study adopts the Arel-Ezgi-Uzdilek system, which is widely used in contemporary conservatories. In traditional solfege education, students' reliance on teacher guidance becomes particularly evident under extraordinary circumstances such as the pandemic. In this context, digital tools have gained importance as complementary resources that enhance self-directed learning. The mobile application developed within the scope of this thesis includes visual and auditory materials representing tetrachord and pentachord structures of Turkish music makams, presented through different tonal centers such as Bolahenk, Süpürde, Kız, and Mansur. Users actively engage with the content by listening to specific sounds and interacting with the notes, thus enhancing their aural perception and gaining practice opportunities. The“Create a Scale”module enables users to select desired sounds and form personalized scales. This feature allows repeated listening, marking, and practicing, enabling students to work beyond the limitations of predefined content and in line with their individual learning needs. Users can also add new sounds or modify existing sequences to explore creative and flexible combinations tailored to their preferences. Furthermore, the“Practice”module offers multiple-choice auditory exercises with instant visual feedback, supporting solfege practice and self-assessment. This study not only involves a technical development process but also proposes an innovative, digital learning model for solfege education in Turkish music. Design Based Research (DBR) was adopted as the methodology. Research findings were obtained through literature review and observation interview technique. The developed application reduces students' dependence on instructors and provides a supportive digital environment that complements and enriches traditional learning. The developed mobile application was introduced to both students and instructors. The instructors shared their opinions regarding the effects of the application on students and its potential for further development. Following its use by the students, feedback was collected concerning how the application influenced their ability to recognize, distinguish, and reconstruct tetrachord and pentachord structures. Students reported that features such as listening to scales from multiple tonal centers, creating their own sequences, and interactive repetition allowed them to take a more active role in their individual learning processes. Furthermore, it was found that the“Practice”module, which includes multiple-choice auditory exercises, contributed to the development of auditory discrimination skills and supported the retention of learned material. These findings indicate that the application offers not only a means of information delivery but also a model that enables the construction of learning.
Benzer Tezler
- İşitilen makamı tanımada önem taşıyan faktörler
The important factors in identifying the heard maqam
İLKER DENİZ BAŞUĞUR
- Sirto ve longaların flüt eğitiminde kullanılabilirliği üzerine bir çalışma
A study on the usability of sirto and longas in flute education
BUĞSE ACAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET AKPINAR
- Yeni Cami'nin akustik açıdan performans değerlendirmesi
Evaluation of the acoustical performance of the New Mosque
EVREN YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEVTAP YILMAZ DEMİRKALE
- Ortaokul müzik dersi Türk müziği makamı ile ilgili kazanımların öğretilebilirlik düzeyine ilişkin öğretmen ve akademisyen görüşleri
The opinions of teachers and academicians on the level of teachability of the acquisitions related to the Turkish music maqam (Modal) in secondary school music lesson
ASLI TURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimTrabzon ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZÜHAL DİNÇ ALTUN
- Türk müziği makam dizilerinin öğretiminde mikrotonal fonksiyonlu elektronik org kullanımının etkisi
The effect of using microtonal-functioned workstation keyboard in teaching Turkish music maqam series
KAMİL ONUR KARATAŞ