Özel eğitim meslek okulunda çalışan branş öğretmenlerinin karşılaştığı güçlüklerin belirlenmesi
Identifying the challenges which branch teachers working in special education vocational schools encounter
- Tez No: 959641
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ YAHYA ÇIKILI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Necmettin Erbakan Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Özel Eğitim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 116
Özet
Bu araştırmanın amacı, özel eğitim meslek okullarında görev yapan branş öğretmenlerinin karşılaştıkları güçlükleri ortaya koymak ve bu güçlüklerin öğretim süreçlerine olan etkilerini öğretmen görüşlerine dayalı olarak değerlendirmektir. Araştırmanın çalışma grubunu, İstanbul ilinde özel eğitim meslek okullarında görev yapmakta olan farklı branşlardan 20 öğretmen oluşturmaktadır. Nitel araştırma desenine göre yapılandırılan bu çalışmada, veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmış ve elde edilen veriler betimsel analiz yöntemiyle çözümlenmiştir. Araştırma kapsamında elde edilen veriler dört ana temada toplanmıştır. BEP hazırlık sürecine yönelik sorunlar incelendiğinde; öğretmenlerin öğrencilere ait akademik ve sosyal bilgilere erişimde zorluk yaşadıkları, ilgili uzmanlarla etkili iletişim kurmakta güçlük çektikleri, değerlendirme araçlarının hazırlanması ve uygulanmasında yetersizlikler olduğu ve sınıflarda birden fazla engel türüne sahip öğrenci bulunmasının planlamayı zorlaştırdığı belirlenmiştir.BEP uygulama sürecinde karşılaşılan problemler kapsamında; yönetimsel destek eksiklikleri, eğitim materyali ve kılavuz kaynak yetersizliği, atölyelerin donanım açısından yetersizliği, fiziksel mekân sorunları ve öğretmenlerin BEP toplantılarına yönelik fayda algılarının düşük olması öne çıkmıştır. Ayrıca ailelerin çocuklarının engel durumunu kabullenmede yaşadığı güçlükler, ebeveyn beklentilerinin öğretim süreciyle örtüşmemesi ve okul-aile iş birliğinin yetersiz oluşu öğretmenler tarafından sıkça dile getirilmiştir. Temel mesleki güçlükler çerçevesinde ise öğretmenler; staj yeri bulma konusundaki engeller, yoğun bürokratik işlemler ve kurumlar arası iletişim eksikliği gibi faktörlerin eğitim sürecini olumsuz etkilediğini ifade etmişlerdir. Son olarak, öğretmenlerin sunduğu Çözüm önerileri arasında; devletin özel gereksinimli bireylerin istihdamına yönelik politikalarının güçlendirilmesi, teknik ve atölye personelinin mesleki yeterliliğinin artırılması, ailelere yönelik bilinçlendirici eğitimlerin düzenlenmesi ve öğrencilerin okul içi mesleki çalışma sürelerinin yeniden gözden geçirilmesi gerekliliği öne çıkmıştır. Araştırmanın sonuçları, özel eğitim meslek okullarında görev yapan branş öğretmenlerinin çok yönlü ve sistemsel sorunlarla karşı karşıya kaldığını göstermekte; bu sorunların çözümü için öğretmen, öğrenci, aile ve kurum iş birliğini esas alan bütüncül yaklaşımlara ihtiyaç duyulduğunu ortaya koymaktadır.Araştırma Sonuçlarına Göre; BEP Süreçlerinin Geliştirilmesi: Öğrenciye ilişkin bilgilerin eksiksiz ve güncel bir biçimde öğretmenlerle paylaşılması sağlanmalı; RAM raporlarının niteliği artırılmalı ve daha işlevsel hale getirilmelidir. Öğretmenlere yönelik düzenli hizmet içi eğitimler planlanarak BEP hazırlama yeterlikleri artırılmalıdır. Müfredat ve Ölçme Araçları: Özel eğitim öğrencilerinin ihtiyaçlarına uygun, esnek ve uygulamaya dönük müfredatlar geliştirilmelidir. Ayrıca, bu öğrencilere özgü ölçme değerlendirme araçları tasarlanarak öğretmenlerin öğrencinin gelişimini izlemeleri kolaylaştırılmalıdır. Staj ve İstihdam Olanakları: Öğrencilerin staj yapabileceği kurumlarla sistemli iş birlikleri kurulmalı, bu süreci koordine edecek bir mesleki danışman görevlendirilmelidir. Ayrıca, mezun olan öğrencilerin istihdamını kolaylaştıracak devlet politikaları geliştirilmeli ve teşvik edici uygulamalar yaygınlaştırılmalıdır. Benzer çalışma MEB'e bağlı olan özel eğitim uygulama ve özel eğitim iş uygulama okullarında çalışan farklı branştan öğretmenlerle yapılarak süreç hakkında farklı bakış açılarına ulaşılabilir. Araştırma bulgularının genellenebilirliğini arttırmak için farklı illerde daha fazla sayı katılımcı ile araştırmalar yapılabilir.
Özet (Çeviri)
The purpose of this study is to reveal the difficulties encountered by branch teachers working in special education vocational schools and to evaluate the effects of these difficulties on the teaching process based on teacher opinions. The study group consists of 20 teachers from different branches working in special education vocational schools in Istanbul. In this study, which was structured according to a qualitative research design, a semi-structured interview form was used as a data collection tool, and the data obtained were analyzed using descriptive analysis methods. The data obtained within the scope of the research were grouped under four main themes. When the problems related to the IEP preparation process were examined, it was determined that teachers had difficulty accessing academic and social information about students, had difficulty communicating effectively with relevant experts, had inadequacies in the preparation and implementation of assessment tools, and that the presence of students with multiple types of disabilities in classrooms made planning difficult. In terms of problems encountered in the IEP implementation process, the following issues stood out: lack of administrative support, insufficient educational materials and guidance resources, inadequate workshop equipment, physical space issues, and low perception of the benefits of IEP meetings among teachers. In addition, teachers frequently mentioned the difficulties families face in accepting their children's disabilities, the mismatch between parental expectations and the teaching process, and the lack of school-family cooperation. Within the framework of basic professional difficulties, teachers stated that factors such as obstacles in finding internship places, intensive bureaucratic procedures, and lack of communication between institutions negatively affected the education process. Finally, among the solutions proposed by teachers, the following stood out: strengthening state policies on the employment of individuals with special needs, improving the professional competence of technical and workshop staff, organizing awareness-raising training for families, and reviewing the duration of students' vocational work within schools. The results of the study show that branch teachers working in special education vocational schools face multifaceted and systemic problems; it reveals that comprehensive approaches based on cooperation between teachers, students, families, and institutions are needed to solve these problems. According to the research results; Development of IEP Processes: Information about students should be shared with teachers in a complete and up-to-date manner; the quality of RAM reports should be improved and made more functional. Regular in-service training programs should be planned for teachers to improve their IEP preparation skills. Curriculum and Assessment Tools: Flexible and application-oriented curricula should be developed that are appropriate for the needs of special education students. In addition, assessment tools specific to these students should be designed to make it easier for teachers to monitor student progress. Internships and Employment Opportunities: Systematic partnerships should be established with institutions where students can complete internships, and a professional advisor should be assigned to coordinate this process. Furthermore, state policies that facilitate the employment of graduates should be developed, and incentive programs should be promoted. Similar studies can be conducted with teachers from different disciplines working in special education application schools and special education work application schools affiliated with the Ministry of National Education to gain different perspectives on the process. To increase the generalizability of the research findings, studies can be conducted with a larger number of participants in different provinces.
Benzer Tezler
- Özel eğitim alanında çalışan branş öğretmenlerinin özel eğitim alanına yönelik mesleki ihtiyaçlarının belirlenmesi
Determining professional needs of branch teachers working i̇n special education field
İSMAİL TUNA
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SÜLEYMAN ARSLANTAŞ
- Özel eğitim meslek okulu öğretmenlerinin örgütsel bağlılık ve iş doyumu düzeyleri arasındaki ilişki
The relationship between organizational commitment and job satisfaction of special education vocational school teachers
GÖKHAN ARI
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEZAHAT GÜÇLÜ
- Özel eğitim okul yöneticileri ve öğretmenlerinin mesleki doyumları ile mesleki tükenmişlikleri arasındaki ilişki
The relationship between job satisfaction and occupational burnout among special education school administrators and teachers
FAİK ÜÇAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimAydın Adnan Menderes ÜniversitesiEğitim Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RUHİ SARPKAYA
- Özel ve devlet okullarında çalışan branş öğretmenlerinin demografik değişkenlere bağlı olarak mesleki doyum ve anksiyete düzeylerinin karşılaştırılması
Comparing the levels of job satisfaction and anxiety of branch teachers in public and private schools depending on demographic variables
EMİNE YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimGaziantep ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDURRAHMAN ALTINDAĞ
- İstanbul örnekleminde ilkokul öğretmenlerinin performansında veli, öğrenci ve meslektaşlarının etkileri
The effects of parents, students and colleagues in the performance of the primary school teachers in i̇stanbul
MİRAY HAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve Öğretimİstanbul Aydın Üniversitesiİlköğretim Sınıf Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GANİME AYDIN