Çekme yöntemi ile üretilmiş olan yivli-setli namlularda üretim parametrelerinin kalıntı gerilmeye ve isabet dağılımına etkisinin araştırılması
Investigation of the effect of manufacturing parameters on the residual stress and accuracy distribution in rifle barrels manufactured by the button rifling
- Tez No: 959708
- Danışmanlar: PROF. DR. KUBİLAY ASLANTAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Makine Mühendisliği, Savunma ve Savunma Teknolojileri, Mechanical Engineering, Defense and Defense Technologies
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Afyon Kocatepe Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Makine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 70
Özet
Bu çalışmasında, button rifling (çekme yöntemi) ile üretilen yivli-setli tüfek namlularında, üretim parametrelerinin kalıntı gerilme dağılımı ve isabet hassasiyeti üzerindeki etkileri deneysel olarak incelenmiştir. Altı farklı üretim parametresine sahip namlu kullanılarak yapılan çalışmada, raybalama işlemi sırasında uygulanan kesme hızı (23–30 m/dk), ilerleme hızı (0,08–0,10 mm/dev) ve yiv-set çekme hızı (762–1270 mm/dk) sistematik olarak değiştirilmiştir. Bu değişkenlerin, namlu iç yüzey pürüzlülüğü (Ra), XRD ile belirlenen kalıntı gerilme dağılımı ve 105 metre mesafede ölçülen atış gruplaması (MOA) üzerindeki etkileri analiz edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, ilerleme hızı (0,09 mm/dev) ile işlenen namlular, ortalama Ra = 0,7 µm yüzey pürüzlülüğü ve atışların ortalamasında 1,073 MOA değerine ulaşarak en iyi isabet performansını göstermiştir. Benzer şekilde, orta düzeyde kesme hızı (27 m/dk) ile üretilen namluların dağılım ortalaması MOA ≈ 1,371 değeriyle yüksek performans sergilemiştir. Buna karşın, yüksek yiv-set çekme hızı (1270 mm/dk) uygulanan namluda, yüzey altı çekme gerilmeleri artmış ve MOA değeri 1,162'den 1,206 seviyesine yükselmiştir. Özellikle, 0° yönünde düşük kalıntı gerilme düzeyine sahip namluların, ortalama %20 daha düşük MOA ile daha kararlı atış gruplamaları sunduğu belirlenmiştir. Bu bulgular, üretimden kaynaklanan kalıntı gerilmelerin yönelimi ile atış isabeti arasında güçlü bir korelasyon olduğunu göstermektedir. Bu çalışma, yivli-setli namlu üretiminde proses-parametre-performans ilişkisini deneysel temellere dayandırarak literatüre önemli katkı sunmakta; aynı zamanda yüksek hassasiyetli, yerli üretim silahlar için savunma sanayine doğrudan teknik rehberlik sağlamaktadır.
Özet (Çeviri)
In this research, the effects of manufacturing parameters on residual stress distribution and accuracy performance were experimentally investigated in rifle barrels manufactured using the button rifling method. The study was conducted using barrels produced with six different sets of parameters, where the cutting speed (23–30 m/min), feed rate (0,08–0,10 mm/rev), and button pull speed (762–1270 mm/min) applied during the reaming process were systematically varied. The effects of these variables on internal barrel surface roughness (Ra), residual stress distribution determined via XRD, and shot grouping (MOA) measured at a distance of 105 meters were analyzed. According to the results, barrels processed with a feed rate of 0,09 mm/rev exhibited the best accuracy performance, achieving an average surface roughness of Ra = 0,7 µm and an average shot grouping of 1,073 MOA. Similarly, barrels produced with a moderate cutting speed (27 m/min) showed high performance with a grouping average of approximately MOA ≈ 1,371. In contrast, the barrel subjected to a high button pull speed (1270 mm/min) exhibited increased subsurface tensile residual stresses and a rise in MOA value from 1,162 to 1,206. Notably, barrels with lower residual stress levels in the 0° direction provided more stable shot groupings, with an average of 20% lower MOA. These findings demonstrate a strong correlation between the orientation of residual stresses induced during manufacturing and shooting accuracy. This study contributes significantly to the literature by establishing an experimental basis for the process–parameter–performance relationship in rifled barrel manufacturing and provides direct technical guidance for the defense industry in producing high-precision, domestically manufactured firearms.
Benzer Tezler
- V-şekilli mikrohavzalardaki pistacia lentiscus var. chia duham. fidanlarının büyüme performansının makine öğrenimi tabanlı analizi ve tahmini
Machine learning-based analysis and prediction of growth performance of pistacia lentiscus var. Chia duham. seedlings in V-shaped micro-catchments
ÖMER AVŞAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiYazılım Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MERİH PALANDÖKEN
DOÇ. DR. BÜLENT TOPRAK
- Demir çelik sektörü ve demir çelik sektöründe sermaye maliyeti
Iron and steel sector and cost of capital in iron and steel sector
ALİ DİKMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
İşletmeMarmara ÜniversitesiSermaye Piyasası ve Borsa Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MAHMUT HAYATİ ERİŞ
- Sürekli döküm tekniği ile üretilmiş levhalarda dökme rulo kalınlığının mikroyapı ve mekanik özelliklere etkisi
Affect of cast thickness on microstructure and mechanical properties of produced sheets with twin roll casting
SÜLEYMAN KAYAPA
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Metalurji Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiMetalurji ve Malzeme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL DUMAN
- Elektro çekim yöntemi ile fotokromik özellikli poliüreten esaslı nanolif yapılı yüzeylerin üretimi ve karakterizasyonu
Production and characterization of polyurethane based photocromic nanofiber surfaces by electrospinning method
BÜŞRA BAHAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
BiyomühendislikKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiBiyomühendislik ve Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İSMAİL TİYEK
- Tokat ili Kazova yöresinde domates yetiştiriciliğinin ekonomik analizi
Başlık çevirisi yok
NECLA BAŞSEVİNÇ