Yetişkin bireylerde öz denetim ve duyguları ifade etme düzeyleri arasındaki ilişkide akılcı olmayan inançların aracı rolünün incelenmesi
Examining the mediating role of irrational beliefs in the relationship between self-control and expression of emotions in adults
- Tez No: 959849
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ HÜSEYİN EBADİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İSTANBUL BEYKENT ÜNİVERSİTESİ
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 138
Özet
Bu araştırmada, yetişkin bireylerde öz denetim ile duyguları ifade etme düzeyleri arasındaki ilişkide akılcı olmayan inançların aracı rolü incelenmiştir. Araştırmanın örneklemini, yaşları18- 64 arasında değişen yetişkin bireylerden oluşan toplam 500 katılımcı meydana getirmektedir. Katılımcıların 359'u kadın, 141'i ise erkektir.Veri toplama sürecinde katılımcılara demografik bilgi formu, Öz Denetim Ölçeği, Duyguları İfade Etme Ölçeği ve Akılcı Olmayan İnançlar Ölçeği Kısa Formu uygulanmıştır. Veri analiz sürecinde öncelikle değişkenlerin dağılım özellikleri incelenmiş; çarpıklık ve basıklık değerleri hesaplanarak normallik varsayımı değerlendirilmiştir. Ölçeklerin iç tutarlılık düzeylerini belirlemek amacıyla Cronbach Alfa katsayıları incelenmiştir. Değişkenlerin normal dağılım gösterdiği belirlendikten sonra normallik testleri uygulanmış, ardından değişkenler arası ilişkileri değerlendirmek amacıyla bağımsız gruplar t-testi ve Pearson momentler çarpım korelasyon analizi gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın temel amacı doğrultusunda, akılcı olmayan inançların aracı rolünü test etmek üzere Hayes'in Process Macro Model 4 yöntemi kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda, öz denetim ile duyguları ifade etme düzeyi arasında anlamlı ve pozitif yönlü bir ilişki tespit edilmiş; bu ilişkide akılcı olmayan inançların kısmi düzeyde aracılık rolü üstlendiği belirlenmiştir. Ayrıca, akılcı olmayan inançlar açısından cinsiyet değişkenine göre anlamlı bir farklılık gözlenmiş; kadın katılımcıların erkek katılımcılara kıyasla daha yüksek düzeyde akılcı olmayan inançlara sahip oldukları bulunmuştur. Buna karşın, öz denetim ve duyguları ifade etme düzeylerinde cinsiyete göre anlamlı bir farklılık saptanmamıştır. Eğitim durumu değişkeni açısından ise öz denetim, duyguları ifade etme ve akılcı olmayan inanç puanlarında anlamlı bir fark görülmemiştir. Korelasyon analizlerinden elde edilen bulgular, öz denetim ile duyguları ifade etme arasında pozitif ve anlamlı bir ilişki olduğunu göstermiştir. Öz denetim ile akılcı olmayan inançlar arasındaki ilişki ise negatif ve anlamlı bulunmuştur. Duyguları ifade etme ile akılcı olmayan inançlar arasında ise zayıf düzeyde anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Araştırma bulguları ilgili literatür ışığında tartışılmış ve değerlendirilmiştir.
Özet (Çeviri)
In this study, the mediating role of irrational beliefs in the relationship between self-control and the level of emotional expression in adults was examined. The sample of the study consisted of a total of 500 adult participants between the ages of 18 and 64. Among the participants, 359 were female and 141 were male.During the data collection process, participants were administered a demographic information form, the Self-Control Scale, the Emotion Expression Scale, and the Short Form of the Irrational Beliefs Scale. In the data analysis process, the distribution characteristics of the variables were first examined; skewness and kurtosis values were calculated to evaluate the normality assumption. To determine the internal consistency levels of the scales, Cronbach's Alpha coefficients were examined. After determining that the variables showed a normal distribution, normality tests were applied, and then independent groups t-test and Pearson product-moment correlation analysis were conducted to evaluate the relationships between the variables. In line with the main objective of the research, Hayes' Process Macro Model 4 method were used to test the mediating role of irrational beliefs. As a result of the analyses conducted, a significant and positive relationship was identified between self-control and the level of emotional expression; it was determined that irrational beliefs partially mediated this relationship. Additionally, a significant difference was observed in terms of irrational beliefs based on the gender variable; it was found that female participants had higher levels of irrational beliefs compared to male participants. However, no significant difference was found in the levels of self-control and emotional expression according to gender. In terms of the education level variable, no significant difference was observed in self-control, emotional expression, and irrational belief scores. The findings obtained from the correlation analyses indicate that there is a positive and significant relationship between self-control and emotional expression. The relationship between self-control and irrational beliefs was found to be negative and significant. A weak but significant relationship was found between the expression of emotions and irrational beliefs. The research findings have been discussed and evaluated in light of the relevant literature.
Benzer Tezler
- Yetişkin bireylerde erken dönem uyumsuz şemalar ile sosyal kaygı arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between early age incompatible schemas and social anxiety in adults
NAZLI DİDAR ŞİMŞEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Psikolojiİstanbul Arel ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET SAPANCI
- Erken dönem uyum bozucu şema alanları, cinsel doyum ve kontrol odağı arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between early maladaptive schemas domains sexual satisfaction and focus the control
BERFİN YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Psikolojiİstanbul Aydın ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KAHRAMAN GÜLER
- Yetişkşin bireylerde erken dönem uyum bozucu şemalar ve bağlanma stilleri ile ayrılık kaygısı arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examine to relationship between early maladaptive schemas and attachment styles and separation anxiety on adult participant
ABAKAY BENGİSU AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DÖNÜŞ SEVİNÇ ÖZBEK
- Yetişkinlerde erken dönem uyum bozucu şemalar, mizaç ve yeme tutumu arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between early maladaptive schemas, temperament and eating attitude in adults
ZEYNEP ÖZGÖRÜŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Psikolojiİstanbul Aydın ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KAHRAMAN GÜLER
- Yetişkin bireylerin öz-denetim düzeyleri ve bilişsel duygu düzenlemeleri ile duygusal yeme davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examining the relationship between adult selfcontrol levels and informational emotion arrangements and emotional eating behaviors
BENGİ KÜÇÜK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Beslenme ve Diyetetikİstanbul Gedik ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEYNEP MAÇKALI