Parkinson hastalığı olan bireylerin dil becerilerinin sözcük çeşitliliği ve morfemler açısından incelenmesi
Examining the language skills of individuals with Parkinson's disease in terms of lexical diversity and morphemes
- Tez No: 960052
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZLEM OĞUZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dil ve Konuşma Terapisi, Language and Speech Therapy
- Anahtar Kelimeler: Parkinson, dil becerisi, sözcük çeşitliliği, biçimbirim, biçim-sözdizim, Parkinson's disease, language skills, lexical diversity, morphology, morphosyntax
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Üsküdar Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Dil ve Konuşma Terapisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Dil ve Konuşma Terapisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 73
Özet
Bu araştırmada Parkinson hastalığı (PH) tanısı olan bireylerin dil becerilerinin kullanılan sözcük çeşitleri ve morfemler açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Bu bağlamda PH'li bireylerin verileri sağlıklı katılımcılar (SK) ile karşılaştırılarak incelenmiştir. Araştırmanın katılımcı grubunu 40-75 yaş arasında PH tanısı almış ve hastalığı 1-3 evre arasında olan bireyler ile bu bireylerle eğitim, yaş, cinsiyet kriterleri açısından eşleşen sağlıklı bireyler oluşturmaktadır. Çalışmaya katılan her bir katılımcıdan, biri resim anlatma görevini, diğeri ise spontane konuşma görevini içeren iki farklı bağlamda dil örnekleri toplanmıştır. Her iki bağlamdan toplanan dil örnekleri SALT (Systematic Analysis of Language Transcripts) programında analiz edilmiştir. Dil becerilerinde meydana gelen değişimlerin iletişim etkililiği ile ilişkisini inceleyebilmek adına PH'li bireylere İletişim Etkililiği Ölçeği (CESR-TR) uygulanmıştır. Dil örneği analizinden elde edilen verilerin istatistiksel analizi, SPSS Vs 25.0 (SPSS inc., Chicago, IL, USA) paket programıyla yapılmıştır. Araştırma sonucunda resim anlatma görevinden elde edilen sonuçlar PH'li bireylerin bağlaç, zarf, isim eylem sözcükleri kullanımı, ortalama sözce uzunluğu (OSU), toplam sözcük sayısı, farklı sözcük sayısı, isim çekim eki ve eylem çekim eki kullanımları açısından SK'a göre daha düşük değerlere sahip oldukları sonucuna ulaşılmıştır. Bu farklılıklar spontane konuşma görevinde zamir, zarf, isim eylem sözcükleri kullanımı, OSU, toplam sözcük, farklı sözcük, eylem çekim eki ve yapım eki kullanımında görülmüştür. Sonuçlar değişkenler ile CESR-TR puanları arasında resim anlatma görevindeki zamir kullanımı hariç anlamlı ilişki olmadığını belirtmektedir. Çalışmanın sonuçları PH'li bireylerin SK'a göre dilin sentaks, semantik ve biçimbirim bilgisi bileşenlerinde farklılık gösterdiğini ortaya koymaktadır. Fakat bu etkilenmelerin tek başına iletişim etkililiğini etkileme konusunda yetersiz olduğunu, başka etkenlere bir araya gelerek etki edebileceğini belirtmektedir.
Özet (Çeviri)
This study aimed to examine the language abilities of individuals diagnosed with Parkinson's disease (PD) in terms of word variety and morphological markers. In this context, the data from individuals with PD were analyzed by comparison with healthy controls (HC). The participant group consisted of individuals aged between 40 and 70 who had been diagnosed with PD in stages 1-3, along with healthy individuals matched for age, education level, and gender. Two types of language samples were collected from each participant: one through a picture description task and the other through a spontaneous speech task. All language samples were analyzed using the SALT (Systematic Analysis of Language Transcripts) software. Statistical analysis of the data obtained from the language analysis was conducted using the SPSS Version 25.0 (SPSS Inc., Chicago, IL, USA) software. The results from the picture description task revealed that individuals with PD produced lower values than their healthy counterparts in terms of conjunctions, adverbs, deverbal nouns, mean length of utterance (MLU), total number of words, number of different words, noun inflectional morphemes, and verb inflectional morphemes. In the spontaneous speech task, significant differences were observed in the use of pronouns, adverbs, deverbal nouns, MLU, total word count, number of different words, verb inflectional morphemes, and derivational morphemes. To investigate the relationship between language changes and communicative effectiveness, the Communicative Effectiveness Survey-Revised (CESR-TR) was also administered to the PD group. Results showed no significant correlation between the CESR-TR scores and the linguistic variables, except for pronoun use in the picture description task. Overall, the findings suggest that individuals with PD differ from healthy individuals in terms of syntax, semantics, and morphology. However, these differences alone may not be sufficient to impact communicative effectiveness; rather, they may contribute to communication challenges when combined with other factors.
Benzer Tezler
- Parkinson Ses ve Konuşma Handikap Endeksi'nin geliştirilmesi, geçerlik ve güvenirliğinin araştırılması
Development, validity, and reliability study of the Parkinson's Voice and Speech Handicap Index
ELİF TUNÇ SONGUR
Doktora
Türkçe
2025
Kulak Burun ve BoğazHacettepe ÜniversitesiDil ve Konuşma Terapisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA ESEN AYDINLI
- Machine-learning approaches for neurological disorder diagnosis from genomic and neuroimaging data
Genomik ve nörogörüntüleme verilerinden nörolojik bozukluk teşhisi için makine öğrenmesi yaklaşımları
İSMAİL BİLGEN
Doktora
İngilizce
2024
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BEHÇET UĞUR TÖREYİN
- Parkinson ve alzheimer hafif kognitif bozukluğu olan hastaların kognitif profillerinin karşılaştırılması
Comparison of cognitive profiles of patients with parkinson and alzheimer's mild cognitive disorder
SÜMEYYE YAKUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Nörolojiİstanbul Medipol ÜniversitesiBilişsel Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZDEN ERKAN OĞUL
PROF. DR. LÜTFÜ HANOĞLU
- İdiyopatik Parkinson hastalarında farengeal rezidü şiddeti ve yutma güvenliği arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between pharyngeal residue severity and swallowing safety in idiopathic Parkinson's patients
İBRAHİM ERENSOY
Doktora
Türkçe
2025
Dil ve Konuşma TerapisiHacettepe ÜniversitesiDil ve Konuşma Terapisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA ESEN AYDINLI
- Parkinson hastalarının prozodi, solunum, fonasyon ve akıcılık özelliklerinin algısal, akustik ve aerodinamik değerlendirmesi
Evaluation of prosody, respiration, phonation and fluency characteristics of Parkinson's patients using perceptual, acoustic and aerodynamics measures
EBRU YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Kulak Burun ve Boğazİstanbul Medipol ÜniversitesiDil ve Konuşma Terapisi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TALAT BULUT