Geri Dön

17. yüzyılda yazılmış na'tlar üzerine bir değerlendirme (Nef'î, Azîz Mahmûd Hüdâyî ve Nâbî bağlamında)

An evaluation of na'ts written in the 17th century (In the context of Nef'i, Azîz Mahmûd Hüdâyî, and Nâbî)

PDF İndir

  1. Tez No: 960111
  2. Yazar: ABDÜLKADİR ELMACIOĞLU
  3. Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA SARIBIYIK
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Din, Religion
  6. Anahtar Kelimeler: İslam Tarihi, Klasik Türk Edebiyatı, Na't, On Yedinci Yüzyıl, Hz. Peygamber, Islamic History, Classical Turkish Literature, Na't, Seventeenth Century, Prophet Muhammad
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Gaziantep Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Türk İslam Edebiyatı Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 235

Özet

Klasik Türk edebiyatında Hz. Peygamber'e duyulan sevgi ve bağlılık, en yoğun ifadesini na't türünde bulur. Bu şiir türü, 17. yüzyılda özellikle biçim ve mana bakımından belirgin bir olgunluk seviyesine ulaşarak hem edebî hem de tasavvufî değerleriyle öne çıkmıştır. Bu çalışma, söz konusu yüzyılın üç güçlü temsilcisi olan Nef'î (öl. 1044/1635), Aziz Mahmûd Hüdâyî (öl. 1038/1628) ve Nâbî'nin (öl. 1124/1712) na'tları üzerinden dönemin peygamber algısını, edebî estetikle birleştirerek manevî duyarlılığı ve bu eserlerin günümüze uzanan yankılarını özgün bir biçimde değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Her biri farklı bir üslup ve dünya görüşüne sahip olan bu üç şairin kaleminden dökülen na'tlar; aruz ve hece vezninin inceliğiyle oluşturulmuş, âyet ve hadis iktibaslarıyla örülmüş, aşk ile yoğrulmuş metinler olarak ele alınmıştır. Bu bağlamda, şairlerin Hz. Peygamber'i anma ve yüceltme biçimleri; kullandıkları temsiller, mecazlar ve dini referanslarla birlikte değerlendirilmiş aynı zamanda bu eserlerin tasavvufî, ahlâkî ve estetik değerleri de analiz edilmiştir. Metinlerarası karşılaştırmalar ve dönemin dinî-tasavvufî atmosferi çerçevesinde yapılan çözümlemelerle 17. yüzyıl na'tlarının sadece klasik Türk edebiyatında değil çağdaş edebî ve kültürel dünyada da iz bırakan bir etki alanı oluşturduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak, 17. yüzyıl na'tları sadece birer sanat eseri değil aynı zamanda çağlar ötesine seslenen ve bugünün insanına da hitap eden manevî birer miras olarak değerlendirilmiştir.

Özet (Çeviri)

In classical Turkish literature, the love and devotion felt toward the Prophet Muhammad find their most profound expression in the genre of na't. This poetic form reached a notable level of maturity in the 17th century, particularly in terms of structure and meaning, standing out with both its literary and mystical qualities. This study aims to offer an original evaluation of the perception of the Prophet, the spiritual sensitivity interwoven with literary aesthetics, and the echoes of these works in the present day through the na'ts of three prominent poets of the period: Nef'î (d. 1044/1635), Azîz Mahmûd Hüdâyî (d. 1038/1628), and Nâbî (d. 1124/1712). These three poets, each with a distinct style and worldview, composed na'ts shaped by the subtleties of both aruz and hece meters, enriched with quotations from the Qur'an and Hadith, and imbued with love. In this context, the ways in which these poets commemorate and exalt the Prophet Muhammad are analyzed along with their use of imagery, metaphors, and religious references. Additionally, the mystical, ethical, and aesthetic dimensions of these texts are examined. Through intertextual comparisons and analyses framed within the religious and mystical atmosphere of the 17th century, it has been determined that na'ts of this era established a sphere of influence not only within classical Turkish literature but also in contemporary literary and cultural domains. As a result, the na'ts of the 17th century are regarded not merely as works of art but as spiritual legacies that transcend time and continue to speak to the hearts of today's readers.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    789699

    Kırım Hanlığı'na ait resmî yazışmalardaki (16.-18. yüzyıllar) idari, ekonomik, sosyal ve kültürel terimler (Zernov neşriyatına göre)

    Administrative, economic, social and cultural terms in official correspondence of the Crimean Khanate (16th-18th century) (According to the Zernov publication)

    MEHMET ARPACI

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Türk Dili ve EdebiyatıYıldız Teknik Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AYŞE MELEK ÖZYETGİN

  2. Tez No

    81392

    Mecmua-i Saz ü Söz'de rast makamı ve Arel nazariyatı ile mukayesesi

    Rast in Mecmua-i Saz ü Söz and comparison with Arel Turkish music theory

    ALPER DEMİR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1999

    MüzikAkdeniz Üniversitesi

    Temel Bilimler Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. M. HAKAN CEVHER

  3. Tez No

    862900

    An intellectual biography of 'Abd al-Ḥakīm al-Siyālkūtī (D. 1657): His place in Hind intellectual history and influence upon Ottomans

    'Abdülhakim Siyâlkûtî'nin (Ö. 1657) entelektüel biyografisi: Hint entelektüel tarihindeki yeri ve Osmanlılar üzerindeki etkisi

    ABDULLAH AL MAMUN

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    Doğu Dilleri ve Edebiyatıİstanbul Medeniyet Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. İBRAHİM HALİL ÜÇER

  4. Tez No

    444244

    Turkey's jewish heritage revisited: architectural conservation and the politics of memory

    Türkı̇ye'nı̇n yahudı̇ mı̇rasını yenı̇den sahnelemek: Mı̇marı̇ koruma ve hafıza polı̇tı̇kaları

    ROYSİ OJALVO

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2016

    Antropolojiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. İPEK AKPINAR

  5. Tez No

    140975

    Ta'ib Mehmed Çelebi ve Divanı

    Taib Mehmed Çelebi and his Divan

    GÜLER DOĞAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2003

    Türk Dili ve EdebiyatıBoğaziçi Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. GÜNAY KUT

Geri Dön