Altay, Tıva ve Yakut destanlarında su simgesi
Water symbol in Altay, Tiva and Yakut epics
- Tez No: 960146
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ HATİCE AYCAN AYDOĞAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Türk Dili ve Edebiyatı, Folklore, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İSTANBUL BEYKENT ÜNİVERSİTESİ
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 122
Özet
Dünyadaki dört elementten biri olan su, temel yaşam kaynağı olması ile insanlık tarihinde önemli rol oynamıştır. Doğayla iç içe yaşayan Türklerin gerek inanç sistemlerinde gerek anlatılarında suyun varlığını yaygın bir biçimde görmek mümkündür. Buna bağlı olarak su, simgesel özellikleriyle öne çıkan kutsal bir unsur olarak öne çıkmaktadır. Türklerin Şamanizm'e dayalı ve doğanın merkezde yer aldığı yaşantısının yansımaları olan anlatılarda yaygın bir şekilde yer aldığı üzere su, farklı simgesel işlevlere sahiptir. Suyun sahip olduğu simgesel anlam ve işlevler, sözlü gelenekteki en eski türlerden biri olan destanlarda yoğun bir şekilde görülmektedir. Destanlar, yalnızca bir kahramanlık öyküsü olmayıp aynı zamanda toplumun kültürünü, inanç sistemini ve yaşama biçimini yansıtan, içerdikleri simgeler ile analiz edilmesi gereken kültürel kaynaklardır. Bu amaç doğrultusunda ele alınan çalışmada, suyun simgesel anlamları ve işlevleri Altay, Tıva ve Yakut destanları üzerinden ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Destanlarda görüldüğü üzere, kutsal bir unsur olarak su; yaşamı başlatıcı, şifa verici, ölümsüzlük kaynağı, kaostan kozmosa geçiş unsuru olma özelliklerinin yanı sıra süt yoluyla kurulan manevî kardeşlikte ve kahramanın kılık değiştirmesinde rol oynaması ve kutsal ağaçlarla olan bağı dolayısıyla önemli bir konuma sahiptir. Çalışma, literatür taramasına dayalı olarak betimleyici yöntemle hazırlanmış ve su simgesinin Türk destanlarındaki çok yönlü yapısını anlamaya katkı sunmayı amaçlamıştır.
Özet (Çeviri)
Water, one of the four elements on Earth, has played a significant role in human history as the fundamental source of life. The presence of water is prevalent in both the belief systems and narratives of the Turks, who lived in close proximity to nature. Consequently, water stands out as a sacred element distinguished by its symbolic properties. Water, as a common feature in narratives reflecting the Turks' Shamanistic lifestyle, where nature is central, possesses diverse symbolic functions. The symbolic meanings and functions of water are intensely evident in epics, one of the oldest forms of oral tradition. Epics are not merely heroic tales; they are also cultural resources that reflect the culture, belief system, and lifestyle of a society, and must be analyzed through the symbols they contain. This study, undertaken with this purpose, attempts to uncover the symbolic meanings and functions of water through the Altai, Tuva, and Yakut epics. As seen in epics, water, as a sacred element, is: In addition to its qualities as a life starter, a healer, a source of immortality, and a transition from chaos to the cosmos, it holds a significant position due to its role in the spiritual brotherhood established through milk, the disguise of the hero, and its connection to sacred trees. This study was prepared using a descriptive method based on a literature review and aims to contribute to the understanding of the multifaceted nature of the water symbol in Turkish epics.
Benzer Tezler
- Sibirya Türk destanlarında kötülük kavramının incelenmesi
Analyze the concept of the badness in Siberian Turks epic
SADBERK ERSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiOrtaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET AÇA
- Sibirya destanlarında kahramanların erginlenme (olgunlaşma) süreçleri
Hero's initiation process in the Siberian epics
ŞERİFE YENİAY
Doktora
Türkçe
2024
Halk Bilimi (Folklor)Nevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TUĞRUL BALABAN
- Türk dünyası mitolojik destanları ile Kalevala Destanı üzerine mukayeseli bir araştırma
A comparative study on mythological epics of Turkish world and Kalevala Epic
ALİ OSMAN ABDURREZZAK
Doktora
Türkçe
2014
Halk Bilimi (Folklor)Hacettepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZKUL ÇOBANOĞLU
- Türk dünyası masallarında bağışçı
Donor in Turkish world tales
PERİHAN KARTAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Halk Bilimi (Folklor)Gaziantep ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA GÜLTEKİN
- Türklerde dağ kültü inancı ve Altay, Tıva ve Şor Türklerinde dağ
Mountain cult in Turkish and mountain in Altay, Tiva and Şor Turkish
SENİHA SÖNMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Türk Dili ve EdebiyatıBalıkesir ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET AÇA