Gülme kavramı üzerinden oyun sahneleme model oyun: Aziz Nesin'nin (Karagülmece oyunu) Hadi Öldürsene Canikom oyunu
A model play for staging a play on the concept of laughter: Aziz Nesin's (Karagülmece) play 'Let's Kill you Canikom'
- Tez No: 960273
- Danışmanlar: DOÇ. DR. YAVUZ ADUGİT
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Felsefe, Sahne ve Görüntü Sanatları, Philosophy, Performing and Visual Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kocaeli Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sahne Sanatları Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Dramatik Sanatlar Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 270
Özet
Bu çalışma, Henri Bergson'un gülme kuramı, Alenka Zupančič'in Lacancı yaklaşımla yeniden ele aldığı komedi kuramı ve Sigmund Freud'un mizahın bilinçdışı yapısına dair çözümlemeleri doğrultusunda; Türk tiyatrosunda kara gülmece türünün tarihsel gelişimini ve kuramsal çerçevesini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu bağlamda Aziz Nesin'in“Hadi Öldürsene Canikom”adlı oyunu temel inceleme nesnesi olarak ele alınmış, kara mizahın yapısal dinamikleri, komik olanın politik ve toplumsal izdüşümleri sahneleme olanakları açısından analiz edilmiştir. Tez, gülme eyleminin yalnızca duygusal değil bilişsel ve estetik bir pratik olduğunu savunmakta; komedinin toplumsal işlevleriyle felsefi arka planını birleştirerek tiyatroda yeni bir okuma zemini önermektedir. Aynı zamanda Aziz Nesin'in oyun yazarlığındaki kara mizah estetiği ve bunun sahne üzerindeki karşılığı, hem yazınsal hem de reji boyutunda değerlendirilmiştir. Bu çalışmada, Aziz Nesin'in Hadi Öldürsene Canikom adlı oyunu sahneleme sürecine taşınarak, Bergson, Zupančič ve Freud'un gülme kuramları sahneleme pratiğiyle ilişkilendirilmiştir. Oyundaki karakter, durum ve söz komiği öğeleri analiz edilerek, kara mizahın estetik ve toplumsal boyutları vurgulanmıştır. Rejide epik tiyatro, yabancılaştırma ve grotesk anlatım teknikleri kullanılmış; uygulama süreci, teorik çerçevenin sahne üzerindeki yansımasını test etmek amacıyla yapılandırılmıştır.
Özet (Çeviri)
This study aims to examine the historical development and theoretical framework of dark comedy in Turkish theatre by referencing Henri Bergson's theory of laughter, Alenka Zupančič's Lacanian rearticulation of comedy, and Sigmund Freud's analysis of the unconscious structures within humor. In this context, Aziz Nesin's play Hadi Öldürsene Canikom (Go Ahead, Kill Me, Sweetie) is taken as the primary case study. The structural dynamics of dark humor and the political and social projections of the comic are analyzed through their staging potential. The thesis argues that laughter is not merely an emotional reaction but also a cognitive and aesthetic practice. By combining the social functions of comedy with its philosophical background, it proposes a new interpretive lens for theatre. Furthermore, the aesthetics of dark humor in Nesin's dramaturgy are evaluated both textually and directorially on stage. In the applied component of the study, the staging process of Hadi Öldürsene Canikom is examined through the lens of Bergson's, Zupančič's, and Freud's theories of laughter. The analysis focuses on elements of character-based, situational, and verbal comedy to highlight the aesthetic and socio-political layers of dark humor. The directorial approach incorporates epic theatre, alienation techniques, and grotesque modes of expression. The staging process is constructed as a means to test the theoretical framework through performative practice.
Benzer Tezler
- Sigmund Freud'un Oyun Kuramı çerçevesinde Kemal Sunal güldürüsü
Within the framework of Sigmund Freud's Game Theory Kemal Sunal laughter
BİRGÜL TEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Radyo-TelevizyonAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZGE GÜVEN AKDOĞAN
- Oyunlar aracılığı ile park deneyiminin zenginleştirilmesi üzerine mobil dijital uygulama kullanımının irdelenmesi
Examination of the use of mobile digital application on enhancement of the parking experience through games
DİLAN GÜLMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHAMMED ALİ ÖRNEK
- Tüketim kültürünün inşasından postmodern zamanlara Web 2.0'da 'aşk' olgusu: Aşk ile tüketim ilişkisinde sosyal medyanın etkisinin incelenmesi
From the construction of consumer culture to postmodern times: The 'love' phenomenon in Web 2.0: Analysing the effect of social media on the relationship between love and consumption
ESRA PELİN GÜREGEN DEREBOYU
Doktora
Türkçe
2024
Psikolojiİstanbul ÜniversitesiHalkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİLNUR TANDAÇGÜNEŞ KAHRAMAN
- L'écriture féminine dans l'oeuvre d'Hélène Cixous- Une lecture de déconstruction
Hélène Cixous'ta dişil yazı- Bir yapısöküm okuması
ESRA BAŞAK AYDINALP
Doktora
Fransızca
2018
DilbilimAnadolu ÜniversitesiFransız Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BAHADIR GÜLMEZ
- Çağdaş Türk tiyatrosunda karnavalesk eleştiri
Carnivalesque criticism in contemporary Turkish theater
ERDOĞAN GÖĞEBAKAN
Doktora
Türkçe
2023
Sahne ve Görüntü SanatlarıAtatürk ÜniversitesiSahne Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE PINAR ARAS