Geri Dön

Gülme kavramı üzerinden oyun sahneleme model oyun: Aziz Nesin'nin (Karagülmece oyunu) Hadi Öldürsene Canikom oyunu

A model play for staging a play on the concept of laughter: Aziz Nesin's (Karagülmece) play 'Let's Kill you Canikom'

  1. Tez No: 960273
  2. Yazar: ŞEBNEM TELCİ DERELİ
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. YAVUZ ADUGİT
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Felsefe, Sahne ve Görüntü Sanatları, Philosophy, Performing and Visual Arts
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Kocaeli Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Sahne Sanatları Ana Sanat Dalı
  12. Bilim Dalı: Dramatik Sanatlar Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 270

Özet

Bu çalışma, Henri Bergson'un gülme kuramı, Alenka Zupančič'in Lacancı yaklaşımla yeniden ele aldığı komedi kuramı ve Sigmund Freud'un mizahın bilinçdışı yapısına dair çözümlemeleri doğrultusunda; Türk tiyatrosunda kara gülmece türünün tarihsel gelişimini ve kuramsal çerçevesini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu bağlamda Aziz Nesin'in“Hadi Öldürsene Canikom”adlı oyunu temel inceleme nesnesi olarak ele alınmış, kara mizahın yapısal dinamikleri, komik olanın politik ve toplumsal izdüşümleri sahneleme olanakları açısından analiz edilmiştir. Tez, gülme eyleminin yalnızca duygusal değil bilişsel ve estetik bir pratik olduğunu savunmakta; komedinin toplumsal işlevleriyle felsefi arka planını birleştirerek tiyatroda yeni bir okuma zemini önermektedir. Aynı zamanda Aziz Nesin'in oyun yazarlığındaki kara mizah estetiği ve bunun sahne üzerindeki karşılığı, hem yazınsal hem de reji boyutunda değerlendirilmiştir. Bu çalışmada, Aziz Nesin'in Hadi Öldürsene Canikom adlı oyunu sahneleme sürecine taşınarak, Bergson, Zupančič ve Freud'un gülme kuramları sahneleme pratiğiyle ilişkilendirilmiştir. Oyundaki karakter, durum ve söz komiği öğeleri analiz edilerek, kara mizahın estetik ve toplumsal boyutları vurgulanmıştır. Rejide epik tiyatro, yabancılaştırma ve grotesk anlatım teknikleri kullanılmış; uygulama süreci, teorik çerçevenin sahne üzerindeki yansımasını test etmek amacıyla yapılandırılmıştır.

Özet (Çeviri)

This study aims to examine the historical development and theoretical framework of dark comedy in Turkish theatre by referencing Henri Bergson's theory of laughter, Alenka Zupančič's Lacanian rearticulation of comedy, and Sigmund Freud's analysis of the unconscious structures within humor. In this context, Aziz Nesin's play Hadi Öldürsene Canikom (Go Ahead, Kill Me, Sweetie) is taken as the primary case study. The structural dynamics of dark humor and the political and social projections of the comic are analyzed through their staging potential. The thesis argues that laughter is not merely an emotional reaction but also a cognitive and aesthetic practice. By combining the social functions of comedy with its philosophical background, it proposes a new interpretive lens for theatre. Furthermore, the aesthetics of dark humor in Nesin's dramaturgy are evaluated both textually and directorially on stage. In the applied component of the study, the staging process of Hadi Öldürsene Canikom is examined through the lens of Bergson's, Zupančič's, and Freud's theories of laughter. The analysis focuses on elements of character-based, situational, and verbal comedy to highlight the aesthetic and socio-political layers of dark humor. The directorial approach incorporates epic theatre, alienation techniques, and grotesque modes of expression. The staging process is constructed as a means to test the theoretical framework through performative practice.

Benzer Tezler

  1. Sigmund Freud'un Oyun Kuramı çerçevesinde Kemal Sunal güldürüsü

    Within the framework of Sigmund Freud's Game Theory Kemal Sunal laughter

    BİRGÜL TEKİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Radyo-TelevizyonAnkara Hacı Bayram Veli Üniversitesi

    Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ÖZGE GÜVEN AKDOĞAN

  2. Oyunlar aracılığı ile park deneyiminin zenginleştirilmesi üzerine mobil dijital uygulama kullanımının irdelenmesi

    Examination of the use of mobile digital application on enhancement of the parking experience through games

    DİLAN GÜLMEZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik Üniversitesi

    Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHAMMED ALİ ÖRNEK

  3. Tüketim kültürünün inşasından postmodern zamanlara Web 2.0'da 'aşk' olgusu: Aşk ile tüketim ilişkisinde sosyal medyanın etkisinin incelenmesi

    From the construction of consumer culture to postmodern times: The 'love' phenomenon in Web 2.0: Analysing the effect of social media on the relationship between love and consumption

    ESRA PELİN GÜREGEN DEREBOYU

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Psikolojiİstanbul Üniversitesi

    Halkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. NİLNUR TANDAÇGÜNEŞ KAHRAMAN

  4. L'écriture féminine dans l'oeuvre d'Hélène Cixous- Une lecture de déconstruction

    Hélène Cixous'ta dişil yazı- Bir yapısöküm okuması

    ESRA BAŞAK AYDINALP

    Doktora

    Fransızca

    Fransızca

    2018

    DilbilimAnadolu Üniversitesi

    Fransız Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BAHADIR GÜLMEZ

  5. Çağdaş Türk tiyatrosunda karnavalesk eleştiri

    Carnivalesque criticism in contemporary Turkish theater

    ERDOĞAN GÖĞEBAKAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Sahne ve Görüntü SanatlarıAtatürk Üniversitesi

    Sahne Sanatları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AYŞE PINAR ARAS