Konjenital kalp hastalığı tanılı yenidoğanlarda tromboz gelişmesini etkileyen risk faktörlerinin değerlendirilmesi
Assessment of risk factors affecting thrombosis development in neonates diagnosed with congenital heart disease
- Tez No: 960381
- Danışmanlar: PROF. DR. DİLEK DİLLİ
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Child Health and Diseases
- Anahtar Kelimeler: Konjenital kalp hastalığı, Tromboz, Yenidoğan, Congenital heart disease, Thrombosis, Neonate
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
- Enstitü: Ankara Etlik Şehir Hastanesi
- Ana Bilim Dalı: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 125
Özet
Giriş ve Amaç: Konjenital kalp hastalığı (KKH) bulunan hastalarda tromboz riski daha yüksektir. Yenidoğan yoğun bakım ünitelerinde (YDYBÜ) artan kateter uygulamaları ve bebeklerin daha uzun süre hayatta kalması, tromboembolik komplikasyonların artmasına neden olmuştur. Tromboz komplikasyonları asemptomatik olabileceği gibi organ fonksiyon kaybına da yol açabilir. Bu nedenle yenidoğan hastalarda trombozun erken tanınması ve uygun şekilde tedavi edilmesi önemlidir. Bu çalışmada, merkezimizde KKH tanısı ile takip edilen yenidoğan hastalarda tromboza etki eden faktörlerin belirlenmesi ve mortalite ile morbiditenin azaltılmasına katkı sağlanması amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Bu çalışmada, T.C. Sağlık Bakanlığı Ankara Etlik Şehir Hastanesi Yenidoğan Kliniği'nde Kasım 2022-Haziran 2023 tarihleri arasında KKH tanısı ile izlenen yenidoğanlarda tromboza etki eden faktörler retrospektif olarak incelenmiştir. Belirlenen kriterler doğrultusunda çalışmaya dahil edilen hastalarda; gebelik haftası, doğum ağırlığı, anne yaşı, cinsiyet, uyruk, KKH tanı yaşı, hastane kabul yaşı, neonatal risk faktörleri, KKH tanısı ve tipi, eşlik eden hastalıklar, kardiyak kateterizasyon ve ameliyat bilgileri, ekstrakorporeal Membran Oksijenasyonu (EKMO) kullanımı, trombozun lokalizasyonu, tromboz tipi, kateterizasyon ilişkisi, umblikal kateter durumu, tromboz öncesi laboratuvar parametreleri, tromboz zamanı, tromboz tanı yaşı, tromboz tedavisi ve sonuçları, santral kateter takılma nedenleri, antitrombotik profilaksi ve tedavi bilgileri, intrakraniyal tromboz varlığı, komplikasyonlar, hastanede yatış süresi ve mortalite verileri incelenmiştir. Klinik izlem notları, radyolojik incelemeler ve hasta sonuçları değerlendirilmiştir. Hastalar tromboz gelişen (n=20) ve gelişmeyen (n=80) olarak iki gruba ayrıldı. Hasta verileri gruplar arasında karşılaştırıldı. Bulgular: Çalışmamıza dahil olan 100 hastada en sık görülen KKH tanıları Aort koarktasyonu/stenozu veya Pulmoner stenoz/atrezi (%17), Hipoplastik Sol Kalp Sendromu (HLHS)'dir (%15). Gebelik haftası ortalaması 37,4 hafta, anne yaşı ortalaması 29, ortalama doğum ağırlığı 2909 gramdı. Hastaların %37'si kız, %63'ü erkekti. Hastaların %84'ü T.C. vatandaşı idi. Hastaların %41'i prematüre, %19'u prenatal KKH tanılı idi. KKH tanı yaşı ortalaması 3,36 gün, hastane kabul yaşı ortalama 4,86 gündür. İzlem süresinde toplam 20 hastada tromboz geliştiği saptandı. Mekanik ventilasyon (MV) desteği alan hasta oranı %81'di. Tromboz gelişen hastaların tamamında (n=20, %100), tromboz gelişmeyen hastaların çoğunluğunda (n=61, %76,2) MV kullanımı gerektiği dikkati çekti (P=0,01). Tüm hastaların %62'si vazoaktif tedavi aldı, %62'sinde sepsis mevcuttu. Tromboz saptanan hastalar arasında sepsis sıklığı daha yüksekti (P=0,01). Hastaların %3'ünde DiGeorge sendromu, %3'ünde Down sendromu saptandı. Hastaların %58'i siyanotik KKH'ye sahipti. Vakaların %8'inde akut böbrek hasarı (ABH), %16'sında karaciğer yetmezliği, %7'sinde pnömoni saptandı. Hastaların %21'ine tanısal amaçlı (n=21), %36'sına da (n=36) terapötik amaçlı kateterizasyon yapılmıştı. Hastaların %57'si KKH (n=57) nedeniyle opere edildi. Ameliyat edilmeyen hastaların 7'si kardiyak kateterizasyon yapılarak, 15'i kardiyak kateterizasyon yapılmadan izlendi. Toplam 21 hasta preop mortalite nedeniyle opere edilemedi. Hastaların ameliyat yaşlarının ortanca değeri 11 gündür. Vakaların 38'ine açık cerrahi, 19'una kapalı cerrahi yapılmıştı. Cerrahi tipine göre bakıldığında tromboz gelişme oranı benzerdi (P=0,07). Operasyon geçirmeyen hastalar arasında tromboz oranı %9,3 idi. Operasyon sonrası, EKMO gereken hastaların %33,3'ünde tromboz saptandı; gruplar arasında fark yoktu (P=0,29). En sık santral kateter lokalizasyonuna bakıldığında, kateter takılan hastaların (n=83) 27'sinde umbilikal ven (UV) kateteri, 19'unda UV+femoral ven (FV) kateteri, 14'ünde ise sadece FV kateteri olduğu saptandı. Santral kateterlerin %86'sı venöz (n=72), %13,2'si (n=11) arteryel yerleşimliydi. Umbilikal ven trombozu dokuz vakada, juguler ven trombozu altı vakada, femoral arter trombozu dört vakada ve femoral ven trombozu bir vakada saptandı. Hastaların 15'inde santral kateterizasyon, beşinde ise kardiyak kateterizasyon sonrası tromboz gelişmişti. Kateter lokalizasyonu ve tromboz ilişkisi araştırıldığında, femoral arter (FA) kateteri olan hastaların %50'sinde, santral venöz kateteri olan hastaların ise %20'sinde tromboz geliştiği dikkati çekti (P=0,01). Tanısal kardiyak kateterizasyon yapılanlara göre (3/21, %14), terapötik kardiyak kateterizasyon yapılan olgularda tromboz sıklığının yüksek olduğu (13/36, %36) görüldü (P=0,009). Tromboz tanı yaşlarının ortanca değeri 22,5 gündür. Tüm hastaların kan tetkikinde ortalama değerleri; hemoglobin 14,39 g/dl, hematokrit %41,87, PT 13,72 sn, INR 1,48, fibrinojen 221,67 mg/dl, D-Dimer 4,28 µg/mL olup tromboz gelişen ve gelişmeyen hastalar arasında fark saptanmadı (P>0,05). Vakaların %83'ünde standart heparin (UFH) profilaksisi (santral kateterizasyon nedeniyle) uygulanmıştır. Tromboz gelişen 20 hastada UFH kullanım süresi için ortanca değeri 8 gün (5-17) gündür. Tromboz gelişen hastalarda (n=20) UFH uygulamasını takiben düşük molekül ağırlıklı heparin (DMAH) kullanımı saptanmıştır. Ortanca DMAH kullanım süresi yaklaşık 25,5 gün (14-87) olarak bulunmuştur. Vakaların %20'sinde aspirin profilaksisi gerekmiştir. Aspirin profilaksisi alan hastalarda tromboz oranı (%40), almayan hastalardan (%15) anlamlı derecede yüksekti (P=0,01). Bir vakada santral kateter ilişkili intrakardiyak trombüse rastlandı. Üç hastada tromboza bağlı ekstremite iskemisi, iki hastada lokal ödem saptandı, İki hastanın trombozunda tam rezolüsyon, diğerlerinde parsiyel rezolüsyon görüldü. Hastane yatış süresinin ortanca değeri 15 gündür. Trombozu olan hastaların yatış süreleri, tromboz gelişmeyenlere göre daha uzundur (P=0,006). Toplam mortalite oranı %48 olup 22 hasta preop dönemde, 26 hasta postop dönemde eksitus oldu. Tromboz gelişen hastalarda mortalite oranı %60 (n=12) idi ancak mortalite ve tromboz arasında anlamlı ilişki saptanmadı (P=0,23). Çoklu regresyon analizinde, tromboz için olası risk faktörleri (doğum ağırlığı, sepsis varlığı, KKH tipi (siyanotik /asiyanotik), kateter lokalizasyonu) modele girildiğinde, sadece sepsis varlığının tromboz gelişme riskini arttırdığı saptandı (P=0,02, OR=4,4, GA %95, Alt-Üst Limitler 1,2-16,5). Sonuç: Yenidoğan bebeklerin hemostatik sistemi, erişkinlere kıyasla farklılıklar içermektedir ve KKH varlığının riski artırdığı ileri sürülmektedir. Çalışmamızda KKH'li hastalar arasında tromboz sıklığının %20 oranında olduğu gözlendi. Femoral kateterizasyon yapılan hastalarda tromboza daha sık rastlandığı, özellikle sepsis varlığında tromboz riskinin arttığı dikkati çekti. YDYBÜ'de izlenen KKH tanılı hastalarda tromboz gelişmesi açısından farkındalığın geliştirilmesi için daha fazla sayıda ve geniş serilerde çalışma gerekmektedir.
Özet (Çeviri)
Introduction and Aim: Patients with congenital heart disease (CHD) have a higher risk of thrombosis. In neonatal intensive care units (NICUs), the increasing use of catheters and the prolonged survival of infants have led to a rise in thromboembolic complications. Thrombotic complications can be asymptomatic or may result in organ dysfunction. Therefore, early recognition and appropriate treatment of thrombosis in neonates are crucial. This study aims to determine the factors influencing thrombosis in neonates diagnosed with CHD in our center and to contribute to reducing mortality and morbidity. Materials and Methods: This retrospective study analyzed factors affecting thrombosis in neonates diagnosed with CHD and followed up at the Neonatal Clinic of Ankara Etlik City Hospital, Ministry of Health, Republic of Turkey, between November 2022 and June 2023. Based on specified criteria, the included patients were evaluated for gestational age, birth weight, maternal age, gender, nationality, age at CHD diagnosis, age at hospital admission, neonatal risk factors, CHD diagnosis and type, comorbidities, cardiac catheterization and surgical information, extracorporeal membrane oxygenation (ECMO) usage, thrombosis localization, thrombosis type, catheterization relationship, umbilical catheter status, pre-thrombosis laboratory parameters, time of thrombosis, age at thrombosis diagnosis, thrombosis treatment and outcomes, indications for central catheter placement, antithrombotic prophylaxis and treatment details, presence of intracranial thrombosis, complications, length of hospital stay, and mortality data. Clinical follow-up notes, radiological evaluations, and patient outcomes were assessed. Patients were divided into two groups: those who developed thrombosis (n=20) and those who did not (n=80). Patient data were compared between these groups. Results: Among the 100 patients included in our study, the most common CHD diagnoses were aortic coarctation/stenosis or pulmonary stenosis/atresia (17%) and hypoplastic left heart syndrome (HLHS) (15%). The mean gestational age was 37.4 weeks, the mean maternal age was 29 years, and the mean birth weight was 2909 grams. Of the patients, 37% were female and 63% were male. Turkish citizens constituted 84% of the cohort. Prematurity was observed in 41% of cases, and 19% had a prenatal CHD diagnosis. The mean age at CHD diagnosis was 3.36 days, and the mean age at hospital admission was 4.86 days. Thrombosis developed in 20 patients during follow-up. Mechanical ventilation (MV) support was required in 81% of patients. MV use was observed in all thrombosis cases (n=20, 100%) and in most non-thrombosis cases (n=61, 76.2%) (P=0.01). Vasoactive treatment was administered to 62% of patients, and 62% had sepsis. The incidence of sepsis was significantly higher in thrombosis cases (P=0.01). DiGeorge syndrome and Down syndrome were detected in 3% of cases each. Cyanotic CHD was present in 58% of patients. Acute kidney injury (AKI) was identified in 8% of cases, liver failure in 16%, and pneumonia in 7%. Diagnostic catheterization was performed in 21% of cases, while therapeutic catheterization was performed in 36%. Surgery was required in 57% of patients due to CHD. Among non-operated patients, seven underwent cardiac catheterization, and 15 were followed without catheterization. Preoperative mortality prevented surgery in 21 cases. The median age at surgery was 11 days. Open surgery was performed in 38 cases and closed surgery in 19 cases, with no significant difference in thrombosis development rates between surgical types (P=0.07). The thrombosis rate among non-operated patients was 9.3%. Postoperative ECMO support was required in 33.3% of cases with thrombosis, with no significant difference between groups (P=0.29). The most common central catheter localizations included umbilical vein (UV) catheters in 27 cases, UV + femoral vein (FV) catheters in 19 cases, and FV catheters alone in 14 cases. Of all central catheters, 86% were venous and 13.2% were arterial. Umbilical vein thrombosis was found in nine cases, jugular vein thrombosis in six cases, femoral artery thrombosis in four cases, and femoral vein thrombosis in one case. Central catheterization led to thrombosis in 15 cases, and cardiac catheterization was the cause in five cases. When investigating the relationship between catheter localization and thrombosis, thrombosis was observed in 50% of patients with femoral artery (FA) catheters and in 20% of patients with central venous catheters (P=0.01). The thrombosis rate was significantly higher in therapeutic cardiac catheterization cases (13/36, 36%) compared to diagnostic catheterization cases (3/21, 14%) (P=0.009). The median age at thrombosis diagnosis was 22.5 days. The mean laboratory values for all patients were as follows: hemoglobin 14.39 g/dL, hematocrit 41.87%, PT 13.72 sec, INR 1.48, fibrinogen 221.67 mg/dL, and D-Dimer 4.28 µg/mL, with no significant differences between thrombosis and non-thrombosis cases (P>0.05). Unfractionated heparin (UFH) prophylaxis was administered to 83% of cases due to central catheterization. The median UFH duration was eight days (range: 5-17 days) in thrombosis cases. All thrombosis patients (n=20) received low-molecular-weight heparin (LMWH) after UFH. The median duration of LMWH treatment was 25.5 days (range: 14 87 days). Aspirin prophylaxis was required in 20% of cases. The thrombosis rate was significantly higher in patients receiving aspirin prophylaxis (40%) compared to those who did not receive it (15%) (P=0.01). One case had an intracardiac thrombus associated with a central catheter. Thrombosis-related limb ischemia was observed in three patients, and localized edema in two patients. Complete thrombus resolution was achieved in two cases, while partial resolution occurred in the remaining cases. The median hospital stay was 15 days. Patients with thrombosis had a significantly longer hospital stay than those without thrombosis (P=0.006). The overall mortality rate was 48%, with 22 deaths occurring preoperatively and 26 postoperatively. The mortality rate was 60% (n=12) in thrombosis patients, but there was no significant association between thrombosis and mortality (P=0.23). In multivariate regression analysis, potential risk factors for thrombosis (birth weight, presence of sepsis, CHD type (cyanotic/acyanotic), and catheter localization) were analyzed, and only the presence of sepsis was found to significantly increase the risk of thrombosis (P=0.02, OR=4.4, 95% CI: 1.2-16.5). Conclusion: The hemostatic system of neonates differs from that of adults, and CHD is believed to increase thrombosis risk. Our study found a 20% thrombosis incidence among neonates with CHD. Thrombosis was more frequently observed in patients undergoing femoral catheterization, and the presence of sepsis significantly increased the thrombosis risk. Further studies with larger sample sizes are needed to enhance awareness of thrombosis development in CHD patients monitored in NICUs.
Benzer Tezler
- Yenidoğan yoğun bakım ünitesinde konjenital kalp hastalığı nedeniyle takip edilen hastaların preoperatif ve postoperatif görüntülemelerinin karşılaştırılarakanlamlı fark olup olmadığının değerlendirilmesi
Başlık çevirisi yok
GİZEM ÇAĞLAR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıSağlık BakanlığıÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DİLEK DİLLİ
- Yenidoğan yoğun bakım ünitesinde konjenital kalp hastalığı nedeniyle takip edilen hastalarda sık kullanılan ilaçların yan etkilerinin değerlendirilmesi
Evaluation of the side effects of frequently used drugs on follow-up patients in the newborn intensive care unit DUE to congenital HEART disease
SETENAY ALTUNTAŞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıSağlık Bilimleri ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DİLEK DİLLİ
- Konjenital duodenal obstrüksiyonlu olgularda mortalite ve morbiditeyi etkileyen faktörlerin belirlenmesi
Determination of factors affecting mortality and morbidity in patients with congenital duodenal obstruction
EMEL ÇOLAK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2017
Çocuk CerrahisiSağlık Bilimleri ÜniversitesiÇocuk Cerrahisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞENUR CELAYİR
- Akut faz reaktanlarının (CRP, PCT, PTX3) yenidoğan sepsisinin erken teşhisindeki rollerinin değerlendirilmesi
Evaluati̇on of the role of acute phase reactants(CRP,PCT,PTX3) i̇n the early di̇agnosi̇s of neonatal sepsi̇s
MEVLÜT KOÇ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OĞUZ TUNCER
- Konjenital kalp hastalığı nedeniyle ameliyat edilen yenidoğanlarda postoperatif solunum sistemi komplikasyonlarının değerlendirilmesi
Evaluation of complications of postoperative respiratory system in newborn cases operated during congenital heart disease
BUKET TANERİ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2017
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıBaşkent ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİRGÜL VARAN