20-35 yaş arası tip 2 diyabetli bireylerde yaşam kalitesi ile diyabet algısı arasındaki ilişki
The relationship between quality of life and diabetes perception in individuals aged 20-35 with type 2 diabetes
- Tez No: 960456
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ÜLKÜ DEMİRCİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Beslenme ve Diyetetik, Nutrition and Dietetics
- Anahtar Kelimeler: Tip 2 Diyabet, Yaşam Kalitesi, Diyabet Algısı, Type 2 Diabetes, Quality of Life, Perception of Diabetes
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Aydın Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Beslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Beslenme ve Diyetetik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 124
Özet
Bu araştırmada 20-35 yaş arası tip 2 diyabetli bireylerde yaşam kalitesi ile diyabet algısı arasındaki ilişkinin ortaya konması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda araştırma nicel araştırma deseni içinde yer alan tanımlayıcı ve ilişki arayıcı olarak yapılmıştır. Araştırmanın örneklem grubunu 20-35 yaş aralığında bulunan tip 2 diyabet tanısı almış 400 birey oluşturmaktadır. Araştırma verilerin toplanmasında“Demografik Bilgi Formu”,“Ferrans ve Powers Yaşam Kalitesi Endeksi Diabet Version-III”ve“Diyabet Tutum Ölçeği”kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen veriler, SPSS 22 paket programı aracılığıyla çözümlenmiştir. Değişkenler arasındaki olası ilişkilerin yönü ve şiddetini değerlendirmek amacıyla parametrik analiz tekniklerinden biri olan Pearson korelasyon analizi tercih edilmiştir. Farklı gruplar arasında anlamlı fark olup olmadığını belirlemek için ise bağımsız gruplar t testi ile tek yönlü ANOVA analizlerinden yararlanılmıştır. Araştırma bulguları incelendiğinde, diyabet tutumu, özel eğitim gereksinimi, hasta uyumu, tip 2 diyabetin ciddiyetine yönelik tutum, kan glikoz kontrolü ve komplikasyonlara ilişkin tutum, diyabetin hasta yaşamına etkisi, hasta otonomisine ve ekip bakımına karşı tutum ile yaşam kalitesi toplam puanı ve alt boyutları olan sağlık ve fonksiyonel durum, sosyal ve ekonomik durum, fizyolojik ve manevi durum ile aile durumu arasında pozitif yönlü anlamlı ilişkiler saptanmıştır. Bunun yanında yaş arttıkça diyabete yönelik tutumlar, hasta uyumu ve yaşam kalitesi artarken; diyabetin yaşam üzerindeki olumsuz etkisine dair algı azalmaktadır. Kilo ve beden kütle indeksi (BKİ) arttıkça glikoz kontrolü ve hastalığın etkisine yönelik farkındalık yükselmekte; ancak hasta uyumu ve yaşam kalitesi düzeylerinde düşüş gözlenmektedir. Erkek bireylerin diyabet yönetimine yönelik tutum puanları kadınlardan yüksekken, kadınların yaşam kalitesi düzeyleri daha yüksektir. Emekli bireylerin diyabete ilişkin tutumları daha güçlü bulunmuş; buna karşın çalışmayan bireyler ve öğrenciler, yaşam kalitesi açısından daha avantajlı görülmüştür. Şehir merkezinde yaşayan bireylerin hem diyabet tutumu hem de yaşam kalitesi puanları, daha kırsal bölgelerde yaşayanlara göre daha yüksektir. Gelir düzeyi yükseldikçe hem diyabet yönetimine yönelik tutumlarda hem de yaşam kalitesinin tüm alt boyutlarında anlamlı artış gözlenmiştir. Ayrıca, düzenli veya ara sıra egzersiz yapan bireylerin ve sağlık algısı“iyi”ya da“çok iyi”olanların yaşam kalitesi ve sağlık-fonksiyonel durum puanlarının daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak katılımcıların diyabetle ilgili olumlu tutumları, eğitim desteği ihtiyacı, hasta uyumu, hastalığın ciddiyetini kavrama düzeyleri, glikoz kontrolüne yönelik yaklaşımları, diyabetin yaşam üzerindeki etkisine ilişkin farkındalıkları, otonomiye ve ekip bakımına yönelik olumlu tutumları arttıkça, genel yaşam kaliteleri ve yaşam kalitesinin tüm alt alanlarına ilişkin puanlar da anlamlı şekilde artmaktadır. Bu kapsamda bireylerin tip 2 diyabet hastalığıyla ilgili bilgi düzeyini artırmaya, öz yönetim becerilerini geliştirmeye ve sağlık ekibiyle iş birliğini güçlendirmeye yönelik müdahalelerin yaygınlaştırılması önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
This research aims to reveal the relationship between quality of life and diabetes perception in individuals with type 2 diabetes aged 20-35. For this purpose, the study was conducted as descriptive and relational within the framework of a quantitative research design. The sample group of the research consists of 400 individuals diagnosed with type 2 diabetes in the age range of 20-35. To collect the research data, the 'Demographic Information Form', 'Ferrans and Powers Quality of Life Index Diabetes Version-III', and 'Diabetes Attitude Scale' were used. The data obtained from the research were analyzed using the SPSS 22 software package. To assess the direction and strength of possible relationships between the variables, the Pearson correlation analysis, which is one of the parametric analysis techniques, was preferred. In order to determine whether there is a significant difference between different groups, independent samples t-test and one-way ANOVA analyses were utilized. When the research findings were examined, positive significant relationships were found between diabetes attitude, special education needs, patient compliance, attitude towards the severity of type 2 diabetes, attitude towards blood glucose control and complications, the impact of diabetes on patient life, attitudes towards patient autonomy and team care, and the overall quality of life score and its sub-dimensions, including health and functional status, social and economic status, physiological and spiritual status, and family status. Additionally, as age increases, attitudes towards diabetes, patient compliance, and quality of life increase; however, the perception of the negative effects of diabetes on life decreases. As weight and body mass index (BMI) increase, awareness of glucose control and the effects of the disease rises; however, a decrease is observed in patient compliance and quality of life levels. The attitude scores of male individuals towards diabetes management are higher than those of females, while females have higher levels of quality of life. Retired individuals' attitudes towards diabetes have been found to be stronger; however, non-working individuals and students are seen as more advantageous in terms of quality of life. Individuals living in urban centers have both higher diabetes attitudes and quality of life scores compared to those living in more rural areas. As income levels increase, significant improvements have been observed in both attitudes towards diabetes management and all sub-dimensions of quality of life. Additionally, it has been determined that individuals who exercise regularly or occasionally, and those whose health perception is 'good' or 'very good', have higher quality of life and health-functional status scores. As a result, as participants' positive attitudes towards diabetes, their need for educational support, patient compliance, their understanding of the seriousness of the disease, their approaches to glucose control, their awareness of the impact of diabetes on life, and their positive attitudes toward autonomy and team care increase, the overall quality of life and the scores related to all subfields of quality of life also significantly increase. In this context, it is recommended to promote interventions aimed at increasing individuals' knowledge levels regarding type 2 diabetes, developing self-management skills, and strengthening cooperation with the health team.
Benzer Tezler
- Tip 2 diyabetli bireylerin hastalıklarını kabulleri, duygusal endişeleri ve yaşam kalitelerinin beslenme durumları üzerine etkisi
The effect on nutrition status of acceptance of illness, emotional distress and quality of life in individulas with type 2 diabetes
BÜŞRA ÖZYALÇIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Beslenme ve DiyetetikAnkara Medipol ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEVİN ŞANLIER
- Birinci basamakta takip edilen kronik hastalığı olan 65 yaş üzeri yaşlılarda sağlıklı yaşam biçim davranışlarının araştırılması ve yaşam kalitesinin ölçülmesi
Investigation of healthy lifestyle behaviors and measuring quality of life in elderly people over 65 years of age with chronic disease followed in primary care
FATİH OĞUR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KENAN TOPAL
- Tip 2 diyabetli hastalarda yeme tutumu, kinezyofobi ve davranış değişikliklerinin değerlendirilmesi
Evaluation of eating attitude, kinesiophobia and behavior changes in type 2 diabetic patients
AYKUT TURHAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
Endokrinoloji ve Metabolizma HastalıklarıSağlık Bilimleri Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE ÇARLIOĞLU
DR. ÖĞR. ÜYESİ NERMİN GÜNDÜZ
DR. ÖĞR. ÜYESİ BÜLENT ALBAYRAK
- Damlacık köyünde Tip 2 Diabetes Mellitus Prevalansı'nın belirlenmesi ve diabetes mellituslu hastalara uygulanan diabet eğitimi programının değerlendirilmesi
Prevalance of type 2 diabetes mellitus in Damlacık village and evaluation of a health education program on patients with diabetes
GÜLENGÜL SÜLEYMANOĞLU MERMER
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Endokrinoloji ve Metabolizma HastalıklarıEge ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
PROF.DR. AYLA BAYIK
- Diyabet yönetiminde algılanan engeller ve öz yönetimin öz bakım davranışları üzerine etkisi
Perceived barriers in diabetes management and the impact of self-management on self-care behaviors
HÜLYA IŞIKLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
HemşirelikBezm-i Alem Vakıf ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TÜRKİNAZ ATABEK AŞTI
DOÇ. DR. AYFER BAYINDIR ÇEVİK