Sağlığı geliştirme modeline dayalı verilen planlı eğitimin obez ortaokul öğrencilerinde yaşam stili davranışları ve kilo yönetimine etkisi
Effect of planned education based on health promotion model on life style behaviors and weight management of obese secondary school students
- Tez No: 960596
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ SEMRA KOCATAŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hemşirelik, Nursing
- Anahtar Kelimeler: Sağlığı Geliştirme, Sağlık Eğitimi, Obezite, Ortaokul, Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları, Health Promotion, Health Education, Obesity, Secondary School, Health Promoting Behaviors
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Hemşirelik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Halk Sağlığı Hemşireliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 96
Özet
Bu araştırma, Sağlığı Geliştirme Modeline dayalı verilen planlı eğitimin obez ortaokul öğrencilerinde yaşam stili davranışları ve kilo yönetimine etkisi incelemek amacıyla yapılmış randomize kontrollü, deneysel tipte bir araştırmadır. Araştırmanın evrenini Sivas ili Merkez ilçesinde bulunan 3 adet devlet ortaokulunda öğrenim gören 6. ve 7. sınıfa kayıtlı öğrenciler oluşturmuştur. Araştırmanın örneklemini üç ortaokulda bulunan öğrencilerden araştırmaya dahil olma kriterlerine uyan 232 öğrenci oluşturmuştur. Araştırma; müdahale grubunda 57, kontrol grubunda 58 olmak üzere 115 öğrenci ile yapılmıştır. Müdahale grubuna haftada 1 kez 40 dk olacak şekilde 10 hafta boyunca Sağlığı Geliştirme Modeline dayalı eğitimler verilmiştir. Veriler, Kişisel Bilgi Formu, Çocuk Beslenme Öz- Yeterlik Ölçeği, İlköğretim Öğrencileri İçin Fiziksel Aktivite Soru Formu ve Çocukluk Çağı Obezitesine Yönelik Yaşam Stili Davranışları Kontrol Listesi, Adım Sayısı Takip Listesi, Beden Kitle İndeksine (BKİ) göre Persantil Değerleri Sınıflaması kullanılarak eğitim öncesi, 11.haftada ve 23. haftada olmak üzere 3 kez toplanmıştır. Kontrol grubuna araştırma boyunca herhangi bir girişimde bulunulmamıştır. Sağlığı geliştirme modeline dayalı olarak verilen eğitimler sonrası ikinci izlemde, müdahale grubundaki öğrencilerin obezite ile ilişkili yaşam stili davranışları, BKİ ve persantil değerleri, beslenme öz-yeterlik puanları ve fiziksel aktivite puanları açısından farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu belirlenmiştir. Müdahale grubu ve kontrol grubu arasında ikinci izlemde beslenme öz-yeterlik puanları, fiziksel aktivite puanları, BKİ ve persantil değerleri, yaşam stili davranışları ölçeği puanları açısından farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu saptanmıştır. İkinci izlemde müdahale grubundaki öğrencilerin %5.3'ü 75-84 persantil, %61.4'ü 85-94 persantil olarak saptanırken, kontrol grubundaki öğrencilerin %0.0'ı 75-84 persantil, %5.2'si 85-94 persantil olarak tespit edilmiştir. Sonuç olarak, Sağlığı Geliştirme Modeline dayalı verilen planlı eğitimin obez ortaokul öğrencilerinin, beslenme öz-yeterliklerine, fiziksel aktivite durumlarına, sağlıklı yaşam stili davranışlarına ve kilo yönetimlerine olumlu katkı sağladığı söylenebilir.
Özet (Çeviri)
This research is a randomized controlled, experimental study conducted to examine the effect of planned education based on Health Promotion Model on lifestyle behaviors and weight management of obese middle school students. The universe of the research consisted of 6th and 7th grade students enrolled in 3 state middle schools located in the central district of Sivas province. The sample of the research consisted of 232 students from the three middle schools who met the criteria for inclusion in the study. The research; The study was conducted with 115 students, 57 in the intervention group and 58 in the control group. The intervention group was given training based on the Health Promotion Model once a week for 40 minutes for 10 weeks. Data were collected 3 times before the training, in the 11th week and in the 23rd week using the Personal Information Form, Child Nutrition Self-Efficacy Scale, Physical Activity Questionnaire for Primary School Students and the Lifestyle Behaviors Control List for Childhood Obesity, Step Count Tracking List, and Body Mass Index (BMI) Percentile Values Classification. No intervention was made to the control group throughout the study. In the second follow-up after the training based on the health promotion model, it was determined that the difference in terms of obesity-related lifestyle behaviors, BMI and percentile values, nutritional self-efficacy scores and physical activity scores of the students in the intervention group was statistically significant. It was determined that the difference in nutritional self-efficacy scores, physical activity scores, BMI and percentile values, and lifestyle behavior scale scores between the intervention group and the control group was statistically significant at the second follow-up. While 5.3% of the students in the intervention group were found to be at the 75-84 percentile and 61.4% at the 85-94 percentile at the second follow-up, 0.0% of the students in the control group were found to be at the 75-84 percentile and 5.2% at the 85-94 percentile. As a result, it can be said that the planned education given based on the Health Promotion Model positively contributed to the nutritional self-efficacy, physical activity status, healthy lifestyle behaviors, and weight management of obese middle school students.
Benzer Tezler
- Development of a machine learning prediction model for construction safety management
İnşaat iş güvenliği yönetimi için makine öğrenmesine dayalı tahmin modeli geliştirilmesi
KERİM KOÇ
Doktora
İngilizce
2022
İnşaat MühendisliğiYıldız Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ASLI PELİN GÜRGÜN
- Pender'in sağlığı geliştirme modeline dayalı verilen beslenme eğitiminin ortaokul öğrencilerinin kahvaltı alışkanlıklarına etkisinin belirlenmesi
Determining the effect of nutrition education based on Pender's health promotion model on the breakfast habits of secondary school students
SEÇİL DURAN YILMAZ
Doktora
Türkçe
2025
HemşirelikKaradeniz Teknik ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HAVVA KARADENİZ
- Ebe liderliğinde Pender'in sağlığı geliştirme modeline dayalı verilen eğitimin göçmen kadınların perinatal mental sağlığı üzerine etkisi
The effect of midwife-led education based on Pender's health promotion model on the perinatal mental health of immigrant women
AYSEREN ÇEVİK
- Hipertansiyonlu bireylere pender'in sağlığı geliştirme modeline dayalı verilen eğitimin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarına etkisi
The effect of the education based on pender'shealth promotion model upon healthy life style behaviors among the individuals with hypertension
İLKNUR GÜNAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
HemşirelikBalıkesir ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SİBEL KARACA SİVRİKAYA
PROF. DR. HİCRAN YILDIZ
- Gestasyonel diyabet riski bulunan gebelere Pender'in sağlığı geliştirme modeline dayalı verilen eğitim ve danışmanlığın etkinliğinin değerlendirilmesi
Evaluation of the effectiveness of education and counseling based on Pender's health promotion model for pregnant women at risk for gestational diabetes
BURÇİN BEKTAŞ PARDES
Doktora
Türkçe
2024
HemşirelikSağlık Bilimleri ÜniversitesiKadın Hastalıkları ve Doğum Hemşireliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLTEN GÜVENÇ